Κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία – Ο κόσμος σε επικίνδυνο κατήφορο
Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.
Μετά τη σημαντική στρατιωτική επιτυχία των Ουκρανών στην περιοχή του Χαρκόβου, η μερική επιστράτευση έγινε αναπόφευκτη για τον Πούτιν. Απεδείχθη επί του πεδίου της μάχης ότι οι περιορισμένες δυνάμεις με τις οποίες είχε αναλάβει η Ρωσία τη λεγόμενη ειδική στρατιωτική επιχείρηση ήταν ανεπαρκείς.
Η κίνηση αυτή επιτάχυνε και μια άλλη. Την προκήρυξη δημοψηφισμάτων στις ήδη ελεγχόμενες περιοχές για την ενσωμάτωσή τους στη Ρωσία, κατά το πρότυπο της Κριμαίας. Η ενσωμάτωση θα αλλάξει το νομικό καθεστώς των περιοχών, θα δημιουργήσει τετελεσμένο γεγονός και θα καταστήσει κάθε επίθεση εναντίον τους επίθεση κατά της Ρωσίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η εξέλιξη αυτή διεθνοποιεί άμεσα τον πόλεμο στην Ουκρανία, που εμφανιζόταν τυπικά μέχρι τώρα ως μια περιφερειακού τύπου σύγκρουση και ως Ρωσική εισβολή στο διεθνώς αναγνωρισμένο ανεξάρτητο κράτος της Ουκρανίας. Η πραγματικότητα, βεβαίως, ήταν άλλη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν εξαρχής μια διεθνής σύγκρουση, με πρωταγωνιστή τις ΗΠΑ και δευτεραγωνιστή την υποτακτική Ευρώπη, και είχε ως κύριο στόχο τη γεωπολιτική συρρίκνωση της Ρωσίας και την υπονόμευση κάθε προοπτικής γεωπολιτικής αυτονομίας της Ευρώπης.
Οι ιδέες αυτές των Αμερικανών Νεοσυντηρητικών ήταν γνωστές από τη δεκαετία του ’90, με θεωρητικό εκπρόσωπο τον Αμερικανο-Πολωνό Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι. Ο τελευταίος είχε διατυπώσει τις ιδέες αυτές στο βιβλίο του «Η Μεγάλη Σκακιέρα» και είχε «προβλέψει» τη μετακίνηση της Ουκρανίας από τη γεωπολιτική τροχιά της Ρωσίας σ’ εκείνη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Η πρόβλεψή του εκπληρώθηκε το 2014, όταν μια «πορτοκαλί» επανάσταση, που ενορχηστρώθηκε από τις Δυτικές Μυστικές Υπηρεσίες, ανέτρεψε το καθεστώς Γιαννουκόβιτς, που εθεωρείτο φιλο-Ρωσικό, και επέβαλε διαδοχικές φιλο-Δυτικές κυβερνήσεις στην Ουκρανία. Η Ρωσία ανέλαβε τότε μια περιορισμένη ειδική στρατιωτική επιχείρηση, με την οποία διεσφάλισε ένα μέρος του θεωρούμενου ως Ρωσικού Ντονμπάς και την Κριμαία, όπου βρίσκεται και η βάση του Ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας.
Η Αμερικανική πολιτική και γενικά οι Δυτικές Μυστικές Υπηρεσίες, που ενεπλάκησαν στην επιχείρηση «Ουκρανία», δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν ως πυρήνα του Ουκρανικού εθνικισμού και ως πολιορκητικό κριό της δράσεώς τους τους πολιτικούς απογόνους του Μπαντέρα, Ουκρανού εθνικιστή που είχε συνεργασθεί απροκάλυπτα με τους Γερμανούς Ναζί και είχε οργανώσει αντάρτικο κατά των Ρώσων ακόμη και μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Ουκρανοί αυτοί εθνικιστές αντιπροσωπεύονται σήμερα από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις «Αζόφ» και «Δεξιός Τομέας» και δεν έχουν καμιά αναστολή να φέρουν και να επιδεικνύουν τα φασιστικά σύμβολα, όπως η σβάστικα και το σήμα των Γερμανικών ταγμάτων εφόδου SS, ως δικά τους πατριωτικά σύμβολα.
