Φόβοι για υποχώρηση της Ελλάδας στους εκβιασμούς της Τουρκίας

Χωρίς πυξίδα και στρατηγική η κυβέρνηση απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα

–Νομιμοποίηση του τουρκολιβυκού μνημονίου με τετελεσμένα
–Η Αθήνα ζει στον δικό της κόσμο, με την Άγκυρα να καιροφυλακτεί

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Χωρίς στρατηγική ανάσχεσης της τουρκικής επιθετικότητας είναι η κυβέρνηση, καθώς το Μέγαρο Μαξίμου αρκείται στις θριαμβολογίες και στον αυτοθαυμασμό για το «τάπωμα», όπως το μετέδωσαν τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, του Ερντογάν στο γεύμα των ηγετών στην Πράγα, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία κινείται με άλματα επί του πεδίου.

Την ώρα που το υπουργείο Εξωτερικών προσπαθεί να συνέλθει από τον αιφνιδιασμό με την υπογραφή της νέας τουρκολιβυκής συμφωνίας αλλά και την κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής, με αιχμή την αποστρατιωτικοποίηση, τον εναέριο χώρο, τη μειονότητα της Θράκης, ένα ακόμη ανησυχητικό μήνυμα ήρθε από τις ΗΠΑ, καθώς οι περίφημες τροπολογίες Μενέντεζ στο νομοσχέδιο του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ, που έβαζαν όρους στην πώληση των F-16, τελικά αποσύρθηκαν.

Βεβαίως, όπως δηλώνουν γνώστες της υπόθεσης, η τροπολογία που θέτει ως όρο να μη γίνονται υπερπτήσεις του ελληνικού εδάφους παραμένει στη Βουλή, αλλά η εξέλιξη στη Γερουσία είναι ανησυχητική, καθώς δείχνει ότι η καμπάνια που έχει ξεκινήσει εδώ και μήνες η τουρκική κυβέρνηση, διαθέτοντας εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια και μισθώνοντας μεγάλες εταιρείες δημοσίων σχέσεων, αποδίδει καρπούς. Και υπάρχει ακόμη πιο έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι αυτή η εξέλιξη σημειώθηκε λίγες ημέρες μετά την επίσκεψη του αμερικανού Συμβούλου Α­σφαλείας Τζέικ Σάλιβαν στην Κωνσταντινούπολη και τις συνομιλίες που είχε με τον έμπιστο συνεργάτη του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν. Ε­ξάλλου, ο ίδιος ο κ. Μπάιντεν είχε υποσχεθεί στον Ταγίπ Ερντογάν τον περασμένο Ιούλιο ότι θα προσπαθήσει να πείσει το Κογκρέσο να ξεμπλοκάρει την πώληση νέων F-16 στην Τουρκία και την αναβάθμιση των παλιών.

Η Αθήνα γνωρίζει ότι οι ΗΠΑ δεν θα μείνουν διαρκώς σε αυτό το τεταμένο κλίμα με την Τουρκία και πιθανότατα η απεμπλοκή της διαδικασίας των F-16 να είναι το πιο ανώδυνο αντάλλαγμα που θα μπορούσε να προσφέρουν στον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος απειλεί ότι θα αναζητήσει σύγχρονα μαχητικά από άλ­λες πηγές, όπως είναι η Βρετανία και η Ρωσία. Μετά μάλιστα τον εκβιασμό του προς τη Σουηδία, η Στοκχόλμη ανακοίνωσε ήδη ότι θα άρει το ε­μπάργκο όπλων προς την Τουρκία μόλις ολοκληρωθεί η ένταξή της στο ΝΑΤΟ.

Η Αθήνα έχει στηρίξει μονόπλευρα τις προσδοκίες της για έξωθεν στήριξη, στην αντιπαράθεση με την Τουρκία, στις ΗΠΑ, όπου εξάλλου, με επιλογή της κυβέρνησης, θα στρέψει και ένα μεγάλο μέρος των αμυντικών δαπανών, μετά τα γαλλικά Rafale και τις Belharra. Όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Ουάσινγκτον επικρατεί σταθερά η αντίληψη της Τουρκίας ως πυλώνα της Δύσης, που πρέπει να κρατηθεί με κάθε κόστος.

Η ελληνοαμερικανική στρατιωτική συνεργασία είναι εξαιρετικά σημαντική, αλλά δεν αποτελεί ασπίδα απέναντι στην Τουρκία, όπως ίσως εκλαμβάνεται από μέρος της πολιτικής ηγεσίας και των ΜΜΕ. Όταν η Τουρκία επιλέξει να προκαλέσει επεισόδιο, θα το κάνει γνωρίζοντας ότι η όποια πυροσβεστική παρέμβαση των ΗΠΑ θα είναι στην κατεύθυνση μιας συμφωνίας αποκλιμάκωσης που θα συγκλίνει σε έναν άξονα, αυτόν του διμερούς διαλόγου. Και εκεί η Τουρκία ελπίζει ότι θα κατορθώσει να επιβάλει μια ατζέ­ντα την οποία μέχρι τώρα η Ελλάδα α­πορρίπτει.

