Οι συνέπειες του ρωσοουκρανικού πολέμου για την Ελλάδα – Του Κ. ΚΟΥΣΑΝΤΑ
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΥΣΑΝΤΑ
Αντιστράτηγου ΕΑ
Πολλές είναι οι επιπτώσεις του εξάμηνου ρωσοουκρανικού πολέμου για τη χώρα μας, η οποία θα πρέπει να επωφεληθεί από τη νέα τάξη πραγμάτων που θα προκύψει την επόμενη ημέρα του πολέμου σε γεωπολιτικό, ενεργειακό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο.
1. Εθνική άμυνα – εδαφική κυριαρχία
Το τελευταίο εξάμηνο, με αφορμή τον ρωσοουκρανικό πόλεμο, η Τουρκία έχει εκμεταλλευθεί τη γενική αποσταθεροποίηση στην περιοχή της ΕΕ, με αποτέλεσμα να έχει συνεχή επιδίωξη την αλλαγή του status quo στο Αιγαίο, με καθημερινές πολλαπλές παραβιάσεις από το βορειότερο σημείο της Σαμοθράκης μέχρι το σύμπλεγμα των νησιών του Καστελλόριζου.
Συνεπώς, η χώρα μας καλείται άμεσα να αντιστρέψει επιχειρησιακά το κλίμα των προκλητικών τουρκικών παραβιάσεων, οι οποίες έχουν φτάσει σε επίπεδο ρεκόρ (5.840 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μας στο οκτάμηνο Ιανουάριος – Αύγουστος 2022).
Γεγονός που πρέπει να αναγνωρισθεί είναι ότι τα τελευταία τρία χρόνια βρίσκεται εν εξελίξει ένα μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την Τουρκία από θέση ισχύος. Οι αγορές των αεροσκαφών Rafale και των φρεγατών Belharra δίνουν σταδιακά την υπεροχή που χρειάζεται η χώρα μας, ώστε να εξασφαλίσει στους έλληνες πολίτες τις προϋποθέσεις της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας.
Εκτιμάται ότι η σταδιακή απόκτηση μεγαλύτερης στρατιωτικής ισχύος και η αγορά των F-35 δύναται να δώσει στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία μεγαλύτερο εύρος αποφασιστικότητας και δυνατότητα για γενναίες πολιτικές αποφάσεις.
2. Μείωση της αγοραστικής δύναμης των ελλήνων πολιτών
Σχεδόν ένας στους τρεις Έλληνες (28,3%) αντιμετώπισε κίνδυνο φτώχειας το 2021, με το σχετικό ποσοστό να είναι αυξημένο κατά 0,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος (ΕΛΣΤΑΤ).
Επιπλέον, ποσοστό 40,8% δηλώνει οικονομική δυσκολία να καλύψει αναγκαίες δαπάνες, όπως η έγκαιρη πληρωμή πάγιων λογαριασμών (ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, φυσικού αερίου), η προμήθεια αγαθών και υγρών καυσίμων.
Παρ’ όλα τα μέτρα για την επιδότηση των νοικοκυριών, που κινούνται στην σωστή κατεύθυνση, η ακρίβεια όλων των αγαθών τείνει να πάρει μορφή χιονοστιβάδας για το 2023, όταν πολλά κράτη θα αρχίσουν πλέον να έχουν κάποια μορφή απεξάρτησης από τη ρωσική προμήθεια και η τιμή του φυσικού αερίου θα είναι ακριβότερη.
3. Η ρωσοτουρκική εταιρική σχέση
Η ρωσοτουρκική οικονομική, στρατιωτική και πολιτική προσέγγιση, σε όλα τα επίπεδα, και η εταιρική σχέση των χωρών αυτών δεν πρέπει να δημιουργεί εφησυχασμό στη χώρα μας. Η πιθανή προμήθεια και δεύτερης συστοιχίας εκτοξευτών S-400 στην Τουρκία από τη Ρωσία και η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου, αξίας 20 δισ. δολαρίων, στο Ακουγιού από τη Rosatom, αντανακλά το ειδικό βάρος της εταιρικής σχέσης Ρωσίας – Τουρκίας, που συνεχώς αναβαθμίζεται. Το διάστημα Μάιος – Ιούλιος 2022 οι τουρκικές εξαγωγές στη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 46% σε σχέση με το 2021.
Σε περίπτωση κρίσης με την Τουρκία, θεωρείται δεδομένο ότι η Ρωσία θα αποτελέσει σημαντικό στήριγμα της Τουρκίας, με δεδομένη την επιδείνωση των ελληνορωσικών σχέσεων από την έναρξη του ρωσοουκρανικού πολέμου.