Η Δυτική υποστήριξη όμως στην Ουκρανία δεν περιορίσθηκε, προφανώς, στην αναγνώριση, νομιμοποίηση και οργάνωση των αντι-Ρώσων εθνικιστών, ανεξάρτητα από τη φασιστική τους ιδεολογία. Προσέλαβε χαρακτήρα πολύ γενικότερης παρασκηνιακής παρεμβάσεως του ΝΑΤΟ, με στόχο τη στρατιωτική οργάνωση και αμυντική προετοιμασία της Ουκρανίας, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια Ρωσική στρατιωτική πίεση, η οποία εθεωρείτο αναπόφευκτη, στην περίπτωση που η Ουκρανία θα ακολουθούσε τροχιά εντάξεως στο ΝΑΤΟ.
Τ’ αποτελέσματα της δράσεως αυτής του ΝΑΤΟ φάνηκαν μετά την έναρξη της Ρωσικής ειδικής στρατιωτικής επιχειρήσεως. Οι αρχικές Ρωσικές εκτιμήσεις για περιορισμένη Ουκρανική αντίσταση διαψεύσθηκαν. Η παροχή, επίσης, μαζικής Δυτικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία κατέστησε προβληματική τη Ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση και ανάγκασε τη Ρωσική ηγεσία να αλλάξει επίπεδο και όρους εμπλοκής, με τη μερική επιστράτευση και την οργάνωση δημοψηφισμάτων στις ελεγχόμενες περιοχές για την ενσωμάτωσή τους στη Ρωσία.
Φως στο παρασκήνιο που προηγήθηκε του πολέμου στην Ουκρανία έριξε προσφάτως ένα δημοσίευμα στη Σουηδική εφημερίδα «Nya Dagbladet» με τίτλο «Πώς οι ΗΠΑ σχεδίασαν τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη». Το δημοσίευμα αποκαλύπτει έγγραφο με ημερομηνία Ιανουαρίου του 2022, της περίφημης Αμερικανικής δεξαμενής σκέψεως RAND Corporation, στο οποίο αναφέρεται «σενάριο» για την Ουκρανία, με ανατριχιαστικές ομοιότητες με τα όσα ήδη συμβαίνουν.
«Η επιθετική εξωτερική πολιτική της Δύσεως, που ακολουθείται στην Ουκρανία», αναφέρεται, «θα αναγκάσει τη Ρωσία να επέμβει στρατιωτικά. Στόχος της Ουάσινγκτον είναι να κηρύξει τη Ρωσία επιτιθέμενη και να εισαγάγει ένα πακέτο κυρώσεως που έχει προετοιμασθεί από καιρό».
Στο έγγραφο δεν αποκρύπτεται ότι ο τορπιλισμός των ενεργειακών σχέσεων Ρωσίας – Ευρώπης, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, θα οδηγήσει και σε οικονομική καταστροφή στην Ευρώπη. «Θα εισρεύσουν στις ΗΠΑ», αναφέρεται, «900 δισ. δολάρια και η καλή μορφωμένη Ευρωπαϊκή νεολαία θα αναγκασθεί να μεταναστεύσει». Η RAND Corporation διέψευσε βεβαίως το έγγραφο, αλλά προφανώς έγγραφα του είδους αυτού δεν είναι από εκείνα που επιβεβαιώνονται.
Τι θα σημάνει στην πράξη η νέα αυτή κατάσταση στην Ουκρανία; Το καλύτερο σενάριο θα ήταν η Ρωσική κίνηση για ενσωμάτωση των ήδη κατεχομένων εδαφών να οριοθετεί και τις Ρωσικές φιλοδοξίες και να καταστεί βάση για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Η μερική επιστράτευση θα λειτουργούσε, στην περίπτωση αυτή, ως εχέγγυο ασφαλείας και μήνυμα αποφασιστικότητας. Δυστυχώς το σενάριο αυτό είναι το λιγότερο πιθανό, γιατί οι στόχοι των ΗΠΑ δεν εξαντλούνται στην Ουκρανία. Στόχος είναι η ίδια η Ρωσία και το καθεστώς Πούτιν. Δεν υπάρχει επίσης εκ μέρους των ΗΠΑ καμιά βούληση υποχωρήσεως στο θέμα της εντάξεως της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ενδεχόμενο το οποίο απορρίπτει πλήρως η Ρωσία.
