Τι αλλάζει στα ελληνοτουρκικά μετά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ – Του Λάζαρου Καμπουρίδη
Του
ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗ
Αντιστράτηγου ε.α.*
Η κλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία φαίνεται ότι διολισθαίνει από τα πολιτικά – διπλωματικά πλαίσια και αποκτά καθαρά στρατιωτικά – υβριδικά χαρακτηριστικά, αφού το τελευταίο διάστημα πολλές ενέργειες τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων αλλά και γενικότερα η ανάπτυξη της τουρκικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, με επίκεντρο τη χώρα μας και την Κυπριακή Δημοκρατία, αποκαλύπτουν ότι η Άγκυρα μάς έλκει με έναν πρωτοφανή τρόπο στην αρένα της πολεμικής αναμέτρησης με υβριδικά χαρακτηριστικά (Προσφυγικό). Στοιχείο ενίσχυσης της κλιμάκωσης αποτελεί και η στάση της Δύσης και ιδιαίτερα των ΗΠΑ, αφού έχουν δείξει στην Άγκυρα τη δυσμένειά τους στις φιλορωσικές επιλογές της αλλά και στις απειλές εναντίον της χώρας μας.
ΟΗΕ – Ερντογάν
Η ομιλία του τούρκου Προέδρου στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (23 – 26 Σεπτεμβρίου 2022) έδωσε το στίγμα της περαιτέρω κλιμάκωσης με τη χώρα μας όχι μόνο σε πολιτικό αλλά και σε επιχειρησιακό επίπεδο, με υβριδικά χαρακτηριστικά. Η αποφυγή συνάντησης του αμερικανού Προέδρου με τον Ερντογάν δείχνει ότι οι ΗΠΑ είναι φανερά ενοχλημένες από τον προσανατολισμό της Τουρκίας προς τη Ρωσία αλλά και τη γενικότερη στάση της στην περιοχή και ότι δεν ενδίδουν στους τουρκικούς εκβιασμούς.
Ο Ερντογάν χρησιμοποίησε το ευαίσθητο θέμα των προσφύγων και της ασφάλειας της ανθρώπινης ζωής, κάνοντας προφανή την πρόθεση της Άγκυρας να χρησιμοποιήσει το θέμα των προσφύγων και στο πεδίο στο επόμενο διάστημα, όχι μόνο για να εκθέσει τη χώρα μας αλλά και για να το χρησιμοποιήσει ως επιχειρησιακό εργαλείο σε μια πιθανή προβοκάτσια – στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της χώρας μας.
Τι έχει αλλάξει στην τουρκική στάση σε σχέση με το παρελθόν;
Οι τουρκικές κεμαλικές κυβερνήσεις στις κρίσεις του παρελθόντος είχαν επίγνωση ότι μία κρίση με την Ελλάδα θα οδηγούσε σε παρέμβαση της Δύσης, η οποία θα έκρινε με θετικό πρόσημο τις τουρκικές αξιώσεις, αφού η Τουρκία ήταν περισσότερο απαραίτητη για τα αμερικανικά συμφέροντα. Τώρα η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί πλήρως, αφού οι νεοοθωμανιστές είδαν τη Δύση και ειδικότερα τις ΗΠΑ να τους γυρίζουν την πλάτη, καθώς ο Ερντογάν, στην ανάγκη αναζήτησης στηριγμάτων, ειδικότερα μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος, στράφηκε προς τους εθνικιστές-ευρασιαστές, οι οποίοι τον οδήγησαν στην αγκαλιά της Ρωσίας και της Κίνας. Ο Ερντογάν πλέον δεν επιθυμεί την αμερικανική παρέμβαση σε μια κρίση με τη χώρα μας καθώς θεωρεί ότι σε μία win-win κατάσταση η ισχυρότερη πλευρά (έτσι αντιλαμβάνεται η Άγκυρα τον εαυτό της σε σχέση με τη χώρα μας) βγαίνει κερδισμένη. Ταυτόχρονα η τουρκική πλευρά κρίνει απαραίτητη τη δικαιολόγηση προς τη Δύση των «δικαίων» της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και αυτός είναι ο λόγος της πρωτοφανούς οξείας ρητορικής στην οποία έχουν επιδοθεί τούρκοι κυβερνητικοί παράγοντες και διαμορφωτές της κοινής γνώμης.
