Συνέντευξη με τον Ιωσήφ Μανίκη: Επιβιβαζόμαστε σε ένα ταξίδι από το άγνωστο, προς το άγνωστο, “Επιστροφή στο Λίκνο”
Ενώ η Αργώ ετοιμάζεται για την προσεδάφισή της, οι τέσσερις σύγχρονοι αργοναύτες στέκουν αμίλητοι. Η σκέψη τους ταξιδεύει σε ό,τι άφησαν πίσω στη Γη και η αγωνία τους σε ό,τι θα βρουν μπροστά τους, εβδομήντα χρόνια μετά την αφετηρία του χωροχρονικού τους ταξιδιού στον Γαλαξία. Πρωτοπόροι του ανθρωπίνου είδους, με το παρελθόν τους χαμένο ανεπιστρεπτί αλλά προσβλέποντας σε ένα καλύτερο μέλλον, μεγαλύτεροι μόνο κατά δέκα χρόνια, χάρη στη βοήθεια της σχετικότητας και της βαθιάς νάρκωσης, επιστρέφουν στον πλανήτη τους.
Στο μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας του Ιωσήφ Μανίκη “Επιστροφή στο Λίκνο”, επιβιβαζόμαστε σε ένα ταξίδι από το άγνωστο, προς το άγνωστο. Μια ανακάλυψη ενός θαυμαστού νέου κόσμου, με την υποψία της επιβίωσης του παλαιού. Μια περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας με έντονους πολιτικούς και φιλοσοφικούς προβληματισμούς, που μας καθιστά συνταξιδιώτες τεσσάρων ανθρώπων, στην αγωνιώδη προσπάθεια τους να επιβιώσουν στο ίδιο το αφιλόξενο και βίαιο Λίκνο τους.
Για το βιβλίο αυτό που μπορεί να είναι φανταστικό αλλά βασίζεται σε μια πραγματικότητα δηλαδή στην ανάγκη να υπάρξει μια άλλη κοινωνία, απαλλαγμένη από τα αρνητικά σημεία και τις αγκυλώσεις της σημερινής, έστω κι αν θα χρειαστεί να… μετακομίσουμε σε άλλον πλανήτη, για να την δημιουργήσουμε, μάς μίλησε ο ίδιος ο συγγραφέας που δε δίστασε να πει ότι πιστεύει πως η ζωή μας στη γη είναι ένα ταξίδι, μια εκστρατεία σαν εκείνο την Αργοναυτών με τη διαφορά ότι το δικό μας συνεχίζεται.
Ιωσήφ Μανίκης
Ας δούμε στη συνέχεια τη συζήτηση που είχαμε με τον κ. Μανίκη
- Το νέο σας μυθιστόρημα, με τίτλο “Επιστροφή στο Λίκνο”, παρότι διαδραματίζεται σε εποχή και συνθήκες που το κατατάσσουν εν γένει στον χώρο της “επιστημονικής φαντασίας”, φέρει τον χαρακτηρισμό “μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας”. Ποιο είναι το στοιχείο που το κατατάσσει σε αυτήν την κατηγορία;
Είναι προφανές ότι η “Επιστροφή στο Λίκνο” εντάσσεται στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας από τη στιγμή που αναφέρεται στο μέλλον και καταπιάνεται με την επίδραση της επιστημονικής προόδου στον άνθρωπο.
Τα στοιχεία επιστημονικής φαντασίας, όμως, χρησιμοποιούνται σαν όχημα. Η καρδιά του βιβλίου είναι η αναζήτηση της ουτοπίας.
Η “Επιστροφή στο Λίκνο” πραγματεύεται, από φιλοσοφική και πολιτική σκοπιά, πώς, από μια Δυστοπία των κυρίαρχων τεσσάρων Δυνάμεων, η ανθρωπότητα θα καταφέρει να επιβάλει με τη δράση της την Ευτοπία· μια ευτυχισμένη κοινωνία σε μια ενοποιημένη Γη, χωρίς όπλα και στρατούς.
Κυρίαρχο ρόλο στην ιστορία έχει η διαρκής πάλη του νέου με το παλιό και η σταδιακή συνειδητοποίηση ότι τίποτα δεν είναι τέλειο, αναλλοίωτο και αιώνιο. Τίποτα δεν είναι οριστικό και αμετάβλητο, η ζωή κινείται έξω από ότι φανταζόμαστε.
- Πώς εντάσσεται η “Επιστροφή στο Λίκνο” στη μακρά και λαμπρή λογοτεχνική παράδοση των μυθιστορημάτων που πραγματεύονται την κατάκτηση του διαστήματος, σε συνάρτηση με τις συνθήκες που επικρατούν στη Γη;
Σύμφωνα με την υπόθεση οι τέσσερις Δυνάμεις που κυριαρχούν στη Γη το 2060 διαπίστωσαν ότι το σύστημα της κυριαρχίας τους κινδύνευε. Τα στοιχεία που αποτέλεσαν τους ισχυρότερους δείκτες ήταν η γιγάντωση του παγκόσμιου πληθυσμού και η ανεπάρκεια πρώτων υλών και ειδών διατροφής.
