Πελέ… ο παίκτης που ξεπέρασε τα όρια της λογικής
Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών ένας εκ των κορυφαίων ποδοσφαιριστών όλων των εποχών, ο Πελέ…
Έπειτα από πολυετή μάχη με τον καρκίνο, το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν σε νοσοκομείο του Σάο Πάολο και το βράδυ της Πέμπτης η κόρη του, Κέλι Νασιμέντο, έκανε γνωστό με ανάρτησή της στα social media τον θάνατο του πατέρα της.
Ποιός ήταν… Ο ΠΕΛΕ;
Μόλις στα 17 του οδήγησε την Βραζιλία στην κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το 1962 ήταν μέλος της «σελεσάο» που πήρε το δεύτερο σερί ενώ το 1970 έκανε και πάλι την διαφορά στο Μουντιάλ του 1970 με μυθικές εμφανίσεις.
Σε συλλογικό επίπεδο αποτέλεσε τον κορυφαίο παίκτη στην ιστορία της Σάντος, αγωνιζόμενος από το 1956 έως το 1975. Έκλεισε την καριέρα του με την φανέλα της New York Cosmos και συνολικά σκόραρε 757 γκολ.
Στην τροπαιοθήκη του εκτός από τα τρία Παγκόσμια Κύπελλα είχε έξι πρωταθλήματα Βραζιλίας, δύο Copa Libertadores, ισάριθμα διηπειρωτικά και ένα πρωτάθλημα Αμερικής.
Λίγα λεπτά με την την ανακοίνωση του θανάτου, ο λογαριασμός στο Instagram που διαχειρίζονταν την εικόνα του Πελέ στα social media και κατά καιρούς εξέφραζε τις απόψεις του, ανάρτησε το εξής συγκινητικό μήνυμα:
«Έμπνευση και αγάπη σημάδεψαν το ταξίδι του βασιλιά Πελέ, ο οποίος έφυγε ειρηνικά από τη ζωή σήμερα. Στο ταξίδι του, ο Έντσον μάγεψε τον κόσμο με την ιδιοφυΐα του στον αθλητισμό, σταμάτησε έναν πόλεμο, έκανε κοινωνικά έργα σε όλο τον κόσμο και διέδωσε αυτό που πίστευε περισσότερο ότι ήταν η θεραπεία για όλα μας τα προβλήματα: την αγάπη. Το μήνυμά του σήμερα γίνεται κληρονομιά για τις επόμενες γενιές. Αγάπη, αγάπη και αγάπη, για πάντα».
Ο ταλαντούχος κ. Ντο Νασιμέντο
Η περιγραφή του, την οποία υπογράφει ένας άλλος αιώνιος θρύλος του αθλήματος, συνοψίζει μια προσωπικότητα που έγινε σχεδόν μεγαλύτερηη από το άθλημά της: «Ο Πελέ ξεπέρασε τα όρια της λογικής». Με μόλις οκτώ λέξεις ο Γιόχαν Κρόιφ έδωσε μια τόσο εύστοχη περιγραφή, σαν να είχε χρησιμοποιήσει χίλιες.
Ο κατά κόσμο Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο εγκατέλειψε τα εγκόσμια την Πέμπτη σε ηλικία 82 ετών, μετά από αρκετά χρόνια κατά τα οποία η υγεία του κυμαινόταν μεταξύ θετικών ειδήσεων και αρνητικών υποτροπών. Ο «Βασιλιάς», το «Μαύρο Διαμάντι», ο θρύλος του ποδοσφαίρου και μοναδικός ποδοσφαιριστής στην Ιστορία με τρία Παγκόσμια Κύπελλα έφυγε μετά από μεγάλη μάχη με την επάρατη νόσο.
Η παρακαταθήκη του μεγάλη και δεν μετριέται σε λέξεις αλλά σε γκολ, που ήταν το σήμα κατατεθέν του. Ορισμένες πηγές αναφέρουν 1.281 ή 1.301 στην καριέρα του. Στον λογαριασμό του στο Instagram, ο ίδιος ανακοίνωσε 1.283. Ποιος νοιάζεται όμως; Με πολύ λίγο ποδόσφαιρο τηλεοπτικά, η εποχή του δεν προσφερόταν για τήρηση ακριβούς λογαριασμού. Τα 767 επιβεβαιωμένα τέρματά του σε επίσημους αγώνες ξεπεράστηκαν από τον Κριστιάνο Ρονάλντο μόλις τον Μάρτιο του 2021.
Τα πρώτα χρόνια του «φαινόμενου» Πελέ
Γεννημένος στην περιφέρεια Μίνας Γεράις, στο Três Corações (Τρεις Καρδιές), όσες και τα Μουντιάλ που σήκωσε, είδε να εμφανίζονται δύο πιστοποιητικά γέννησης: το ληξιαρχικό μητρώο κι αυτό της ενορίας όπου βαφτίστηκε, με δύο διαφορετικές ημερομηνίες γέννησης (21 και 23 Οκτωβρίου 1940) και ονόματα (Έντισον και Έντσον). Τελικά, παρέμειναν τα δύο τελευταία.
Εντοπίστηκε κι εντάχθηκε στην Μπαούρου Αθλέτικ Κλαμπ σε ηλικία δεκατριών ετών. Δύο χρόνια αργότερα ακολούθησε την ιδέα του ανθρώπου που τον είχε βάλει στο στόχαστρο, του Βαλντεμάρ ντε Μπρίτο και άφησε την οικογένειά του για να εγκατασταθεί στο Σάντος και να γίνει μέλος του τοπικού συλλόγου.
