ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΣΠΡΟΥ ΒΡΑΧΟΥ

December 16, 2022 στις κατηγορίες BIBΛIO,

Συγγραφέας
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ

Δεν ξέρει κανείς ακριβώς από που κρατά η σκούφια του Πήτερ Χατζησταυρή. Φαίνεται πως έζησε στις Ινδίες και σ’ άλλα μέρη της Ανατολής. Άλλοι λένε πως πρόσφερε ύποπτες υπηρεσίες στον σουλτάνο, πράγμα που έθεσε και τις πρώτες βάσεις της τεράστιας περιουσίας του. Στις παραδουνάβιες επαρχίες έκανε εμπόριο σιτηρών. Πριν από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας αγόρασε τα τσιφλίκια των Τούρκων μπέηδων κι ήρθε να εγκατασταθεί στο κράτος του, στον « Άσπρο Βράχο ».

– Στο κράτος του ;

–Μα είναι πραγματικά ένα μικρό κράτος τα τσιφλίκια του. Πολλές δεκάδες χιλιάδες στρέμματα, με κάπου είκοσι χωριά δικά του. Διατηρεί έναν μικρό ατομικό στρατό από οπλισμένους επιστάτες, έχει, λένε, συναλλαγές με όλους τους ληστάς που μπαίνουν και βγαίνουν από τα σύνορα και. . .

– Και ;

– Λένε κι άλλα πολύ πιο τρομερά. Όμως δεν τα πιστεύω. […]

Άφησα την Αθήνα σε είκοσι μέρες. Στον Πειραιά μπήκα στο βαπόρι με ήλιο, αλλά στον Βόλο συνάντησα έναν άθλιο καιρό. Οι Θεσσαλικοί Σιδηρόδρομοι, για τους οποίους τόσο καμάρωνε η Κυβέρνηση, μου φάνηκαν απαίσιοι. […]

Πίστευα ώς τότε πως είχα ζήσει μια ζωή γεμάτη περιπέτειες, επειδή έτυχε να έχω μερικές ερωτικές ιστορίες, να μονομαχήσω δυό φορές και να πηδήσω από ένα παράθυρο σε μια παράνομη ερωτική μου συνάντηση. Τώρα το έβλεπα πως η προηγούμενη ζωή μου ήταν ένα ρόδινο παραμυθάκι μπροστά σ’αυτά που συναντούσα στις τριάντα ώρες που είχα στο κτήμα του Πήτερ Χατζησταυρή.

Αλλά πού βρισκόταν ο Πήτερ Χατζησταυρής; Τον είχαν άραγε σκοτώσει; Γιατί με κρατούσε στο κτήμα η ωραία γυναίκα του; Ποιός ήταν ο ρόλος που έπαιζε ο Ισμαήλ;

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΡΩΤΟΣ, ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΤΟΥ 1890

« Το μυστικό του Άσπρου Βράχου θεωρείται το πιο μυθιστορηματικό από τα βιβλία του Γιάννη Μαρή και έτσι είναι. Μια από τις θεματικές καινοτομίες του ήταν ότι τοποθέτησε τα ιστορικά αστυνομικά του στη Θεσσαλία των πρώτων χρόνων της ενσωμάτωσής της στο ελληνικό κράτος. Την περίοδο αυτή ακόμα και η σοβαρή εγχώρια ιστοριογραφία της εποχής την είχε παραμελήσει ».

– Α. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ

♦ ♦ ♦

Χρόνος : τέλη του 19ου αιώνα . Τόπος : Θεσσαλικός κάμπος, σε ένα απέραντο τσιφλίκι που λέγεται «Άσπρος Βράχος». Μια νύχτα φτάνει εκεί από την Αθήνα ο Αλέξης Ερμόλαος για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον διαβόητο ιδιοκτήτη Πήτερ Χατζησταυρή. Το κλίμα που επικρατεί είναι μυστηριώδες κι ανησυχητικό… Ένα εκτενές αστυνομικό μυθιστόρημα «εποχής» στην Ελλάδα του Τρικούπη και του Δηλιγιάννη, τότε που διευρύνθηκαν τα σύνορα της Ελλάδας. Από τα πλέον δημοφιλή έργα του Γιάννη Μαρή.

ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Σχέδιο από την πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στην εφημ. Ακρόπολις.