Για αυτό το λόγο επικέντρωσαν όλες τις προσπάθειες στην κατάκτηση ενός πρόσφατα ανακαλυφθέντα, δίδυμου με τη Γη πλανήτη, τη Λητώ. Στόχος της αποστολής ήταν να διαπιστωθεί αν ο πλανήτης ήταν κατάλληλος για την κατοίκηση ανθρώπων, προκειμένου να λυθεί το θέμα του υπερπληθυσμού της Γης.
Το τι θα βρουν εκεί, είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της επιστημονικής φαντασίας.
Αποκάλυψαν ένα άγνωστο κομμάτι της φύσης, συναντήθηκαν με το παράδοξο, μ’ ένα παρελθόν που ενδεχομένως θ’ αποτελούσε το μέλλον της Γης.
- Ποιο ήταν το όραμα το οποίο σας παρακίνησε στη συγγραφή του νέου σας έργου και τι επιθυμείτε να μεταδώσετε στους αναγνώστες μέσω αυτού;
Η προσδοκία για ένα όμορφο, ευτυχισμένο μέλλον πιστεύω ότι αποτελεί όραμα για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων στη Γη.
Όσοι με έχουν ζήσει καλύτερα γνωρίζουν ότι αυτό το όραμα με διαπερνά, σε συνδυασμό, όμως, με την αναζήτηση του ουτοπικού ονείρου για την επίτευξή του.
Μια μέρα πριν τρία χρόνια, η σύζυγός μου έφερε δώρο ένα βιβλίο του καθηγητή αστρονομίας στη Γαλλία, του κ. Πράτσου. Το ρούφηξα.
Μιλούσε για ένα μέλλον που είχε ήδη έλθει και συνδύαζε τις επιστημονικές γνώσεις με αναφορές στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας των Ασίμοφ, Κλαρκ, Λεγκέν κλπ.
Σαν να έγινε ένα κλικ μέσα μου. Σχημάτισα με το μυαλό μου μια όμορφη κοινωνία και τη συνδύασα με τις εικόνες του κοντινού μέλλοντος. Σκέφτηκα ένα λογοτεχνικό βιβλίο που ήθελα να διαβάσω και δεν το είχα βρει. Αποφάσισα να το γράψω.
- Στην “Επιστροφή στο Λίκνο”, οι περιηγητές των άστρων ταξιδεύουν στα άστρα ως πλήρωμα της “Αργούς”. Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια “Αργώ” και για εκείνους από εμάς που αισθανόμαστε το κάλεσμα της περιπλάνησης στον παρόντα χρόνο;
Με ποιητική υπέρβαση, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τη Γη ως ένα τεράστιο αστρόπλοιο, που ταξιδεύει στα άστρα με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
Άλλωστε, αυτό συμβαίνει. Είμαστε συνεπιβάτες μιας Αργούς, ακολουθούμε την κίνηση του ήλιου μας στον Γαλαξία και περιηγούμαστε στα άστρα.
Ότι αφορά την ουσία του ερωτήματός σας, πιστεύω ότι υπάρχει πάντα μια Αργώ για όσους αισθάνονται το κάλεσμα της περιπλάνησης και αναζητούν την ουτοπία, το άπιαστο όνειρο.
Για όσους αναρωτούνται αν μπορεί να γίνει πράξη, να γίνει ΕΥΤΟΠΙΑ, ο καλός τόπος, το εφικτό όνειρο.
Το βιβλίο
Ενώ η Αργώ ετοιµάζεται για την προσεδάφισή της, οι τέσσερες σύγχρονοι αργοναύτες στέκουν αµίλητοι κάνοντας παρέα στα άστρα. Η σκέψη τους ταξιδεύει σε ό,τι άφησαν πίσω στη Γη και η αγωνία τους σε ό,τι θα βρουν µπροστά τους, εβδοµήντα χρόνια µετά την αφετηρία του χωροχρονικού τους ταξιδιού στον Γαλαξία. Πρωτοπόροι του ανθρωπίνου είδους, µε το παρελθόν τους χαµένο ανεπιστρεπτί αλλά προσβλέποντας σε ένα καλύτερο µέλλον, µεγαλύτεροι µόνο κατά δέκα χρόνια, χάρη στη βοήθεια της σχετικότητας και της βαθιάς νάρκωσης, επιστρέφουν στον πλανήτη τους. Έναν πλανήτη για τον οποίον γνωρίζουν ελάχιστα πράγµατα, πλέον.
