Τόνια Αντωνίου στο “Π”: Παιδική προστασία: Από την αγανάκτηση στην αποτελεσματική δράση
Της
ΤΟΝΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Βουλευτού ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής Νότιου Τομέα (Β3) Αθήνας
Η περίπτωση της 12χρονης από τον Κολωνό που κακοποιήθηκε σεξουαλικά και εκπορνεύτηκε έχει συγκλονίσει την ελληνική κοινωνία. Έχει, όμως, αναζωπυρώσει και μια συζήτηση που εστιάζει στο ζήτημα της αυστηροποίησης των ποινών. Αυτή η συζήτηση, μάλιστα, επανέρχεται κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε υποθέσεις οι οποίες σχετίζονται με κτηνώδεις και απεχθείς πράξεις, ιδιαίτερα όταν τα θύματα είναι παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι ή γενικότερα ευάλωτα άτομα.
Είναι, όμως, πραγματικά εκεί το πρόβλημα, δηλαδή στην αυστηρότητα ή μη του ποινικού πλαισίου; Η εμπειρία από χώρες με πολύ αυστηρές ποινές, ακόμα και με τη θανατική ποινή, δείχνει ότι αυτού του είδους η εγκληματικότητα εξακολουθεί «να ζει και να βασιλεύει».
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν περιπτώσεις χωρών με πιο επιεικές ποινικό σύστημα, όπως ο Καναδάς, όπου η εγκληματικότητα εμφανίζεται περιορισμένη. Μήπως θα πρέπει, λοιπόν, πέρα από το ποινικό σκέλος, να στραφεί και αλλού η προσοχή μας, δηλαδή στα αίτια αυτών των φαινομένων, στην πρόληψη και στη στήριξη των θυμάτων; Μήπως θα πρέπει να εστιάσουμε σε παράγοντες κοινωνικούς, ψυχολογικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς, ακόμα και θεσμικούς, που γεννούν τέτοιες παθογένειες, τις ανέχονται, τις συγκαλύπτουν ή αδυνατούν να τις αποτρέψουν;
Η ειδικότερη περίπτωση του 12χρονου κοριτσιού αποτελεί, δυστυχώς, μια ανατριχιαστική υπενθύμιση του ότι είναι πολλά τα πράγματα που δεν πάνε καλά στον τομέα της παιδικής προστασίας και τα ερωτήματα που εγείρονται είναι εύλογα, πέρα από τις αυτονόητες ευθύνες της οικογένειας του παιδιού-θύματος. Αξίζει να εστιάσουμε σε ορισμένα από αυτά: Το παιδί δεν πήγαινε σχολείο; Δεν υπήρξε εκεί μια διάγνωση, ή έστω αίσθηση, ότι κάτι δεν πάει καλά; Η «γειτονιά» δεν είχε αντιληφθεί κάτι; Στο διαδίκτυο δημιουργούνται προφίλ που διαφημίζουν τη σάρκα ενός παιδιού, προσελκύοντας πρόθυμους πελάτες-βιαστές, χωρίς να υποπίπτουν στην αντίληψη αρμόδιων διωκτικών αρχών;
Δεν πρόκειται για ερωτήματα που στοχεύουν στην αναζήτηση ευθυνών στο πλαίσιο της ανακριτικής διαδικασίας της συγκεκριμένης υπόθεσης, αλλά για ερωτήματα τα οποία έχουν στόχο να σωθούν παιδιά, όχι μόνο από τη σεξουαλική κακοποίηση αλλά και από καταστάσεις που πλήττουν γενικότερα την παιδικότητά τους.
Προφανώς, η προστασία ενός παιδιού που μεγαλώνει σε ένα τοξικό και καταστροφικό οικογενειακό περιβάλλον είναι εξαιρετικά δύσκολη, γιατί η παρέμβαση δυσκολεύεται να περάσει μέσα από τις λεπτές γραμμές της ιδιωτικότητας της κάθε οικογένειας. Δεν είναι, όμως, και αδύνατη, όπως δείχνει τουλάχιστον η εμπειρία άλλων χωρών. Και η εμπειρία αυτή υποδεικνύει ότι ο παρεμβατικός ρόλος του σχολείου, τόσο με τη συμβολή των εκπαιδευτικών όσο και με την κατάλληλη στήριξη κοινωνικών λειτουργών και εξειδικευμένων ψυχολόγων, μπορεί να εντοπίσει περιπτώσεις όπου απαιτείται ακόμα και η δυναμική παρέμβαση της Πολιτείας για να προστατέψει ένα παιδί.
Υπάρχει, όμως, σήμερα κατάλληλη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών ή όσων άλλων επαγγελματιών έρχονται σε επαφή με ανηλίκους, ώστε να μπορούν να εντοπίσουν και να διαχειριστούν κατάλληλα και με ευαισθησία τέτοια περιστατικά; Υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και τα ενδεικνυόμενα θεραπευτικά πρωτόκολλα για την ενδυνάμωση και την επανένταξη των θυμάτων στην οικογενειακή, κοινωνική και εκπαιδευτική ζωή; Τι γίνεται με τα παιδιά που δεν πηγαίνουν σχολείο; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα ενός προβλήματος πολυπαραγοντικού, που αναδεικνύει βαθιές κοινωνικές παθογένειες αλλά και θεσμικά κενά, σε μια περίοδο που δεν είμαστε αντιμέτωποι μόνο με την οικονομική και την ενεργειακή κρίση ή με ζητήματα λειτουργίας της Δημοκρατίας στον τόπο μας αλλά και με μια βαθιά κοινωνική, ηθική και αξιακή κρίση.
Η προστασία του παιδιού και των δικαιωμάτων του συνιστά μια ολόκληρη δημόσια και διυπουργική πολιτική, που δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα στη χώρα μας. Το πολυδιαφημισμένο από την κυβέρνηση «εθνικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας κατά των ανηλίκων» δεν έχει καν δοθεί ακόμα στη δημόσια διαβούλευση. Ας ελπίσουμε αυτό να συμβεί σύντομα και να αποτελέσει την αφετηρία ενός ουσιαστικού και όχι προσχηματικού διαλόγου, όπως μας έχει συνηθίσει η παρούσα κυβέρνηση, που θα οδηγήσει σε αποτελεσματικές παρεμβάσεις και δράσεις.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: newsbeast.gr