Μιλ. Βαρβιτσιώτης στο “Π”: Από τους καπνούς της Μικρασιατικής Καταστροφής γεννήθηκε η σύγχρονη Ελλάδα

Μιλ. Βαρβιτσιώτης στο “Π”: Από τους καπνούς της Μικρασιατικής Καταστροφής γεννήθηκε η σύγχρονη Ελλάδα

September 18, 2022 στις κατηγορίες ΑΠΟΨΕΙΣ,Αρθρογράφοι,γράφουν,ΠΟΛΙΤΙΚΗ,

Του
ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ
Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών

«Δεν θυμάμαι παρόμοιο επεισόδιο ανθρώπινης συμφοράς στην Ιστορία». Αυτή ήταν η φράση που χρησιμοποίησε ο γενικός πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη George Horton, για να περιγράψει όσα θηριώδη έβλεπε να εκτυλίσσονται μπροστά του στη Σμύρνη τον Σεπτέμβριο του 1922.

Τις συλλήψεις, τα βασανιστήρια, τις σφαγές, την αιχμαλωσία, τα καταναγκαστικά έργα, τον βίαιο ξεριζωμό από τις πατρογονικές εστίες, τους μαζικούς εκτοπισμούς, τις λεηλασίες μοναδικών πολιτιστικών μνημείων, σχολείων και ιδρυμάτων, την εσκεμμένη πυρπόληση της «φιλτάτης πατρίδος, της μακαρίας Σμύρνας». Το ελληνικό στοιχείο είχε εξοντωθεί μεθοδικά από τη γη της Ιωνίας μετά από δυόμισι χιλιάδες χρόνια.

Η Μικρασιατική Καταστροφή θα είναι πάντα ένα βαθύ τραύμα για τον Ελληνισμό. Μια πληγή στη συλλογική μας συνείδηση. Μια ιερή μνήμη απώλειας, προσφυγιάς και ξεριζωμού.

Είναι όμως και ένα μείζον εθνικό ορόσημο που τέμνει τη σύγχρονη Ιστορία κατά τρόπο καταλυτικό. Όχι μόνο γιατί συμπίπτει με την ολοκλήρωση ενός αιώνα ζωής του ελληνικού κράτους, αλλά κυρίως γιατί τίποτα δεν έμεινε ίδιο μετά από αυτή. Από τους καπνούς της Μικρασιατικής Καταστροφής γεννήθηκε η σύγχρονη Ελλάδα.

Πρώτα απ’ όλα, σηματοδότησε την αρχή της παρουσίας των Μικρασιατών στον ελληνικό χώρο. Μιας παρουσίας ανεκτίμητα δημιουργικής, γόνιμης και ωφέλιμης σε πολιτιστικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. «Γιατί ό,τι χάθηκε στην Μικρασία και την Ανατολική Θράκη κερδήθηκε στην άλλη άκρη του Αιγαίου», όπως έγραψε ο Γεώργιος Τενεκίδης.

Με τα ήθη, τα έθιμα, τις αξίες και τον πολιτισμό που έφεραν οι πρόσφυγες –σάρκα από τη σάρκα της μητέρας Ελλάδας– μπόλιασαν την κουλτούρα των Ελλήνων της ενδοχώρας και συνδιαμόρφωσαν τη νεοελληνική φυσιογνωμία του λαού μας. Εμπλούτισαν τη λογοτεχνία μας, ανανέωσαν τη θεατρική μας παραγωγή, επηρέασαν καθοριστικά τη μουσική μας. Σεφέρης, Βενέζης, Κόντογλου, Πολίτης, Δούκας, Σωτηρίου, Ιορδανίδου, Αθανασιάδης, Δεσποτόπουλος, Ανδρόνικος, Κουν, Ψαθάς συνέβαλαν καθοριστικά με την τεράστια καλλιτεχνική, ακαδημαϊκή και πνευματική ακτινοβολία τους.