Η Αθήνα δεν έ­χει διαμορφώσει πλαίσιο αντιμετώπισης ενός τέτοιου ενδεχομένου και προκαλεί ανησυ-
χία το γεγονός ότι γνωστοί αναλυτές και καθηγητές έχουν αρχίσει να συζητούν για το ενδεχόμενο να αποδεχθεί η Ελλάδα την κατάργηση της εξαίρεσης, που είχε θέσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως υπουργός Εξωτερικών, για τη μη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης σε θέματα εθνικής άμυνας. Μια τέτοια κίνηση φυσικά θα έδινε την εντύπωση ότι η Ελλάδα υποχωρεί υπό την πίεση της Τουρκίας και κυρίως θα εμφάνιζε μια ελληνική κυβέρνηση να συναινεί στην παραπομπή του θέματος της εθνικής άμυνας της χώρας σε ένα τρίτο, υποτίθεται αμερόληπτο, δικαστήριο!

Όμως, δυστυχώς, και επί του πεδίου υπάρχει μια γενική εικόνα εφησυχασμού, καθώς επικρατεί η αντίληψη ότι ο κ. Ερντογάν τα κάνει όλα αυτά για προεκλογικούς λόγους και ότι δεν θα τολμήσει να προχωρήσει σε υλοποίηση των απειλών του γιατί τον φρενάρουν οι ξένες δυνάμεις κ.λπ.

Δεν έχουν αντιληφθεί ότι ο κ. Ερντογάν ετοιμάζει μεθοδικά τις επόμενες κινήσεις, οι οποίες, όπως όλα δείχνουν και όπως ο ίδιος ουσιαστικά ανακοίνωσε, θα αφορούν το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Όπως έγραψε και το μεγάλο ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, ο κ. Ερντογάν έδειξε την περιοχή της «λιβυκής υφαλοκρηπίδας» ως πεδίο στο οποίο θα δραστηριοποιηθούν τα τουρκικά ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιλογή της περιοχής θα είναι τέτοια ώστε η Ελλάδα να βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς δεν θα παραβιάζονται θεσμοθετημένα δικαιώματά της σε οριοθετημένη περιοχή, όμως ευθέως θα προκαλούνται τετελεσμένα που θα επιχειρούν να κατοχυρώσουν και να νομιμοποιήσουν το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο, είναι προφανές ότι η Αθήνα δεν μπορεί να αρκεστεί σε απλά διαβήματα διαμαρτυρίας στον

ΟΗΕ και στην ΕΕ, αλλά θα πρέπει να έχει έτοιμο, δυναμικό και αποτελεσματικό, σχέδιο αντίδρασης. Όταν όμως ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι η κόκκινη γραμμή είναι η κυριαρχία μας, εκ των πραγμάτων περιορίζει σημαντικά το εύρος των ελληνικών αντιδράσεων, καθώς αυτή η δήλωση δεσμεύει ουσιαστικά την κυβέρνηση να αντιδράσει μόνο αν αμφισβητηθεί η ζώνη των χωρικών υδάτων των 6 ν.μ., όπου ασκείται κυριαρχία.

Η αλήθεια είναι ότι το υπουργείο Εξωτερικών και ο ίδιος ο Νίκος Δένδιας, και στις ανακοινώσεις και στις δηλώσεις, έχουν προειδοποιήσει ότι θα προστατευθούν και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, αυτά δηλαδή που αφορούν και την οριοθετημένη ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αλλά και τα δικαιώματα που ipso facto και ab initio έχει η χώρα μας στην υφαλοκρηπίδα που ακόμη δεν έχει οριοθετηθεί. Επίσης, κάθε ελληνική κυβέρνηση έχει υποχρέωση να υπερασπισθεί και τη ζώνη έξω από τα 6 ν.μ., έως τα 12 ν.μ., στα οποία θα μπορούσαν βάσει του διεθνούς δικαίου να επεκταθούν τα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Μπροστά σε τέτοιες προκλήσεις θα βρεθεί η Αθήνα το επόμενο διάστημα και η κυβέρνηση μάλλον ζει στον δικό της κόσμο, μοιράζοντας επιδόματα και πλατφόρμες, ελπίζοντας ότι θα ξεχαστεί το σκάνδαλο των υποκλοπών. Με την Τουρκία να καιροφυλακτεί.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