Υπό τις συνθήκες αυτές, θα πρέπει να αναμένει κανείς κλιμάκωση των συγκρούσεων, με παροχή αυξημένης Δυτικής βοήθειας στην Ουκρανία για να αντισταθμισθεί η αύξηση των Ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων, με την επίσημη πλέον μετατροπή της ειδικής στρατιωτικής επιχειρήσεως σε πόλεμο εναντίον όσων επιτεθούν κατά των περιοχών που θα ενσωματωθούν στη Ρωσία.
Το κρίσιμο σημείο, από διεθνή άποψη, είναι η ιδιότητα του εμπολέμου και η ερμηνεία που θα δώσει σ’ αυτήν η Ρωσία. Η παροχή βοήθειας, π.χ., στο Κίεβο, που θα εξακολουθήσει τον πόλεμο και θα επιτίθεται κατά των περιοχών που θα θεωρούνται πλέον Ρωσία, συνιστά εμπλοκή σε πόλεμο κατά της Ρωσίας; Η Πολωνία, π.χ., και οποιαδήποτε άλλη χώρα που βοηθά ενεργά την Ουκρανία και εμπλέκεται ουσιαστικά στον πόλεμο θα θεωρηθεί από τη Ρωσία εμπόλεμη και υποκείμενη ενδεχομένως σε αντίποινα;
Υπεισέρχεται το θέμα του ΝΑΤΟ και του άρθρου 5 περί συλλογικής αλληλεγγύης. Για όσο χρόνο η σύγκρουση περιορίζεται σε συμβατικά όπλα, η αλληλεγγύη του ΝΑΤΟ μπορεί να παραμείνει αρραγής. Η Ρωσία όμως κατέστησε σαφές ότι δεν θα διστάσει να προσφύγει και στη χρήση πυρηνικών όπλων, περιορισμένης ισχύος, εάν αυτό κριθεί αναγκαίο για επιχειρησιακούς σκοπούς. Η ενότητα του ΝΑΤΟ, σε μια τέτοια περίπτωση, δεν θα είναι η ίδια, γιατί το πυρηνικό όπλο είναι το έσχατο μέσο, για τις χώρες τουλάχιστον που το κατέχουν, για τη δική τους άμυνα και ασφάλεια και όχι για την προάσπιση μιας τρίτης χώρας.
Η πολιτική στην άκρη του γκρεμού δεν είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται. Τη φορά όμως αυτή, η συνέχιση μιας τέτοιας πολιτικής ενέχει κινδύνους παγκόσμιας συρράξεως και επαναφοράς στην Ευρώπη παλαιών διενέξεων και διεκδικήσεων για αλλαγές συνόρων. Από την άποψη αυτή, είναι χαρακτηριστική η δήλωση περί Ουκρανίας πρώην υπουργού Εξωτερικών της Ρουμανίας: «Τα σύνορα», είπε, «της Ουκρανίας είναι αφύσικα και πρέπει να γίνουν παραχωρήσεις εδαφών προς τέσσερις χώρες. Προς την Πολωνία, με την επιστροφή της Γαλικίας, προς την Ουγγαρία, με την επιστροφή της Υπερκαρπαθίας, προς τη Ρουμανία, με την επιστροφή της Βουκοβίνας, και προς τη Ρωσία, με την επιστροφή της Κριμαίας και του Ντονμπάς».
Ενέχει επίσης τον κίνδυνο πυρηνικής καταστροφής, όσο και αν εξορκίζεται ως φοβερός και απίθανος. Η Ευρώπη, που είναι μαζί με την Ουκρανία θύματα της κρίσεως αυτής, θα έπρεπε να έχει μια άλλη πολιτική, με την οποία θα μπορούσε και τα δικά της συμφέροντα να υπερασπίζει και να παίζει έναν άλλο, θετικό και δημιουργικό, ρόλο στη διεθνή συνεργασία και ειρήνη. Ο ρόλος του υποτακτικού των ΗΠΑ, που έχει αναδεχθεί, υπονομεύει κάθε προοπτική μιας πραγματικά ανεξάρτητης και ενωμένης Ευρώπης.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: enikos.gr