Γρ. Κωνσταντέλλος στο “Π”: Ενεργειακή κρίση: Οι δήμοι της χώρας αντιμέτωποι με το οικονομικό κραχ

Του
ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΥ
Δημάρχου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης,
Κυβερνήτη αεροσκαφών

Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιβεβαιώνει, με τον πιο δραματικό τρόπο, την εύθραυστη ισορροπία των γεωπολιτικών σχέσεων στον πλανήτη και τις έντονα επιδραστικές συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία. Την τραγική απώλεια της ανθρώπινης ζωής ακολουθεί ο βαρύς χειμώνας, που θα πλήξει τις οικονομίες των χωρών και συνεπακόλουθα τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών.

Φαινόμενα υψηλού πληθωρισμού εμφανίστηκαν, τέτοια που και οι πιο προηγμένες οικονομίες είχαν να δουν για 30 και πλέον χρόνια. Η αλματώδης αύξηση του ενεργειακού κόστους και των πρώτων υλών έχει προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων στην παραγωγή, στις μεταφορές και γενικότερα στον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Οι δυσοίωνες προβλέψεις για τον επερχόμενο χειμώνα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στις πολιτικές ηγεσίες των χωρών, που προετοιμάζονται και για το πιο εφιαλτικό σενάριο μιας ενδεχόμενης επισιτιστικής κρίσης.

Στο ζοφερό αυτό περιβάλλον, όπως το αποτυπώνουν στις προβλέψεις τους οι πιο έγκυροι αναλυτές, η χώρα μας προσπαθεί να ορθοποδήσει οικονομικά, αφήνοντας λίαν προσφάτως πίσω της Μνημόνια και αυστηρή οικονομική επιτήρηση, όπως και τις συνέπειες της πανδημίας, που δυστυχώς συνεχίζουν να υφίστανται.

Σε αυτό το ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον καλούνται να λειτουργήσουν οι δήμοι της χώρας και να συνεχίσουν να παρέχουν υψηλό επίπεδο υπηρεσιών στους πολίτες τους. Πολίτες που και αυτοί βιώνουν τη βαθιά οικονομική κρίση στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και αντιλαμβάνονται εξ αντανακλάσεως την επερχόμενη οικονομική δυσπραγία στα ταμεία των δήμων.

Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν υπερδιπλασιαστεί και καθιστούν παντελώς αβέβαιη την ικανότητα όλων των δήμων της χώρας να ανταποκριθούν στους λογαριασμούς αυτούς στο δεύτερο μισό του 2022. Έχει μετρηθεί και αποτυπωθεί με τον πλέον ακριβή τρόπο ότι οι προϋπολογισθείσες δαπάνες, όχι μόνο για το ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και για τα καύσιμα με τα οποία κινούνται τα οχήματα, όπως τα απορριμματοφόρα, και τη θέρμανση σχολείων και δημοτικών κτιρίων, έχουν εξαντληθεί από το πρώτο κιόλας εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Εδώ είναι χρήσιμο να γίνουν κάποιες διευκρινιστικές αναφορές, που θα βοηθήσουν στην καλύτερη ανάγνωση του προβλήματος.

• Τα προαναφερθέντα κόστη είναι πρωτίστως ανταποδοτικά, βαραίνουν δηλαδή τους πολίτες διά της πληρωμής των δημοτικών τελών. Με τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών να έχει ήδη εξαντληθεί, τα περιθώρια για αύξηση των τελών αυτών είναι μηδαμινά.
• Το πρόβλημα για τους περιφερειακούς αγροτικούς δήμους γίνεται εκρηκτικότερο, αφού αυτοί έχουν την ευθύνη ύδρευσης και άρδευσης με τα αντλιοστάσια που διαθέτουν και λειτουργούν (αποκλειστική χρήση ηλεκτρικής ενέργειας).
• Ορισμένοι δήμοι, στον δρόμο για την ενεργειακή τους αυτονομία, με τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (Virtual Net Metering), όπως και με την έγκαιρη αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων με νέας τεχνολογίας φωτιστικά σώματα led αλλά και την ενεργειακή αναβάθμιση των δημοτικών κτιρίων, έχουν περιορίσει τη ζημιά, αλλά χρειάζεται να γίνουν πολλά πράγματα προκειμένου να επιτευχθούν στόχοι ενεργειακά και οικονομικά συμφέροντες.
• Η επιτάχυνση της επιχορήγησης των δήμων μέσω υπαρκτών χρηματοδοτικών εργαλείων (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, Πρόγραμμα «Ηλέκτρα») θα μπορούσε να αποτελέσει μια μεσοπρόθεσμη λύση στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, με ομόφωνες αποφάσεις της, έχει διεκδικήσει την αναστολή πληρωμής του τέλους ταφής απορριμμάτων από τους δήμους, μιας υποχρέωσης που έχει αναληφθεί από την ελληνική κυβέρνηση και έρχεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, λόγω της ενεργειακής κρίσης, να επιβαρύνει έτι περαιτέρω τα οικονομικά των δήμων.

Η κυβέρνηση προσπάθησε, εν μέσω αυτής της ενεργειακής κρίσης, να στηρίξει τους δημοτικούς προϋπολογισμούς είτε με τη μορφή εκτάκτων επιχορηγήσεων είτε με την αναστολή πληρωμής δόσεων δανείων στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Δυστυχώς, η παρέμβαση αυτή κρίνεται ανεπαρκής, συνυπολογίζοντας ότι η κρίση βαθαίνει σε έκταση και σε χρόνο.

Η τοπική αυτοδιοίκηση, πολλά χρόνια τώρα και με διαφορετικές κυβερνήσεις, αποτέλεσε τον παρία των πολιτικών εξελίξεων και των κυβερνητικών επιλογών. Αρχικά απογυμνωμένη από αρμοδιότητες, στην πορεία του χρόνου από οικονομικούς πόρους, προσπάθησε και κατάφερε να σταθεί στήριγμα και αρωγός στις ανάγκες των πολιτών και ιδιαίτερα στους συνανθρώπους μας που είχαν και έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Τον νευραλγικό αυτόν ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης οφείλει κάθε κυβέρνηση να στηρίζει έμπρακτα, πόσω μάλλον τώρα, που τα μαύρα σύννεφα αυτής της οικονομικής κρίσης βρίσκονται ήδη εδώ.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