Παρά την ηλικία του, προπονήθηκε αμέσως με την ανδρική ομάδα κι ενσωματώθηκε σε αυτήν σε φιλικό αγώνα τον Σεπτέμβριο του 1956, όπου σημείωσε το πρώτο επίσημο γκολ τέρμα του. Λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, τον Ιούλιο του 1957, έγινε διεθνής με τη Σελεσάο και ξετίναξε τα δίχτυα στους δύο πρώτους αγώνες του με την Αργεντινή, όταν ήταν μόλις 16 ετών!
Το «αχτύπητο» δίδυμο Πελέ – Γκαρίντσα
Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958 ο πλανήτης ανακάλυψε ένα φαινόμενο, κι ας απουσίασε από τα δύο πρώτα παιχνίδια λόγω τραυματισμού. Ύστερα; καθοριστικό γκολ με την Ουαλία, χατ-τρικ με τη Γαλλία στο ημίχρονο, δύο γκολ με τη Σουηδία στον τελικό. Ο Σίγκε Πάρλινγκ, μέλος της σουηδικής οπισθοφυλακής, είχε δηλώσει μετά τον τελικό: «Ήθελα να τον χειροκροτήσω».
Ο Πελέ ήταν δεκαεπτά ετών και διακόσιων σαράντα εννέα ημερών. Ρεκόρ νεότητας όλων των εποχών για έναν παγκόσμιο πρωταθλητή, που δεν καταρρίφθηκε ποτέ έκτοτε τότε. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο το 1962, στη Χιλή, τραυματίστηκε στο δεύτερο ματς αφού σκόραρε στο πρώτο. Δεν θα μπορούσε πλέον να συμμετάσχει σε κανένα ματς αυτής της διοργάνωσης, όπου θα έπρεπε να αντικαταστήσει… τον τερματοφύλακα εάν ο τελευταίος τραυματιζόταν στη διάρκεια του αγώνα.
Αλλά ο θρίαμβος της Βραζιλίας, που οδηγήθηκε από έναν μεγάλο Γκαρίντσα, του έδωσε μια δεύτερη πλανητική στέψη στα 21 χρόνια. Θα ακολουθήσει το αποκορύφωμα της διασυλλογικής επιτυχίας του με δύο Copa Libertadores και δύο Διηπειρωτικά Κύπελλα (1962 και 1963), που έφεραν τη Σάντος στην κορυφή του ποδοσφαιρικού πλανήτη.
REUTERS/Dylan Martinez/File Photo
Ο γύρος του κόσμου, τα «τσεκούρια» του ΄66 και το «γλυκό» Μεξικό
Οι περιοδείες της Σάντος σε όλο τον κόσμο αυξήθηκαν, ειδικά στην Ευρώπη, όπου οι κορυφαίο σύλλογοι προσπάθησαν να τον δελεάσουν πιέζοντας σε τέτοιο σημείο που χρειάστηκε να επέμβει το Κογκρέσο της Βραζιλίας και να… σφυρίξει «τέλος του παιχνιδιού», χαρακτηρίζοντάς τον «μη εξαγώγιμο εθνικό θησαυρό».
Κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966, ο Βούλγαρος Ζέτσεφ και ο Πορτογάλος Μοράις, υπό την ανοχή των διαιτητών, «φρόντισαν» με τον στερήσουν από τη Σελεσάο, που αποκλείστηκε από τον πρώτο γύρο, προς όφελος της Αγγλίας που κέρδισε το μοναδικό της σημαντικό διεθνές τρόπαιο.
Η εκδίκηση ήρθε τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Μεξικό. Λίγους μήνες αφότου σημείωσε το 1.000ό γκολ της καριέρας του, τον Νοέμβριο του 1969, με πέναλτι εναντίον της Βάσκο ντα Γκάμα που προκάλεσε εικοσάλεπτη διακοπή του αγώνα για έναν γύρο τιμής (η 19η Νοεμβρίου είναι επίσημα η «Ημέρα του Πελέ» στο Σάντος), οδήγησε τη Βραζιλία σε μια τρίτη πλανητική στέψη μέσα σε δώδεκα χρόνια.
Το γκολ του στον τελικό εναντίον της Ιταλίας έκανε τον αμυντικό της «Σκουάντρα Ατζούρα», Ταρτσίζιο Μπούρνιτς, να υποκλιθεί με σεβασμό: «Πριν τον τελικό νόμιζα ότι ήταν με σάρκα και οστά, όπως εγώ. Μετά κατάλαβα ότι έκανα λάθος». Την ίδια χρονιά, δύο φατρίες που συμμετείχαν στον εμφύλιο πόλεμο της Νιγηρίας διέταξαν σαράντα οκτώ ώρες κατάπαυση του πυρός για να δουν τον Πελέ σε έναν αγώνα έκθεσης στο Λάγος!
Η διεθνής αποχώρησή του ήρθε το 1971. Έφυγε από τη Σάντος τρία χρόνια αργότερα, το 1974. Ο αποχαιρετιστήριος αγώνας του έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 1977 μεταξύ της Κόσμος Νέας Υόρκης και της Σάντος, παίζοντας από ένα ημίχρονο σε κάθε ομάδα. Ο Πελέ εγκατέλειψε το ποδόσφαιρο δακρυσμένος, σε ηλικία τριάντα επτά ετών, αφήνοντας πίσω του μια ανυπολόγιστη κληρονομιά, για την οποία το άθλημα θα τον ευγνωμονεί αιωνίως…