Οι πρόσφυγες αποδείχθηκαν επίσης ένας αληθινός μοχλός ανάπτυξης για την κατεστραμμένη από τους πολέμους ελληνική οικονομία. Με την εργατικότητα, την οξυδέρκεια, το υψηλό μορφωτικό επίπεδο και το επιχειρηματικό τους πνεύμα, μετασχημάτισαν την παραγωγή, ζωντάνεψαν την ελληνική επαρχία, γέννησαν τη νέα μικροαστική τάξη, αιμοδότησαν δημογραφικά τη χώρα. Η ταχύτατη ενσωμάτωση 1,5 εκατομμυρίων προσφύγων παραμένει μέχρι και σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ελληνικού κράτους, ένα τιτάνιο έργο που αναμόρφωσε τη χώρα.

Πολιτικά, η Μικρασιατική Καταστροφή θεμελίωσε τον νέο προσανατολισμό της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Εφεξής η Ελλάδα επικεντρώθηκε στη διασφάλιση της εδαφικής της ακεραιότητας και στην οικονομική της ανάκαμψη. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν δούλεψε σκληρά, για να γίνει ένα κράτος σύγχρονο, θεσμικά οργανωμένο και αργότερα ευρωπαϊκό. Που προτάσσει τη διεθνή νομιμότητα, συντάσσεται με τις φιλειρηνικές δυνάμεις και αναπτύσσει τις διεθνείς του σχέσεις στη βάση της διπλωματίας, της πολυμέρειας και των κοινών αξιών. Που εγγυάται την ευημερία στους πολίτες του αλλά και τη σταθερότητα στους συμμάχους του. Η «Μεγάλη Ιδέα» δεν έχει να κάνει σήμερα με γεωγραφικούς επεκτατισμούς αλλά με την οικοδόμηση μιας «Μεγάλης Ελλάδας», που προχωρά με αυτοπεποίθηση και δυναμισμό στο μέλλον.

Πολύ περισσότερο, σε μια εποχή παγκόσμιων ανακατατάξεων και διαδοχικών κρίσεων, όπως η σημερινή, η αταλάντευτη προσήλωσή μας στο διεθνές δίκαιο αποτελεί θεμελιώδη σταθερά και οδηγό για τις εθνικές επιλογές. Όσο κι αν κάποιοι στην άλλη πλευρά του Αιγαίου απειλούν να επαναλάβουν εγκλήματα που έχουν καταδικαστεί διεθνώς και ονειρεύονται επαναχάραξη συνόρων, η Ελλάδα απαντά με ψυχραιμία, με νηφαλιότητα και με όπλα την ιστορική αλήθεια και την αυξημένη αποτρεπτική της ισχύ. Η Συνθήκη της Λωζάννης είναι σημείο αναφοράς στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και έτσι θα παραμείνει. Οι αναθεωρητισμοί δεν έχουν θέση στον 21ο αιώνα. Η εθνική μας κυριαρχία δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Μα, πάνω από όλα, η Ελλάδα πρέπει να απαντά με ενότητα τόσο απέναντι στις εξωτερικές απειλές όσο και στις εσωτερικές προκλήσεις. Και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη παρακαταθήκη της Μικρασιατικής Καταστροφής. Αυτό το κομβικό ιστορικό γεγονός για την πατρίδα μας δεν θα είχε συμβεί αν δεν είχε προηγηθεί ο εθνικός διχασμός. Αυτός δηλητηρίασε το έθνος μας και έφερε πολιτική υπανάπτυξη. Αντιθέτως, αν διατρέξουμε την ελληνική ιστορία, από την Επανάσταση του 1821 μέχρι την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα δούμε ότι τα θαύματα του λαού μας έγιναν μόνο όταν η πατρίδα μας στάθηκε ενωμένη.

Στο όνομα της εθνικής αυτογνωσίας και προόδου, επομένως, οφείλουμε να μείνουμε ενωμένοι. Στη μνήμη των προγόνων μας και των χαμένων πατρίδων, να μην αφήσουμε ξανά λαϊκιστικούς διχασμούς και μικροπολιτικές σκοπιμότητες να βλάψουν τα εθνικά συμφέροντα και να φέρουν συμφορές. Γιατί τότε μόνο η ιστορική μνήμη δικαιώνεται, όταν μας διδάσκει και μας καθοδηγεί.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ

 

Tags: apopsis , γράφουν , Μικρασιατική Καταστροφή , ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ , ΠΟΛΙΤΙΚΗ , ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Σχολιάστε εδώ