Η ανακούφιση για την πορεία του Τουρκικού γεωτρύπανου είναι προσωρινή
Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.
Το «Abdulhamid Han» θα κάνει τελικά την πρώτη του γεώτρηση ανοιχτά της Αττάλειας. Η επαπειλούμενη οξύτατη Ελληνοτουρκική κρίση απεφεύχθη προς το παρόν. Γιατί ο Τούρκος Πρόεδρος απέφυγε να κλιμακώσει την ένταση τη στιγμή αυτή; Η απάντηση ίσως να βρίσκεται στην είδηση ότι την επομένη της αποφάσεως αυτής ανεχώρησε για την Ουάσινγκτον Τουρκική αντιπροσωπεία για να διαπραγματευθεί το θέμα των F-16. Την αγορά δηλαδή 40 νέων αεροσκαφών F-16 και τον εκσυγχρονισμό, σε επίπεδο Block-70, άλλων 100 Τουρκικών F-16.
Ως γνωστόν, ο Αμερικανός Πρόεδρος και το υπουργείο Εξωτερικών συνηγορούν στο Τουρκικό αίτημα, το οποίο όμως πρέπει να εγκριθεί από το Κογκρέσο. Το τελευταίο κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να δώσει τη συγκατάθεσή του, εάν δεν εκπληρωθούν εκ μέρους της Τουρκίας συγκεκριμένοι όροι, τους οποίους η Άγκυρα απορρίπτει.
Το θέμα των F-16 βαρύνει ιδιαίτερα στους υπολογισμούς της Άγκυρας, η οποία βλέπει στην παράταση της εκκρεμότητας αυτής κίνδυνο απαξιώσεως της Τουρκικής Αεροπορίας, αλλά και νάρκη, που μπορεί να προκαλέσει ανήκεστο βλάβη στις Αμερικανο-Τουρκικές σχέσεις. Εάν δεν προχωρήσει η αγορά και η αναβάθμιση Αμερικανικών F-16, η Άγκυρα θα υποχρεωθεί είτε να αναζητήσει λύση στην αγορά Ευρωπαϊκού αεροσκάφους 4ης γενιάς, όπως το Eurofighter, είτε να κάνει το πολιτικό άλμα προς ένα Ρωσικό ή Κινεζικό αεροσκάφος. Γνωρίζει όμως ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, το πολιτικό κόστος θα είναι ακόμη μεγαλύτερο από εκείνο που καταβάλλει ήδη για την αγορά του πυραυλικού συστήματος S-400. Θεωρεί, λοιπόν, ως αναγκαία τη συμμετρία μεταξύ επεκτατικών κινήσεων και ισχύος, παρά την έμφαση που θέτει σε παράλληλες μορφές ισχύος, όπως οι βαλλιστικοί πύραυλοι, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ο ηλεκτρονικός πόλεμος και οι υβριδικές μορφές πολέμου.
Οι εργασίες του Τουρκικού γεωτρύπανου ανοιχτά της Αττάλειας θα διαρκέσουν τρεις περίπου μήνες. Η Τουρκική διπλωματία θα προσπαθήσει, κατά το διάστημα αυτό, να επιτύχει κάποιο αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις για τα F-16, στέλνοντας μηνύματα και στην Ελληνική πλευρά ότι η εναντίωσή της σε μια τέτοια Τουρκοαμερικανική συμφωνία θα έχει πολύ υψηλό κόστος, με τη μορφή μιας νέας εντάσεως, με εργαλείο το Τουρκικό γεωτρύπανο.
Πράγματι, η Τουρκική πλευρά, εάν δεν επιτύχει να αλλάξει το σκηνικό στην Ουάσινγκτον, θα κλιμακώσει την ένταση, που θα στρέφεται τόσο κατά της Ουάσινγκτον όσο και κατά των Αθηνών, με στόχο τον εκβιασμό τους για παραχωρήσεις και για Αμερικανικές πιέσεις επί των Αθηνών.
Η Ελληνική πλευρά δεν πρέπει να κάνει λάθος ανάγνωση της Τουρκικής τακτικής, με την ελπίδα ότι θα αποτρέψει, σε μονιμότερη βάση, την κλιμάκωση της κρίσεως και τις Τουρκικές επεκτατικές επιδιώξεις. Η «Γαλάζια Πατρίδα», που είναι καίριο μέρος του Τουρκικού επεκτατισμού, δεν είναι συγκυριακή πολιτική του Ερντογάν. Έχει επιβληθεί, δυστυχώς, ως βασικός άξονας της Τουρκικής πολιτικής, για την οποία υπερακοντίζουν και τα άλλα κόμματα. Στο πλαίσιο αυτό, η επιλογή του πρώτου στόχου για γεώτρηση είναι θέμα τακτικής, συσχετισμού ισχύος και ημερολογίου. Είναι πολύ πιθανόν, μετά τους τρεις μήνες της πρώτης γεωτρήσεως και όταν θα έχουν έρθει πιο κοντά οι Τουρκικές εκλογές, ο στόχος της δεύτερης γεωτρήσεως να μην είναι τόσο συμβατικός και η κλιμάκωση της κρίσεως να επανέλθει δυναμικά για να εξαργυρωθεί πολιτικά στις εκλογές ως δείγμα γραφής μιας αδιάλλακτης στρατηγικής για τον σφετερισμό της ΑΟΖ της Ελλάδος και της Κύπρου.