Τι θα πρέπει να αναμένουμε το επόμενο διάστημα;
Όλα τα προαναφερόμενα δημιουργούν έναν αρνητικό συνδυασμό για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και θα πρέπει να αναμένεται περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης – κρίσης με τη χώρα μας.
Έχοντας ως δεδομένα ότι ο τούρκος Πρόεδρος από το βήμα του ΟΗΕ έκανε πρόδηλο μέρος των προθέσεών του, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζονται οι προωθήσεις μεταναστών στα μικρασιατικά παράλια, και επειδή ο τουρκικός αναθεωρητισμός επικεντρώνεται στην περιοχή του Αιγαίου, εκτιμάται ότι την παρούσα περίοδο η κύρια προσπάθεια της Άγκυρας θα εστιάσει στην περιοχή του Αιγαίου.
Σε μια πιθανή τουρκική ενέργεια, θα πρέπει να αναμένεται μαζική, βίαια προώθηση μεταναστών με μεγάλο αριθμό λέμβων σε ελληνικές νήσους – μικρονήσους που κατά τις αξιώσεις της Άγκυρας υπόκεινται σε καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης, είτε σε νήσους – μικρονήσους – βραχονησίδες η κυριότητα των οποίων αμφισβητείται από την Τουρκία.
Η βίαιη, μαζική αποβίβαση μεταναστών σε ελληνικές ακτές δίνει στην Τουρκία τη δυνατότητα να δημιουργήσει συνθήκες προβοκάτσιας και να εμπλέξει και στρατιωτικές δυνάμεις για κατάληψη ελληνικού εδάφους.
Το μέγεθος της τουρκικής ενέργειας (θερμό επεισόδιο ή γενικευμένη σύρραξη) έχει σχέση με τη δυνατότητα της Άγκυρας να αναπτύξει και χερσαίους σχηματισμούς, κάτι που την παρούσα περίοδο φαίνεται αδύνατο.
Οι δικές μας ενέργειες
Τα αντανακλαστικά μας δεν θα πρέπει να έχουν τα χαρακτηριστικά αντιμετώπισης μιας τυπικής στρατιωτικής εμπλοκής αλλά της λειτουργίας ενός μηχανισμού ασφάλειας, άμυνας, αποτροπής και υβριδικών απειλών σε συνδυασμό με την ανάγκη επικοινωνιακής διαχείρισης – ανάσχεσης της τουρκικής προπαγάνδας και προβολής του δίκαιου χαρακτήρα της ελληνικής πλευράς.
Πολύ κρίσιμο σημείο το οποίο θα πρέπει να πρυτανεύει στη λειτουργία του δικού μας μηχανισμού ανάσχεσης – άμυνας αποτελεί η ξεκάθαρη αποστολή των δυνάμεών μας, αφού οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις δεν θα πρέπει να εμπλακούν σε ενέργειες ανάσχεσης του μεταναστευτικού κύματος, καθώς κάτι τέτοιο θα τύχει εκμετάλλευσης από την τουρκική πλευρά.
Τέλος, θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα η λειτουργία των μηχανισμών συλλογής πληροφοριών και επιτήρησης, για την αποκάλυψη κάθε ενδεχόμενης τουρκικής προβοκάτσιας και επιχειρησιακής εργαλειοποίησης του Μεταναστευτικού.
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995 – 1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα την περίοδο 2013 – 2017. Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο του 2022.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτο: EUROKINISSI/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/Δ. ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ
Γιατί η Τουρκία κλείνει το μέτωπο με τη Συρία; – Λάζαρος Καμπουρίδης
Θερμό επεισόδιο στήνει ο Ερντογάν – Προετοιμάζει “προβοκάτσια” στο Αιγαίο