Μ’ ένα απελπισμένο πάθος η Τζούλια Χατζησταυρή κόλλησε τα χείλη της στα δικά μου. Δοκίμασα να τη σπρώξω, αλλά εκείνη με έσφιξε δυνατότερα. Ύστερα όλα μπερδεύτηκαν. Το άρωμά της με τύλιξε, το κορμί της έπεφτε βαρύ πάνω στο δικό μου, τα χείλη της μου έκοβαν την αναπνοή. Ο πυρετός της πέρασε στις φλέβες μου. Αγαπούσα απελπισμένα τη Λευκή Μπότσαρη, κι όμως αφέθηκα στον ορμητικό χείμαρρο της ηδονής που με παρέσυρε…

[…] Μήπως επρόκειτο για ένα ακόμη από τα σατανικά παιχνίδια της «απελπισμένης» Τζούλιας Χατζησταυρή ; Μήπως με είχαν αφήσει εδώ, ώριμη λεία για τ’ αποσπάσματα ; Μήπως έξυπνα και σοφά πρόσθεσαν ακόμη μια «απόδειξη ενοχής» στις τόσες άλλες που με βάραιναν ; Αυτό ήταν. Οι φόβοι μου με έκαναν να το βλέπω τώρα σαν σίγουρο. Ο τελευταίος κρίκος των ενδείξεων έμπαινε στην αλυσίδα. Έκλεψα, σκότωσα, δοκίμασα να φύγω κρυφά, με έπιασαν, και τώρα το έσκαζα πάλι από τη φυλακή μου. Έκανα ό,τι ακριβώς θα έκανε ο πιο σίγουρος ένοχος.
« Αυτό είναι»! είπα μέσα μου.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΣ (ψευδ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ) γεννήθηκε το 1916 στη Σκόπελο. Ο πατέρας του ήταν δικαστικός. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στη Λαμία. Σπούδασε νομικά στη Θεσσαλονίκη. Προπολεμικά εργάστηκε στην Αγροτική Τράπεζα ως διευθυντής υποκαταστήματος στην Αρναία Χαλκιδικής. Το 1943 βγήκε στο βουνό και εντάχθηκε στο ΕΑΜ. Ανήκε στη Σοσιαλιστική Αριστερά και στην ΕΛΔ (Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας), το κόμμα του Αλέξανδρου Σβώλου και του ξαδέλφου του Ηλία Τσιριμώκου. Μετά την απελευθέρωση εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Αρχικά στη Μάχη και στον Προοδευτικό Φιλελεύθερο και αργότερα στο συγκρότημα Μπότση (Ακρόπολις, Απογευματινή και το περιοδικό Πρώτο).

Ως συγγραφέας εμφανίστηκε το 1953 στο βραχύβιο περιοδικό Οικογένεια, δημοσιεύοντας με το πραγματικό του όνομα σε συνέχειες το αστυνομικό μυθιστόρημα Έγκλημα στο Κολωνάκι. Υπήρξε πολυγραφότατος. Θα ακολουθήσουν, πάντα σε συνέχειες, περισσότερα από εξήντα αστυνομικά μυθιστορήματα και νουβέλες, ενώ το σύνολο των αφηγημάτων του στον ημερήσιο τύπο, ιστορικών και αισθηματικών, ξεπερνάει τα εκατό. Τα υπογράφει ως Γιάννης Μαρής και έτσι πλέον θα μείνει γνωστός. Τα μυθιστορήματά του εκδίδονταν συχνά και σε πολλές άλλες εφημερίδες σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού (ελληνόφωνο Τύπο της Αυστραλίας, Κύπρου, Λονδίνου, Κωνσταντινουπόλεως, Ν. Αφρικής κ.α.).
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 τα αστυνομικά του μυθιστορήματα εκδίδονται και σε βιβλία από τις Εκδόσεις Ατλαντίς-Πεχλιβανίδη και Περγαμηνή, κατά κανόνα με διαφορετικό τίτλο από τον αρχικό των εφημερίδων. Μέχρι το 1978 εκδόθηκαν σαρανταεννέα. Από το 2012 οι Εκδόσεις Άγρα εξέδωσαν οκτώ από τα αδημοσίευτα σε βιβλίο μυθιστορήματά του και δύο που είχαν κυκλοφορήσει βραχύβια από τις Εκδόσεις Περγαμηνή.
Ο Γιάννης Μαρής ανανέωσε το αθηναϊκό ανάγνωσμα της εποχής συνδυάζοντας την ποιότητα με τη συναρπαστική πλοκή και έγινε ο θεμελιωτής του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος. Υπήρξε ένας από τους δημοφιλέστερους Έλληνες συγγραφείς των δεκαετιών 1950, 1960 και 1970.
Ο Γιάννης Μαρής έγραψε επιπλέον το σενάριο είκοσι κινηματογραφικών ταινιών και ανέβασε δύο θεατρικά έργα.
Το συγγραφικό έργο του Γιάννη Μαρή ήταν πάντα ενταγμένο στη δημοσιογραφική του δουλειά, που περιλάμβανε κινηματογραφική κριτική, έρευνες, συνεντεύξεις, ανταποκρίσεις και αποστολές στο εξωτερικό.
Τελευταία του μυθιστορήματα είναι Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη (1976) και Η απαγωγή (1978).
Πέθανε στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1979 λίγο μετά τη συνταξιοδότησή του.
Οι Εκδόσεις ΑΓΡΑ έχουν αναλάβει το σύνολο της έκδοσης των αστυνομικών μυθιστορημάτων του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΗ.

♦ ♦ ♦

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