Τη βοήθεια των ΗΠΑ για να μαζευτεί η Τουρκία ζητάει η Αθήνα…
-Ανησυχία για την αποστολή ερευνητικού σε περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Με την αγωνία της πρόκλησης επεισοδίου από την Τουρκία, το οποίο θα πρέπει να διαχειρισθεί παράλληλα με την εσωτερική πολιτική κρίση, είναι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς, όπως όλα δείχνουν, ο Ταγίπ Ερντογάν είναι διατεθειμένος να κρατήσει ψηλά την ένταση όλο το επόμενο διάστημα και θα επιχειρήσει να δοκιμάσει τις όχι και τόσο ισχυρές αντοχές της Αθήνας.
Η αναγγελία από τούρκο αξιωματούχο ότι το γεωτρύπανο «Abdulhamid Han» έχει ολοκληρώσει την προετοιμασία του και είναι έτοιμο για έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο είναι λογικό ότι έχει σημάνει συναγερμό στην Αθήνα, αν και ήταν κάτι που ανέμενε η κυβέρνηση.
Η κατάσταση που διαμορφώνεται υποχρέωσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον αμερικανό ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν, να ζητήσει την αμερικανική βοήθεια και παρέμβαση προς την Άγκυρα, ώστε να αποτραπεί μια τουρκική πρόκληση.
Είναι άγνωστο φυσικά τι απάντηση πήρε ο έλληνας πρωθυπουργός, αλλά πάντως είναι πιθανότερο η όποια αμερικανική παρέμβαση να έρθει κατόπιν εορτής, όταν η Ουάσινγκτον, υιοθετώντας την πάγια τακτική του Πόντιου Πιλάτου, θα καλέσει απλώς σε αποκλιμάκωση και θα ζητήσει από τις δύο πλευρές να προσέλθουν σε «διάλογο για την επίλυση των διαφορών τους».
Με το έγγραφο που παρουσιάστηκε, για τις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έστειλε το μήνυμα ότι θα πρέπει να συζητηθούν και να αναζητηθούν λύσεις σε όλες τις αλληλοσυνδεόμενες διαφορές μεταξύ των δύο χωρών και προειδοποίησε ότι η Τουρκία θα «λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, για να προστατεύσει την εθνική ασφάλεια και τα νόμιμα συμφέροντά της» απέναντι στην «επιθετικότητα και στην εχθρική συμπεριφορά της Ελλάδας…».
Θα είναι μεγάλος πειρασμός για την Άγκυρα να εκμεταλλευθεί την αποδυνάμωση της κυβέρνησης στο εσωτερικό και το πλήγμα στην εικόνα της χώρας διεθνώς.
Η Τουρκία, πέραν των προκλήσεων σε στρατιωτικό επίπεδο, όπου θα φτάσει στα όριά της την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία (την περασμένη εβδομάδα υπήρξε μια πρωτοφανής συγκέντρωση μαχητικών νότια της Ρόδου, όπου περίπου 30 ελληνικά μαχητικά ήρθαν αντιμέτωπα με 20 τουρκικά που παραβίαζαν τον ελληνικό εναέριο χώρο), προετοιμάζει το έδαφος για μείζονα πρόκληση που θα αφορά τη διεξαγωγή ερευνών με τουρκικό ερευνητικό νότια της Κρήτης, σε περιοχή που η Λιβύη διεκδικεί ως λιβυκή υφαλοκρηπίδα και βρίσκεται βόρεια της μέσης γραμμής που η Ελλάδα έχει ορίσει ως εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας της βάσει του «νόμου Μανιάτη».
Μια επανάληψη του επεισοδίου του «Oruc Reis» το 2020, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη άφησε να καταρρακωθεί η αξιοπιστία της χώρας, επιτρέποντας στο τουρκικό ερευνητικό να κάνει έρευνες έξω ακριβώς από τα 6 ν.μ. των χωρικών υδάτων του Καστελλόριζου, δεν μπορεί να επαναληφθεί.
Όσο και αν η κυβέρνηση έχει αφήσει να καταγραφεί η θέση της, σύμφωνα με την οποία «κόκκινη γραμμή είναι η κυριαρχία μας» (σ.σ.: δηλαδή τα 6 ν.μ.), πλέον δεν μπορεί να αφήσει αναπάντητη μια πιθανή έναρξη ερευνών σε περιοχή μη οριοθετημένης υφαλοκρηπίδας η οποία, βάσει της μέσης γραμμής, θα ανήκει στην Ελλάδα.
