ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΝΔΥΛΑΚΗΣ – ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ (Η Επανάσταση του 1821 στην Κρήτη)

November 4, 2022 στις κατηγορίες BIBΛIO,

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ραδάμανθυς

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΝΔΥΛΑΚΗΣ
ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ
(Η Επανάσταση του 1821 στην Κρήτη)

Παράρτημα: Λ. Πετρομανιάτης — Το νησί των κουρσάρων

Η Γραμβούσα, νησίδα, σύμβολο και σημείο αναφοράς για τους αγωνιστές του 1821, αποκαλύπτει τα κρυμμένα «μυστικά της». Το «νησί των κουρσάρων» και την ιστορία του αποτυπώνουν ο Ιωάννης Κονδυλάκης μέσα από το εμβληματικό έργο του «Γραμβούσα — Η Επανάσταση του 1821 στην Κρήτη» και ο Λεωνίδας Πετρομανιάτης με το εξαιρετικό κείμενό του στο παράρτημα.

Εξώφυλλο: Scoglio et Fortezza delle Garabuse, Francesco Basilicata, 1618
Μεταφορά στα Νέα Ελληνικά: Μάκης Πέτσας
Επιμέλεια έκδοσης: Χρήστος Τσαντής

Ιωάννης Κονδυλάκης (1861-1920). Ο Ιωάννης Κονδυλάκης γεννήθηκε στην Άνω Βιάννο της Κρήτης, γόνος γνωστής οικογένειας αγωνιστών του νησιού. Σε παιδική ηλικία κατέφυγε ως πρόσφυγας με την οικογένειά του στον Πειραιά και επέστρεψε στη γενέτειρά του το 1869, όπου και ξεκίνησε τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1884 αποφοίτησε από το Βαρβάκειο της Αθήνας. Μεταξύ των χρόνων 1877 και 1883, πήρε μέρος στην επανάσταση της Κρήτης, εργάστηκε στο Εφετείο και το Ειρηνοδικείο Χανίων, στις λιμενικές Αρχές Σητείας, και ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του δραστηριότητα.

Το 1884 διακρίθηκε στο διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού Εστία με το έργο του «Η Κρήσσα ορφανή» και εξέδωσε την πρώτη συλλογή διηγημάτων του. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία αρχικά στα Χανιά και στη συνέχεια στην Αθήνα, όπου κατέφυγε το 1889 διωγμένος από τις τουρκικές αρχές, εξαιτίας του πατριωτικού περιεχομένου των έργων του. Από το 1865 έγινε μόνιμος συντάκτης στο περιοδικό Εμπρός με το ψευδώνυμο Διαβάτης. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Συντακτών. Το 1918 έφυγε ξανά για την Κρήτη και επισκέφτηκε την Αλεξάνδρεια. Επέστρεψε στα Χανιά το 1919 σε πολύ άσχημη ψυχολογική κατάσταση και ένα χρόνο αργότερα προσβλήθηκε από ημιπληγία και πέθανε στο Ηράκλειο.

Στο χώρο της δημοσιογραφίας ο Κονδυλάκης ασχολήθηκε κυρίως με το χρονογράφημα. Συνολικά δημοσίευσε περίπου 6000 χρονογραφήματα, καλλιεργώντας το είδος και προσδίδοντας του λογοτεχνική αξία. Έγραψε επίσης επιφυλλίδες, σχολικά αναγνώσματα και επαναστατικά απομνημονεύματα, ενώ συμπλήρωσε την «Ιστορία των Επαναστάσεων της Κρήτης» των Ζαμπέλιου και Κριτοβουλίδη και μετέφρασε γαλλικά μυθιστορήματα και τα «Άπαντα» του Λουκιανού. Στο χώρο της λογοτεχνίας ασχολήθηκε κυρίως το διήγημα και τη νουβέλα. Τα έργα του τοποθετούνται στο πλαίσιο της ηθογραφικής πεζογραφίας με αξιόλογα ψυχολογικά και ψυχογραφικά στοιχεία και ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί και η γλώσσα του, μείγμα λόγιας έκφρασης και κρητικής διαλέκτου. Τα πιο γνωστά έργα του είναι ο «Πατούχας», «η Πρώτη Αγάπη» και το «Όταν ήμουν δάσκαλος».

(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.)