Σκάνδαλο Πάτση ή πώς το όνειρο του κ. Μητσοτάκη γίνεται εφιάλτης – Του Ν. Στραβελάκη
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Η περασμένη εβδομάδα κυριαρχήθηκε αναμφίβολα από την αποκάλυψη του σκανδάλου Πάτση. Πρόκειται για την απόκτηση από τον βουλευτή Γρεβενών της Νέας Δημοκρατίας Ανδρέα Πάτση πακέτου «κόκκινων» δανείων και τη συμμετοχή του σε νομική εταιρεία που ανέλαβε έργα από τα ΕΛΤΑ με απευθείας ανάθεση.
Ο βουλευτής διεγράφη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας προφανώς λόγω των δανείων που αγόρασε αφού, όπως τόνισε και ο ίδιος σε τηλεοπτική εκπομπή, για τις απευθείας αναθέσεις το κόμμα του τον είχε καλύψει σε σχετική ερώτηση βουλευτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης έναν χρόνο νωρίτερα.
Σε κάθε περίπτωση, το μείζον ζήτημα είναι το θέμα της προσπάθειας πλουτισμού μέλους του Ελληνικού Κοινοβουλίου από «κόκκινα» δάνεια, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Οι λεπτομέρειες της υπόθεσης έχουν γίνει γνωστές και δεν χρειάζεται να επαναληφθούν. Είναι λάθος, όμως, να περιοριστεί η συζήτηση σε πιθανή τέλεση του αδικήματος της φοροδιαφυγής από την πλευρά του βουλευτή. Το θέμα είναι πολύ πιο σύνθετο και άπτεται ζητημάτων διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και, το κυριότερο, δημοκρατίας.
Η αγορά «κόκκινων» δανείων στο 1/25 της αξίας τους με δάνειο / χρηματοδότηση από τον πωλητή δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του κ. Πάτση. Κατά τραγική ειρωνεία, η συγκεκριμένη αλληλουχία πράξεων αποτέλεσε πιλοτικό πρόγραμμα για ό,τι ακολούθησε με το Σχέδιο «Ηρακλής». Γιατί με τον ίδιο νόμο που «αγόρασε» τα «κόκκινα» δάνεια ο κ. Πάτσης, με τον ίδιο νόμο διατέθηκαν δισεκατομμύρια «κόκκινων» δανείων σε funds μετά το 2019. Μάλιστα, η περίπτωση Πάτση είναι και πιο διαφανής, αφού ξέρουμε τον αγοραστή και πόσα λεφτά πλήρωσε.
Τώρα ούτε ποιοι είναι οι αγοραστές ξέρουμε ούτε πόσα λεφτά πλήρωσαν. Το χειρότερο, δε, είναι ότι την εγγύηση για τα δάνεια που παίρνουν οι νέοι Πάτσηδες τη βάζει το Ελληνικό Δημόσιο, σε βάρος του φορολογούμενου, και έτσι δεν μπορούν να ελεγχθούν ούτε για το «πόθεν έσχες».
Αυτοί ήταν οι λόγοι που ανάγκασαν τον Άρειο Πάγο να πάρει την απόφαση της ουσιαστικής απαγόρευσης της λήψης αναγκαστικών μέτρων από τις εισπρακτικές εταιρείες σε βάρος δανειοληπτών.
Στη θέσπιση τέτοιων απαράδεκτων πρακτικών η ευθύνη βαραίνει πρωτίστως, για να μην πω αποκλειστικά, την κυβέρνηση και το κράτος, όχι τις επιχειρήσεις. Στην περίπτωσή μας, τράπεζες, εισπρακτικές εταιρείες, funds και ιδιώτες.
Από εδώ ξεπηδούν τα προβλήματα δημοκρατίας. Πώς είναι δυνατόν να προστατεύσουν τον εργαζόμενο και τη λαϊκή οικογένεια που χάνει το σπίτι της άνθρωποι όπως ο κ. Πάτσης, που είναι κομμάτι της μπίζνας της εκποίησης; Το ερώτημα αυτό άπτεται του συνθήματος περί «αριστείας», που ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα, και ίσως είναι ακόμα, προμετωπίδα της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας.
Ο κ. Μητσοτάκης πήρε την κυβέρνηση λέγοντάς μας ότι στο εξής θα κυβερνούν οι «γνωρίζοντες» και οι «άριστοι». Με αυτούς εννοούσε «ανθρώπους της αγοράς», όπως ο κ. Πάτσης, που ξέρουν ποιο είναι το σωστό. Αυτό που ξέχασε να προσθέσει είναι πως το σωστό για τον ίδιο και τον κ. Πάτση είναι ό,τι είναι καλό για την τσέπη του και για τα συμφέροντα με τα οποία διαπλέκεται.
Θα μου πείτε, κάτι μας είπες τώρα… Το θέμα, όμως, δεν είναι τόσο απλό. Ακόμη και στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας οι «επαγγελματίες πολιτικοί», που θεωρήθηκαν (λανθασμένα) υπεύθυνοι για την κρίση του 2008, είχαν μια σχετική αυτοτέλεια από τα ταξικά συμφέροντα που εκπροσωπούσαν. Από την ώρα που πήγαν στην μπάντα για να βρουν τον δρόμο για τα κομματικά ψηφοδέλτια και εντέλει για τη Βουλή άνθρωποι όπως ο κ. Πάτσης, είναι σαφές ότι η όποια αυτοτέλεια χάθηκε και έχει επικρατήσει η λογική της Μητσοτάκης ΑΕ.
Με όσα είπα δεν θέλω να υποτιμήσω τις ενδεχομένως ποινικά κολάσιμες πράξεις που βαρύνουν τη δραστηριότητα του κ. Πάτση. Οι πράξεις του ελέγχονται και στο επίπεδο της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
Η περίπτωσή του όμως ανοίγει, κατά τη γνώμη μου, τα πολύ μεγαλύτερα θέματα δημοκρατίας που έχουν ανοίξει στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ και είναι καιρός να ανοίξουν και στην Ελλάδα. Μάλιστα, εδώ, που η πρόσφατη πολιτική μας ιστορία μας έχει κάνει πιο έμπειρους, η συζήτηση αυτή μπορεί να φτάσει βαθύτερα, αναδεικνύοντας την ουσία και τα όρια της αστικής δημοκρατίας.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: reader.gr