Ένα ταξίδι από το άγνωστο, στο άγνωστο. Μια ανακάλυψη ενός θαυµαστού νέου κόσµου, µε την υποψία της επιβίωσης του παλαιού. Μια περιπέτεια επιστηµονικής φαντασίας µε έντονους πολιτικούς και φιλοσοφικούς προβληµατισµούς, που µας καθιστά συνταξιδιώτες τεσσάρων ανθρώπων, στην αγωνιώδη προσπάθεια τους να επιβιώσουν στο ίδιο το αφιλόξενο και βίαιο Λίκνο τους.
Είπαν για το βιβλίο
– Χαίτογλου Κώστας, Αν. Καθηγητής Βιοχημείας στην Ιατρική του Α.Π.Θ.
Θέτει ένα καίριο ερώτημα της εποχής μας, που λέει, τελικά υπάρχει εναλλακτική; Η απάντηση δίνεται στιβαρή και ηχηρή, και το πιο ωραίο είναι ότι δεν δίνεται απλώς η απάντηση. Η εναλλαγή των επεισοδίων, η πλοκή του έργου, ο τρόπος με τον οποίο χτίζεται αυτή η απάντηση, που τελικά όταν έρθει, πείθει τελείως τον αναγνώστη ότι αυτό που γράφεται σ’ αυτό το βιβλίο είναι εφικτό. Το μόνο που θα κάνω είναι να συνυπογράψω κι εγώ εκείνη τη δήλωση που λέει «ένα βιβλίο που πραγματικά αξίζει να διαβάσεις».
– Κωστής Ανετάκης (λογοτέχνης, επιμελητής)
– Εύη Κουτρουμπάκη (φιλολόγος, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας)
Η κοινωνία που έχει φτιάξει ο Ιωσήφ στο βιβλίο του μοιάζει πολύ με την κοινωνία που έχει κάνει η Ούρσουλα Λεγκέν στον αναρχικό των δύο κόσμων. Κοινοκτημοσύνη, δεν υπάρχει ιδιοκτησία, μόνο μικρή. Γιατί είναι καλύτερη κοινωνία που έχει φτιάξει ο Ιωσήφ από την κοινωνία της Λεγκέν; Γιατί στην κοινωνία της Λεγκέν δεν δέχονται την αλλαγή. Είναι μια κοινωνία τελειωμένη, αυτό ήταν, τελειώσαμε. Φτάσανε στο τέλος της ιστορίας.
– Γελωτοποιός (συγγραφέας, μπλόγκερ)
Το βιβλίο διακρίνεται από κάτι πάρα πολύ βασικό, γιατί δεν είναι απλά μια πολιτική και επιστημονική φαντασία, αλλά στηρίζεται σε πολιτικά και φιλοσοφικά στέρεα θεμέλια. την ιστορία δεν την δημιουργούν οι ηγέτες, οι άνθρωποι κάνουν την ιστορία. Ή το κάνεις από κάτω ή αλλιώς δεν γίνεται. Μόνο έτσι μπορεί και προχωράει η ιστορία, από τους ίδιους τους ανθρώπους. «Τα άστρα μπορείς να τα δεις καλύτερα μια σκοτεινή νύχτα».
– Κώστας Νικολάου (Επισκέπτης Καθηγητής Οικολογίας και Κ.ΑΛ.Ο του Α.Π.Θ.)
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Ιωσήφ Μανίκης γεννήθηκε στην Πρέβεζα, την πόλη της παιδικής κι εφηβικής του ηλικίας. Σπούδασε χηµεία στο ΑΠΘ κι έκανε µεταπτυχιακές σπουδές (ΜΒΑ) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων.
Στα πλαίσια της πολύπλευρης ενασχόλησής του µε το µέλι διετέλεσε διευθυντής της Μελισσοκοµικής και πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελµατικής των προϊόντων της κυψέλης. Συνεργάστηκε ερευνητικά µε το εργαστήριο µελισσοκοµίας του Α.Π.Θ και είχε αρκετές δηµοσιεύσεις σε επιστηµονικά περιοδικά, καθώς κι ένα βιβλίο για τις νέες τεχνολογίες στα προϊόντα µελιού.
Η αναγνωστική του αγάπη για τον χώρο της πολιτικής κι επιστηµονικής φαντασίας και το λογοτεχνικό του σαράκι τον ώθησαν να συνεργήσει σε τµήµατα δηµιουργικής γραφής, και στα πλαίσιά τους έγραψε το πρώτο του διήγηµα.
Είναι σινεφίλ, ερασιτέχνης φωτογράφος και µε τη σύζυγό του Εύα περιηγούνται στον κόσµο. Οι εικόνες και οι εµπειρίες των ταξιδιών αποτυπώνονται στο µυθιστόρηµά του «Επιστροφή στο λίκνο».
Κατηγορία: Μυθιστορήματα, Επιστημονικής Φαντασίας
ISBN 978-960-626-550-1