Άννα Ευθυμίου στο “Π”: STOP στη βία μεταξύ ανηλίκων

January 2, 2023 στις κατηγορίες ΚΟΙΝΩΝΙΑ,

Της
ΑΝΝΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Δικηγόρου, Βουλευτού ΝΔ Α’ Θεσσαλονίκης,
Μέλους της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Βουλής

Τα περιστατικά βίας μεταξύ ανηλίκων στη χώρα μας παρατηρούμε ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνονται όλο και πιο έντονα. Όλο και πιο συχνά βλέπουμε αιματηρές επιθέσεις ανηλίκων προς άλλους ανηλίκους – κάποιες από αυτές πρωτόγνωρα σοκαριστικές, όπως ο ομαδικός βιασμός του 15χρονου από ανηλίκους.

Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί μια από τις πιο συχνές μορφές βίας. Είναι ενδεικτικό πως μελέτες κατατάσσουν την Ελλάδα στην 4η θέση ανάμεσα σε 41 ευρωπαϊκές χώρες στην εκδήλωση περιστατικών σχολικού εκφοβισμού.

Στις περιπτώσεις βίας μεταξύ ανηλίκων, όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, σημαντικό αρνητικό ρόλο έχει παίξει η απρόσκοπτη είσοδος των παιδιών στο διαδίκτυο, όπου συναντάμε το φαινόμενο του διαδικτυακού εκφοβισμού («cyberbullying»). Συχνή είναι και η εμφάνιση του διαδικτυακού εκφοβισμού στα παιχνίδια, που αναφέρεται ως «griefing». Γι’ αυτό χρειάζεται η κατάλληλη ενημέρωση και καθοδήγηση από τους γονείς όταν βλέπουν ότι τα παιδιά τους ασχολούνται με παιχνίδια στο διαδίκτυο, ώστε να γνωρίζουν πώς μπορούν να αποφύγουν ανεπιθύμητες ενέργειες εις βάρος τους.

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η εφηβική παραβατική συμπεριφορά οφείλεται είτε σε παθολογικές – ψυχολογικές καταστάσεις είτε στο γεγονός ότι τα παιδιά αντιγράφουν συμπεριφορές με τις οποίες έρχονται συχνά αντιμέτωπα, κυρίως εντός της οικογένειας.

Οι εμπειρίες που έχω αποκομίσει τόσο ως βουλευτής όσο και ως διατελέσασα εντεταλμένη σύμβουλος σε θέματα νεολαίας στον Δήμο Θεσσαλονίκης και ως πρόεδρος της οργάνωσης Νέοι Ευρωπαίοι Οργανωμένοι Ικανοί (ΝΕΟΙ) με οδήγησαν στο να τοποθετηθώ ήδη από τα μέσα Φεβρουαρίου από το βήμα της Βουλής προκειμένου να ληφθεί κοινοβουλευτική δράση για το θέμα αυτό.

Σε αυτές τις περιπτώσεις η Πολιτεία οφείλει να επιδεικνύει γρήγορα αντανακλαστικά και να αντιδρά με τρόπο σωφρονιστικό προς τους ανήλικους δράστες. Εκτός, βέβαια, από το επίπεδο της καταστολής, μείζον προβάλλει το επίπεδο της πρόληψης του φαινομένου της βίας μεταξύ ανηλίκων. Βασικό ρόλο σε αυτό μπορεί να διαδραματίσει το σχολείο. Ήδη η κυβέρνηση της ΝΔ έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του «bullying» στο σχολικό περιβάλλον.

Οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι εισαγγελικές αρχές βρίσκονται στο επίκεντρο της προστασίας των παιδιών. Παρά ταύτα, από τη μια η δυσκολία και ο φόβος εμπλοκής από την πλευρά των εκπαιδευτικών σε τέτοια περιστατικά και από την άλλη το γεγονός ότι τα παιδιά που βιώνουν μια τέτοια κατάσταση φοβούνται, ντρέπονται και κρύβονται, εντείνουν τις δυσκολίες εντοπισμού και αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών. Επίσης, πρέπει να αναφερθεί πως η ύπαρξη ψυχολόγου ή κοινωνικού λειτουργού δεν είναι αυτονόητη για όλες τις σχολικές μονάδες, παρά τις σημαντικές προσπάθειες που έχει καταβάλει το υπουργείο Παιδείας τα τελευταία χρόνια στην κατεύθυνση αυτή. Αξίζει να σημειωθεί πως οι υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας στους περισσότερους δήμους είναι υποστελεχωμένες.

Παράλληλα, θα ήταν επωφελές να ενισχύσει η Πολιτεία τις παρεμβάσεις έγκαιρης θεραπείας και, προτιμότερο, πρόληψης στους γονείς για θετική λειτουργία και ανατροφή των τέκνων τους («positive parenting»). Επιπλέον, θα ήταν γόνιμο να ληφθεί στοχευμένη μέριμνα για τη θεραπεία και άλλων προβλημάτων ψυχικής υγείας, π.χ. κατάθλιψη (στο 1/3 των περιπτώσεων) και χρήση ουσιών, που συχνά συνυπάρχουν.

Επιπρόσθετα, είναι ανάγκη να δοθεί έμφαση στη θωράκιση της προσωπικότητας του παιδιού με τη δημιουργία ειδικών υποστηρικτικών προγραμμάτων από την Πολιτεία, με στόχευση να ενισχύσουμε την πνευματική και την ψυχική καλλιέργειά του και να μεταλαμπαδεύσουμε στον ανήλικο υψηλές αξίες και ιδανικά, ώστε να σέβεται τους συνανθρώπους του.

Η επιθετικότητα και η βία μεταξύ των ανηλίκων δεν αποτελούν νέο φαινόμενο, αλλά απαιτούν πάντα άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση. Ας επιδειχθούν τα κατάλληλα αντανακλαστικά ώστε με συντονισμένη πολιτική δράση να αντιμετωπιστούν οι έκνομες και ηθικά αποτρόπαιες αυτές πράξεις, με βαθύ κοινωνικό αποτύπωμα.