Ο κρίσιμος παράγων είναι οι συσχετισμοί ισχύος, διπλωματικοί και στρατιωτικοί. Η πορεία του Ερντογάν για ανεξάρτητη, μεγάλη και Ισλαμική Τουρκία τη φέρνει σε αντιπαράθεση με τη Δυτική πολιτική, όσο και αν η Ουάσινγκτον και, κατά δεύτερο λόγο, το Βερολίνο να μη θέλουν να σπάσουν τους δεσμούς με την Τουρκία και να την κρατήσουν στο Δυτικό στρατόπεδο.
Η Ελλάδα δεν έχει κανένα νόημα να προτρέχει στον δρόμο του κατευνασμού, όταν η Άγκυρα προβάλλει, απροκάλυπτα, ένα στρατηγικό σχέδιο επεκτατισμού σε βάρος της Ελληνικής πλευράς, που απορρέει από τις επιδιώξεις της για κατάκτηση ηγεμονίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Τι νόημα έχουν, στο πλαίσιο αυτό, δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου για την οργάνωση κοινών Ελληνοτουρκικών αγώνων κολυμβήσεως στο Αιγαίο;
Η Ελληνική πλευρά δεν μπορεί να συμβιβασθεί με σχέδια για «Γαλάζια Πατρίδα», ούτε πρέπει να δίνει την εντύπωση, με οποιονδήποτε τρόπο, ότι είναι έτοιμη να υποχωρήσει από το στέρεο έδαφος του διεθνούς θαλάσσιου δικαίου και να διολισθήσει σε «πολιτικό διάλογο», όπως ζητά η Τουρκική πλευρά. Δεν πρέπει επίσης να λησμονεί ότι υπήρξαν τουλάχιστον στο παρελθόν ιδέες και σχέδια στο Αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών για «συμμετοχή της Τουρκίας στους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου». Δεν υπάρχουν «πόροι της Ανατολικής Μεσογείου». Υπάρχουν πόροι στην ΑΟΖ κάθε χώρας της Ανατολικής Μεσογείου. Η εύσχημη αυτή διατύπωση αναφέρεται, προφανώς, σε Τουρκική συμμετοχή στους πόρους της ΑΟΖ της Ελλάδος και της Κύπρου.
Η εκπρόσωπος των ιδεών αυτών Νούλαντ κατέχει και σήμερα ισχυρή θέση στο υπουργείο Εξωτερικών ως Αναπληρώτρια υπουργός. Με τη νέα στρατηγική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις περιπλοκές που αντιμετωπίζουν οι Τουρκο-Αμερικανικές σχέσεις, οι ιδέες αυτές φαίνονται σήμερα ανεπίκαιρες. Πρέπει όμως να υπάρχει πάντα προσοχή και επαγρύπνηση, με τη βοήθεια του Κογκρέσου, που αντισταθμίζει σ’ έναν μεγάλο βαθμό τις παραδοσιακές φιλοτουρκικές θέσεις του υπουργείου Εξωτερικών. Πρέπει επίσης να προβάλλει συστηματικά τις Ελληνικές θέσεις, με βάση το διεθνές θαλάσσιο δίκαιο. Γιατί, π.χ., η Ελλάδα δεν προβάλλει συστηματικά τον χάρτη της Σεβίλλης, που οριοθετεί την Ευρωπαϊκή ΑΟΖ, έστω και αν δεν είναι προϊόν επίσημης Ευρωπαϊκής Συμφωνίας; Είναι γνωστό ότι η Διεθνής Σύμβασης του Montego Bay για το θαλάσσιο δίκαιο είναι μέρος του Ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Η Ελλάδα πρέπει επίσης να συνεχίσει και να επιταχύνει, όσο μπορεί, το εξοπλιστικό της πρόγραμμα και να καλύψει επικίνδυνα κενά και ανισορροπίες που υπάρχουν ακόμη:
α. Στον τομέα των βαλλιστικών πυραύλων,
β. στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών αλλά και θαλασσίων σκαφών,
γ. στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου,
δ. στον τομέα των συγχρόνων πυρομαχικών.
Η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, σε μακροπρόθεσμη και επαρκή ποσοτική και οικονομικά ανταγωνιστική βάση, απαιτεί ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας. Η αναγκαιότητα αυτή δεν μπορεί ούτε να υποτιμάται ούτε να μετατίθεται στο μέλλον. Χρειάζεται όμως και μια κίνηση στην εφαρμογή των δικαιωμάτων που παρέχει το διεθνές θαλάσσιο δίκαιο στην Ελλάδα και για τα οποία επιδείχθηκε από την Ελλάδα απαράδεκτη φοβικότητα και αδράνεια, που εξυπηρετεί τον Τουρκικό επεκτατισμό.
Η Ελλάδα, ως απάντηση μάλιστα σε Τουρκική κλιμάκωση, να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και να ανακηρύξει ΑΟΖ, αρχής γενομένης από την περιοχή της Κρήτης και συμπληρωματικά προς την Ελληνο-Αιγυπτιακή οριοθέτηση.
Όταν η Άγκυρα από το casus belli προχωρεί στη «Γαλάζια Πατρίδα», η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμένει καθηλωμένη στην αδράνεια.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: tanea.gr