Η Ελλάδα δεν είναι γαλατικό χωριό, κύριοι της κυβέρνησης – Του Ν. Στραβελάκη

–Τα επικοινωνιακά παιχνίδια δεν αρμόζουν σε αδύναμες οικονομίες, όπως η ελληνική

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Αφορμή για αυτό το άρθρο αποτέλεσε η συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών κ. Σταϊκούρα στο κανάλι της Ναυτεμπορικής στο YouTube την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου. Παρόλο που τη συνέντευξη την είδαν πολύ λίγοι συμπολίτες μας, σύμφωνα με τα στατιστικά θέασης που δημοσιεύει το συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, παρουσιάζει ενδιαφέρον ως τμήμα της επικοινωνιακής αντεπίθεσης που επιχειρεί η κυβέρνηση.

Σε πείσμα των προβλέψεων όλων σχεδόν των οικονομολόγων, που θέλουν την παγκόσμια οικονομία να εισέρχεται σε περίοδο ύφεσης, την άνοδο των επιτοκίων του ελληνικού δεκαετούς στο 4,9%, αλλά και της γεωπολιτικής αστάθειας τόσο διεθνώς όσο και στη σχέση μας με τη Τουρκία, που επικαλείται η κυβέρνηση, ο υπουργός ισχυρίστηκε ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί το 2023. Συγκεκριμένα, προέβλεψε ρυθμό μεγέθυνσης 2%, πληθωρισμό 3% και πρωτογενές πλεόνασμα τη νέα χρονιά. Ο υπουργός ούτε επιφυλάξεις δεν πήρε σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία για τη σταθερότητα των προβλέψεών του. Η κυβέρνηση και ο φιλικός της Τύπος μοιάζουν να έχουν μια διπολική αντίληψη της πραγματικότητας. Από τη μία υποτίθεται ανησυχούν για την αυξανόμενη ένταση της ρητορικής Ερντογάν και από την άλλη λένε ότι στο πεδίο της οικονομίας όλα θα είναι business as usual.

Βέβαια για όλα υπάρχει εξήγηση και η εξήγηση για τις δηλώσεις του υπουργού ήρθε λίγες ώρες μετά τη συνέντευξή του. Συγκεκριμένα, ρεπορτάζ της ιστοσελίδας Euro2Day (29/9) μας πληροφορεί ότι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) θα απέχει από τις αγορές όσο οι αποδόσεις (επιτόκια) του ελληνικού δεκαετούς υπερβαίνουν το 3%. Με βάση τα σημερινά επιτόκια του 4,9%, αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα προχωρήσει σε εκδόσεις ομολόγων για αρκετό καιρό. Βέβαια το δημοσίευμα σπεύδει να διασκεδάσει τις εντυπώσεις λέγοντας ότι η χώρα δεν θα επανέλθει σε μνημονιακή τροχιά, αφού την προστατεύει το μαξιλάρι των 40 δισ., που σύμφωνα με τις πηγές του ΟΔΔΗΧ επαρκεί για αποχή από τις αγορές για τρία ή και τέσσερα χρόνια. Είναι μια συλλογιστική που υποθέτει ότι οι τιμές θα έχουν αποκλιμακωθεί μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Επιπλέον, βασίζεται στη υπόθεση ότι παρά τα υψηλά επιτόκια η οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, ώστε να εμφανίσει πρωτογενή πλεονάσματα, και έτσι οι χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου θα περιοριστούν στα «7 – 8 δισ. ετησίως».

Αν συνδυάσουμε τις προβλέψεις Σταϊκούρα με το ρεπορτάζ του Euro2Day, καταλαβαίνουμε ότι οι δηλώσεις του υπουργού έγιναν για να δικαιολογήσουν το περιορισμένο ύψος και τον τρόπο κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών του Δημοσίου στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του 2023. Όμως όλα αυτά είναι σχέδια επί χάρτου με σκοπό να περάσει ο προϋπολογισμός από τις συμπληγάδες της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά για έναν δύσκολο προϋπολογισμό, σε περιβάλλον ασφυκτικής ακρίβειας για τα λαϊκά στρώματα, σε μια προεκλογική χρονιά.

Θα μου πείτε, κατανοητά όλα αυτά, αλλά το ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί πάνω από 5% το 2022 και το πρωτογενές έλλειμμα της χρονιάς θα είναι κοντά στο προϋπολογισμένο 2%. Μήπως τελικά αυτή η λογική δουλεύει; Όσο υπάρχει η ρήτρα διαφυγής, δηλαδή η δυνατότητα ελλειμματικών προϋπολογισμών, δουλεύει, για τους λίγους βέβαια, όχι για τους πολλούς. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει δανειστεί πάνω από 50 δισ. την τελευταία τριετία επιδοτώντας την κατανάλωση και στην πραγματικότητα την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Γιατί τι άλλο ήταν οι επιστρεπτέες προκαταβολές και οι επιδοτήσεις μισθών της πανδημίας, καθώς και οι επιδοτήσεις των φουσκωμένων λογαριασμών ρεύματος, παρά έμμεση επιδότηση των κερδών των επιχειρήσεων; Είναι μια πολιτική που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και φουσκώνει το ΑΕΠ μέσα από αντιπαραγωγικές δημόσιες δαπάνες και «τεκμαρτά ενοίκια». Αποτέλεσμά της είναι η κατανάλωση να είναι πάνω από 90% του ΑΕΠ, ποσοστό πρωτοφανές παγκοσμίως, ενώ οι επενδύσεις παραμένουν καθηλωμένες.

Το χειρότερο είναι όμως ότι όταν σταματήσει το ποτιστήρι των επιδοτήσεων, ούτε αυτό το φούσκωμα θα είναι εφικτό και τότε θα αρχίσουν τα προβλήματα με τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών, που θα σημάνουν νέα μέτρα. Αυτό προσπαθεί να ξορκίσει η κυβέρνηση μέχρι τις εκλογές, αφήνοντας την κοινωνία απροστάτευτη στη νέα όξυνση της κρίσης. Όμως η Ελλάδα δεν είναι το γαλατικό χωριό του Αστερίξ, όπου η κρίση, όπως οι Ρωμαίοι, θα πάει παντού, εκτός από την ίδια. Αντίθετα, το πιθανότερο είναι ότι, επειδή είναι μια αδύναμη οικονομία, η κρίση θα είναι και αυτήν τη φορά εντονότερη εδώ σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