Βασίλης Ταλαμάγκας στο “Π”: Το βαθύ αμερικανικό κράτος και η Τουρκία

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Ποικίλες είναι οι απόψεις στο βαθύ αμερικανικό κράτος για τη σημερινή Τουρκία του Ερντογάν. Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι «ο Ερντογάν χρειάζεται μία δικαιολογία είτε για να αναβάλει τις εκλογές ή για να παρασύρει τους Τούρκους στον εθνικισμό και μια σύγκρουση με την Ελλάδα ικανοποιεί και τα δύο».

Η αδιέξοδη οικονομική κατάσταση της Τουρκίας αλλά και η αδυναμία της τουρκικής αντιπολίτευσης, στο παρελθόν, να αρθρώσει έναν ελκυστικό, πειστικό λόγο προς τους τούρκους ψηφοφόρους προκειμένου να κερδίσει τις εκλογές, σε συνδυασμό βέβαια με τις αντιδημοκρατικές πρακτικές της τουρκικής νομενκλατούρας, η οποία επιδεικνύει πλήρη υποταγή στις βουλές του Ερντογάν, δημιουργούν ένα σκηνικό που αποτελεί γρίφο.

Ωστόσο, αυτό άλλαξε το 2019, όταν το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα κέρδισε, με μικρή διαφορά, ταις δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη. Αυτό προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες στον Ερντογάν, ο οποίος γνωρίζει ότι, υπό κανονικές συνθήκες, δεν μπορεί να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές. Στο πλαίσιο αυτό, και γνωρίζοντας ότι υπάρχουν κάποια όρια στην εξουσία του, χρειάζεται μία δικαιολογία για να τις αναβάλει ή να παρασύρει τους Τούρκους στον εθνικισμό. Μία σύγκρουση με την Ελλάδα ικανοποιεί και τα δύο.

Ο Ερντογάν και ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, με αυξανόμενη ένταση, αμφισβητούν την ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου, επιδιώκοντας στην πραγματικότητα να ξαναγράψουν και να ερμηνεύσουν εκ νέου της Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και τις μεταγενέστερες συμβάσεις και συμφωνίες.

Ο έγκυρος αμερικανός αρθρογράφος Μάικλ Ρούμπιν πρόσφατα αναφέρεται στις τουρκικές υπερπτήσεις άνωθεν ελληνικών νησιών και βραχονησίδων, ακόμα και κατοικημένων, όπως το Καστελλόριζο, και προσθέτει ότι ένα ενδεχόμενο θα ήταν η απόβαση ειδικών δυνάμεων της Τουρκίας σε αυτά, κάτι που θα ανάγκαζε την Ελλάδα να τους απωθήσει. Μια τέτοια κίνηση θα ενίσχυε τη θρησκευτική βάση του Ερντογάν και τους τούρκους εθνικιστές. Επίσης θα ισχυρίζονταν ότι οποιαδήποτε κριτική εναντίον του ή εναντίον των κινήσεών του αποτελεί προδοσία. Εάν η κρίση οδηγούνταν σε στρατιωτικές αψιμαχίες, ο Ερντογάν θα επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και θα ακύρωνε τις εκλογές.

Εδώ ακριβώς είναι το κομβικό σημείο της πολιτικής που πρέπει να επεξεργαστεί η ελληνική διπλωματία στην περίπτωση ενός τέτοιου ενδεχομένου.

Η Ελλάδα πρέπει να στέλνει συνεχώς μηνύματα σε Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες, ώστε να δράσουν προληπτικά. Οποιαδήποτε κίνηση επί των ελληνικών νησιών θα επιφέρει μια στρατιωτική απάντηση κατά των τουρκικών δυνάμεων στα νησιά, η οποία θα ταπεινώσει τον Ερντογάν και θα επισπεύσει την πτώση του, με εκλογές ή όχι. Μέσες λύσεις δεν χωράνε. Στην πρόκληση θα υπάρξει άμεση απάντηση και η κατάσταση θα περιπλακεί. Ποιος, άραγε, θέλει μπλεξίματα αυτήν την εποχή;

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