Βασίλης Ταλαμάγκας στο “Π”: Οι πρόσφυγες, οι αυτόκλητοι κριτές και η προκλητική τους στάση

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Η πρόσφατη πολιτική διαμάχη για τους πρόσφυγες στη νησίδα του Έβρου έβγαλε στην επιφάνεια πολλές παθογένειες της κοινωνίας και της δημόσιας ζωής. Ίσως τα πράγματα να είναι πολύ σοβαρότερα. Διότι υπάρχουν εκείνοι που διάβασαν ή άκουσαν την είδηση, αντέδρασαν, πήραν θέση και κατόπιν συνέχισαν το έργο τους ως αυτόκλητοι κριτές.

Ποιοι είναι όμως αυτοί οι κριτές; Είναι όλα εκείνα τα πρόσωπα που έχουν αποφασίσει ότι όχι μόνο μπορούν αλλά και πρέπει να διαφυλάξουν την «καθαρότητα» ή «ορθότητα» ενός πεδίου κοινωνικής δράσης (π.χ. σκέψη, δημοκρατία, πολιτική, εθνικά θέματα κ.ο.κ.). Αυτό που κάνουν οι αυτόκλητοι κριτές είναι να προσέχουν οτιδήποτε συμβαίνει και αφορά το πεδίο που «φυλάνε», το οποίο στη συνέχεια και κρίνουν αυστηρότατα, με βάση τους κανόνες που έχουν θέσει οι ίδιοι. Αν η συμπεριφορά τους περιορίζεται στην άσκηση προσωπικής κριτικής, τα πράγματα θα ήταν απλά, έως και αδιάφορα, μιας και όλοι μας, είτε το θέλουμε είτε όχι, πάντα κρίνουμε ό,τι πέφτει στην αντίληψή μας.

Αυτό όμως που διακρίνει τους αυτόκλητους κριτές από τους υπόλοιπους εμάς είναι ότι μετά την άσκηση αυστηρής κριτικής επιτίθενται σε όσους αυτοί θεωρούν ότι ξεφεύγουν από το πλαίσιο που οι ίδιοι έχουν θέσει ως σωστό. Το ίδιο ισχύει και για τους φύλακες της σκέψης ή της δημοκρατίας, όπου η ελευθερία της σκέψης και η δημοκρατική συμπεριφορά περιορίζονται στο πλαίσιο που αυτοί οι «φύλακες» έχουν θέσει.

Κανείς δεν επιτρέπεται να σκέφτεται διαφορετικά. Τελευταία επιβάλλουν γραμμή και στα ΜΜΕ.

Οι αυτόκλητοι «φύλακες» στηρίζονται στη μονομερή αναγνώριση της ελευθερίας του λόγου (μόνο αυτοί έχουν δικαίωμα να λένε και να γράφουν ό,τι θέλουν). Όντας βέβαιοι ότι αυτό που πιστεύουν είναι το σωστό, οπότε είναι και το αληθές (σωστό = αληθές), είναι αποφασισμένοι να το υπερασπίσουν με κάθε τρόπο. Είναι αυτή η βεβαιότητα της κατοχής του ορθού-αληθούς που τους ωθεί στο να απαρνηθούν την ελευθερία του λόγου στους υπόλοιπους.

Όσον αφορά την ανεκτικότητα, που αποτελεί την πηγή της ελευθερίας του λόγου, αυτή περιορίζεται αποκλειστικά στο πλαίσιο που οι ίδιοι έχουν θέσει ως σωστό-αληθές. Με άλλα λόγια, σε ανέχομαι μόνο εφόσον κινείσαι στο δικό μου πλαίσιο.

Όσο για την επίλυση του προβλήματος, αυτή θα υπάρξει μόνο όταν γίνει πραγματικότητα η αληθινή ελευθερία του λόγου, δηλαδή ελευθερία βασισμένη στην ανεκτικότητα του ισότιμου προς ισότιμο. Μάλλον έχουμε πολύ δρόμο ακόμα. Μέχρι τότε, θα έχουμε καθημερινά πολλούς αυτόκλητους κριτές, που θα κατηγορούν όλους τους άλλους, ακόμα και για ανθελληνισμό, λες και τον μετρούν με κάποιο ειδικό μετρητή…

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