4. Κυπριακό και εκμετάλλευση κυπριακού φυσικού αερίου
Αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα και Κύπρο η ανάδειξη και η προσομοίωση της παραβίασης του διεθνούς δικαίου στην Ουκρανία με τη συνεχιζόμενη για 48 χρόνια εισβολή στην Κύπρο. Δυστυχώς, το Κυπριακό δεν αναφέρεται πουθενά ως επιχείρημα στην ελληνική εξωτερική πολιτική. Η Ελλάδα έχει μοναδική ευκαιρία να αναδείξει το Κυπριακό ταυτόχρονα με τη στρατηγική – επιχειρησιακή σχεδίαση του Νέου Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος Ελλάδας – Κύπρου.
Η Ελλάδα, ως εγγυήτρια δύναμη, θα πρέπει άμεσα, σε επιχειρησιακό – τακτικό επίπεδο και με παρουσία δυνάμεων του Πολεμικού Ναυτικού, να στηρίξει την προσπάθεια της Κύπρου να γίνει ενεργειακός κόμβος, εκμεταλλευόμενη τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, τα οποία μπορούν τα επόμενα χρόνια να δώσουν λύσεις στην απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία.
5. Άμεση αντικατάσταση των ρωσικών οπλικών συστημάτων
Επιτακτική καθίσταται η σταδιακή αντικατάσταση των οπλικών συστημάτων ρωσικής προέλευσης, που χρησιμοποιεί η Πολεμική Αεροπορία (S-300 ΡΜU1) αλλά και το Πυροβολικό (Α/Α Κ/Β TOR M1, OSA – AKM, RM-70), από τη στιγμή που οι σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας έχουν διαρραγεί. Η χρησιμοποίηση νέων οπλικών συστημάτων θα ενδυναμώσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα της χώρας μας, με το κόστος αντικατάστασης να φτάνει άνω του 1 δισ.
6. Η παράκαμψη των Στενών του Βοσπόρου (Αλεξανδρούπολης – Βουλγαρίας – Ρουμανίας)
Η ανάδειξη της γεωστρατηγικής θέσης της Αλεξανδρούπολης και γενικότερα του Νομού Έβρου έδωσε άμεση λύση στον ανεφοδιασμό των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, καθώς τα Στενά του Βοσπόρου είναι κλειστά λόγω του συνεχιζόμενου ρωσοουκρανικού πολέμου. Η προσπέλαση αυτή των Στενών του Βοσπόρου από Αλεξανδρούπολη, Ορμένιο, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία ανέδειξε τον ρόλο της Ελλάδας.
Ο διαγωνισμός για τον λιμένα της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται στην τελική φάση, με το λιμάνι σύντομα να αναβαθμίζεται για να εξυπηρετήσει τις αυξημένες ανάγκες διακίνησης εμπορευμάτων, επιβατών και τον ανεφοδιασμό οπλικών συστημάτων. Ο συνδυασμός του εξαιρετικού οδικού δικτύου του Νομού Έβρου, με την Εγνατία Οδό, και η αναβάθμιση του Αεροδρομίου «Δημόκριτος» της Αλεξανδρούπολης με σταθμούς ανεφοδιασμού καυσίμων όλων των τύπων αεροσκαφών παρέχουν στη χώρα μας μια τεράστια διαμετακομιστική δυναμική.
Επιπλέον, η διπλή σιδηροδρομική γραμμή (sea2sea) Αλεξανδρούπολης – Ορμένιου, αξίας 1,3 δισ. ευρώ, και η διασύνδεση με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία δημιουργούν πλέον τις συνθήκες εκείνες για τη μείωση της στρατηγικής αξίας των Στενών του Βοσπόρου, καθώς προϊόντα και επιβάτες θα μεταφέρονται σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και με το μισό κόστος στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.
7. Ενεργειακή επάρκεια
Η ενεργειακή κρίση βρίσκει την Ελλάδα σε καλό timing, αφού το 2023 προβλέπεται να λειτουργήσει ο πλωτός τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, μέσω του οποίου θα μεταφέρονται ετησίως 6,1 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και στη συνέχεια σε Βουλγαρία ή Σκόπια. Παράλληλα, η εναποθήκευση φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα σε ποσοστό 15% της ετήσιας κατανάλωσης (σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ) θα μπορέσει να δώσει ικανή επάρκεια σε συνδυασμό με την αύξηση της ποσότητας του αζέρικου αγωγού TAP, που διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα κατά 550 χιλιόμετρα.
Τα κόμματα θα πρέπει να διαχειρισθούν τα εθνικά θέματα με ομοψυχία και όχι διάθεση αντιπολίτευσης, ειδικότερα τώρα, που πλησιάζουν οι εκλογές του 2023, με αποκλειστικό σκοπό τη μεγιστοποίηση των εθνικών μας συμφερόντων.