Και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα που θα κληθεί να διαχειρισθεί ο κ. Μητσοτάκης, σε μια περίοδο μάλιστα που οι σχέσεις με τον υπουργό Εξωτερικών δεν διανύουν την καλύτερή τους στιγμή, ενώ συχνά εμφανίζεται διγλωσσία μεταξύ του Μεγάρου Μαξίμου και του ΥΠΕΞ.
Η κυβέρνηση, επίσης, αφού άφησε να πλανάται στη δημόσια σφαίρα η συζήτηση περί επικείμενης επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια νοτίως της Κρήτης, δεν δείχνει να κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση. Κάτι που δίνει τη λανθασμένη εντύπωση ότι υπέκυψε και πάλι στις απειλές Ερντογάν, και αυτό είναι κάτι που βλάπτει σοβαρά την αξιοπιστία και την αποτρεπτική ισχύ της χώρας μας.
Η κυβέρνηση, επικοινωνιακά, αναζητά ζητήματα τα οποία θα μπορούσε να προβάλει ως ενίσχυση της θέσης της χώρας και αποτροπής της τουρκικής επιθετικότητας, υποκύπτοντας στην υπερβολή, που κάθε άλλο παρά βοηθά την εξωτερική πολιτική.
Γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς προσπάθειας να πεισθεί η κοινή γνώμη ότι με την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τις περιοχές έρευνας και διάσωσης «ακυρώθηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο», κάτι το οποίο είναι εντελώς άστοχο και δημιουργεί επικίνδυνα αισθήματα εφησυχασμού.
Οι περιοχές έρευνας και διάσωσης δεν έχουν καμιά σχέση με την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και συνεπώς δεν πλήττουν το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ενώ, σε ό,τι αφορά τις περιοχές δικαιοδοσίας για έρευνα και διάσωση, η Τουρκία θα συνεχίσει να αμφισβητεί την ελληνική περιοχή (που έχει χαραχθεί μετά από συμφωνίες με την Κύπρο και την Αίγυπτο στα όρια του FIR) στην Ανατολική Μεσόγειο, επιμένοντας στη δική της, μονομερή αντίληψη, καθώς δεν αναγνωρίζει την ταύτιση του FIR με την περιοχή ευθύνης για την άσκηση της αρμοδιότητας αυτής.
Η υπερβολή σχετικά με τη συμφωνία αυτή οφείλεται ίσως και στην ανάγκη του υπουργείου Εξωτερικών να τονισθεί η στενή συνεργασία με την Αίγυπτο και να δικαιολογηθεί έτσι η συμπόρευση μαζί της στο θέμα της κυβέρνησης της Λιβύης, που είχε ως αποτέλεσμα και το διπλωματικό επεισόδιο που προκλήθηκε στην επίσκεψη Δένδια στην Τρίπολη.
Όμως και σε αυτό το μέτωπο πρέπει να υπάρχει προβληματισμός, καθώς σε όλες τις συναντήσεις που είχαν οι κ. Δένδιας, Παναγιωτόπουλος και Βαρβιτσιώτης στο Κάιρο, την Τρίτη, κανένας αιγύπτιος αξιωματούχος δεν ανέφερε καν το όνομα της «Τουρκίας», καθώς είναι προφανές ότι η αιγυπτιακή πλευρά δεν θέλει να ερεθίσει την Άγκυρα.
Οι σχέσεις με την Αίγυπτο είναι αναγκαίες και πολύ σημαντικές, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε τα όριά τους και δεν είναι τυχαίο ότι οι Αιγύπτιοι αρνούνται συστηματικά κάθε συζήτηση για επέκταση της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ προς τα ανατολικά ώστε να μην ενοχληθεί η Τουρκία, ενώ αντιθέτως «εξυπηρέτησαν» την Ελλάδα με την υπογραφή της συμφωνίας μερικής οριοθέτησης, αφού «χρυσώθηκαν» από την Αθήνα.
Διότι η συμφωνία αυτή όχι μόνο δεν προβλέπει επήρεια για μικρά νησιά, όπως η Χρυσή, νοτίως της Κρήτης, αλλά προβλέπει μειωμένη επήρεια ακόμη και για την ίδια την Κρήτη, με αποτέλεσμα η Αίγυπτος να αποσπάσει ένα αρκετά σημαντικό τμήμα ΑΟΖ με τη μετακίνηση της μέσης γραμμής προς την ελληνική πλευρά.
Και αυτό είναι πιθανό να το βρει μπροστά της η Ελλάδα όταν και όποτε έρθει η ώρα για συνομιλίες με τη Λιβύη ή ακόμη και με την Τουρκία για την οριοθέτηση ΑΟΖ.
