Οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ ουσιαστικής σημασίας για τις μετέπειτα εξελίξεις
–Η συμμετοχή και η εκλογή των ομογενών
Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.
Η διεξαγωγή πολιτικών εκλογών σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ, με παγκόσμια επιρροή και πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις, φυσικό είναι να προκαλεί γενικότερο ενδιαφέρον και να τυγχάνει ευρείας κάλυψης από τα Μέσα Ενημέρωσης. Γεγονός που επαληθεύεται και από την πρόσφατη διεξαγωγή των ενδιάμεσων εκλογών, τα αποτελέσματα των οποίων δεν είναι ακόμα οριστικά για ορισμένες Ομοσπονδιακές Πολιτείες.
Οι ενδιάμεσες εκλογές, όπως δηλώνει και η ίδια η φράση, διεξάγονται στο μέσο της θητείας του εκάστοτε Προέδρου και αφορούν την εκλογή μελών των δύο Κοινοβουλευτικών Σωμάτων, της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων (Congressmen). O αριθμός των μελών των δύο Σωμάτων, όπως και η διάρκεια της θητείας τους, διαφέρει και ως προ τα δύο μεγέθη. Για τους γερουσιαστές είναι εξαετής, ενώ για τους βουλευτές διετής. Κάθε ομόσπονδη πολιτεία –ανεξαρτήτως πληθυσμού– αντιπροσωπεύεται από δύο εκλεγμένους γερουσιαστές, ενώ ο αριθμός των βουλευτών είναι ανάλογος του πληθυσμού κάθε πολιτείας. Η Πολιτεία, π.χ., της Καλιφόρνιας, που είναι η πολυπληθέστερη και πλουσιότερη των ΗΠΑ, με την περίφημη Silicon Valley, τη NASA και τα γνωστά Πανεπιστήμια Στάνφορντ, Μπέρκλει και UCLA, εκλέγει 52 βουλευτές αλλά τον ίδιο αριθμό γερουσιαστών (2) με τις άλλες πολιτείες.
Οι ΗΠΑ έχουν, ίσως, την πιο ιδιόμορφη Προεδρική Δημοκρατία του δυτικού κόσμου. Δίδεται η εντύπωση ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η θητεία του οποίου δεν μπορεί να υπερβεί τις δύο τετραετίες, έχει απεριόριστες εξουσίες. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι είναι το πλέον προβαλλόμενο πρόσωπο της πολιτικής σκηνής, στο εσωτερικό και διεθνώς. Ειδικότερα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής εμφανίζεται ως ο κύριος εκφραστής της. Όμως οι συντάκτες του Συντάγματος, που χρονολογείται από συστάσεως του ομόσπονδου κράτους των Ηνωμένων Πολιτειών, έδωσαν μεν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ευρύτατες εξουσίες, φρόντισαν όμως –κυρίως στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας– να τις περιορίσουν με προβλέψεις που είναι αδύνατο να αγνοηθούν.
Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, που για τις μεγάλες δυνάμεις ή υπερδυνάμεις είναι το σήμα κατατεθέν της διεθνούς παρουσίας και προβολής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δύναται να διαπραγματευθεί τη σύναψη διεθνών ή διμερών συνθηκών, στερείται όμως της εξουσίας να τις υπογράψει ή να τις επικυρώσει. Και στις δύο περιπτώσεις απαιτείται η συναίνεση των 2/3 των μελών των δύο Κοινοβουλευτικών Σωμάτων, Βουλής και Γερουσίας, που, κατά περίπτωση, ισοδυναμεί με άσκηση veto. Παράδειγμα –και άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος–, η συνεχιζόμενη άρνηση του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Μενέντες να συναινέσει στην υπογραφή συμφωνίας με την Τουρκία για εκσυγχρονισμό των πολεμικών αεροσκαφών F-16. Οι ενδιάμεσες εκλογές, όπως αποδεικνύει η κοινοβουλευτική ιστορία των ΗΠΑ, ενίοτε επηρεάζουν ή και προδικάζουν το κόμμα και το πρόσωπο που θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Από τα μέχρι τούδε αποτελέσματα το Δημοκρατικό Κόμμα φαίνεται να προηγείται στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων, ενώ η αναγγελία της υποψηφιότητας του Ντόναλντ Τραμπ δεν έτυχε μεγάλης αποδοχής. Ο ρωσοουκρανικός πόλεμος δεν φαίνεται, επίσης, να επηρέασε τα εκλογικά αποτελέσματα, παρά το γεγονός ότι οι συνέπειες έχουν γίνει αισθητές και στις ΗΠΑ.
Η ελληνική ομογένεια είχε πάντοτε ενεργή συμμετοχή στη πολιτική ζωή των Ηνωμένων Πολιτειών ιδιαίτερα από τα μέσα του περασμένου αιώνα και εντεύθεν. Σημειώνεται η αξιόλογη πολιτική πορεία του Σπύρο Θίοντορ Άγκνιου, ο οποίος διετέλεσε αντιπρόεδρος επί Προεδρίας Νίξον, τον οποίο θα είχε διαδεχθεί, αν δεν είχε εξαναγκασθεί σε παραίτηση επειδή είχε έρθει σε σύγκρουση με μέρος του Τύπου και άλλα οργανωμένα συμφέροντα. Σχεδόν σύγχρονοί του ήταν οι βουλευτές Τζον Μπρεδήμας και Πολ Σαρμπάνης (Σαρμπέιν) και συνέχεια αυτών ο Μάικ Δουκάκης, ο οποίος πιθανότατα θα έπαιρνε το χρίσμα για την Προεδρία, αν δεν τον είχε εμποδίσει μια ανίατη ασθένεια και ο Πολ Τσόγκας. Αξιόλογη είναι η συμμετοχή και η ανάδειξη ομογενών σε πολιτικά Σώματα Ομόσπονδων Πολιτειών, οι οποίοι στη συνέχεια αναδεικνύονται και σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Ένας από τους πλέον αξιόλογους ήταν ο γερουσιαστής της Καλιφορνίας Νικ Πέτρις, που εκλεγόταν για 30 συνεχή χρόνια και κανένας δεν μπόρεσε να τον ανταγωνισθεί. Το ενδιαφέρον των ομογενών των ΗΠΑ για την πατρίδα καταγωγής τους υπήρξε πάντοτε αμείωτο και θα εξακολουθεί να παραμένει. Το λεγόμενο «ελληνικό λόμπι» επικοινωνεί και ενημερώνει τους πολιτικούς παράγοντες και όσους συμμετέχουν ή επηρεάζουν τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ για το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις απειλές που το καθεστώς Ερντογάν εξαπολύει συνεχώς κατά της Ελλάδος.
Θα πρέπει όμως να έχουμε υπόψη και να μη συγχέουμε την ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ με τον Ελληνισμό άλλων εποχών και χώρων, όπως της Αιγύπτου, της Μικράς Ασίας του Πόντου κ.ά. Οι ΗΠΑ είναι μια ισχυρή, ίσως η πιο ισχυρή, χώρα στην υφήλιο και λειτουργεί ως μια μεγάλη αφομοιωτική χοάνη (melting pot) για όσους γίνονται πολίτες της. Όσοι αποκτούν την αμερικανική υπηκοότητα επιδιώκουν την ένταξη στην αμερικανική κοινωνία το ταχύτερο δυνατό. Την ιδιότητα του αμερικανού πολίτη την προβάλλουν με αυτοπεποίθηση και με τη φράση –συγκριτικά με την πατρίδα καταγωγής– «American first» («πρώτα Αμερικανός»). Όμως την ελληνική τους καταγωγή, και συνεπώς το ενδιαφέρον τους για την Ελλάδα και ό,τι την απασχολεί, την προβάλλουν με ιδιαίτερη υπερηφάνεια.
Στους νεοεκλεγέντες βουλευτές με το Δημοκρατικό και Ρεπουμπλικανικό Κόμμα εκφράζουμε τα θερμά συγχαρητήρια και τους ευχόμαστε καλή επιτυχία στο κοινοβουλευτικό τους έργο και να συμβάλουν στον εξορθολογισμό της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Σε ό,τι, δε, αφορά τη στάση των ΗΠΑ στις ελληνοτουρκικές διαφορές και τις τουρκικές απειλές και προκλήσεις, ελπίζεται να γίνει αντιληπτό ότι η τήρηση ίσων αποστάσεων ισοδυναμεί με εξομοίωση του αδικοπραγούντος με εκείνον που την υφίσταται την αδικοπραξία. Ελπίζεται, επίσης, οι διαμορφωτές της αμερικανικής εξωτερικής να αντιληφθούν –αν δεν το έχουν ήδη αντιληφθεί– την κατά βάθος αντιδυτική πολιτική που ακολουθεί το καθεστώς Ερντογάν.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: iefimerida.gr