Το υψηλό τίμημα της αδράνειας της Ελλάδος να ασκήσει τα δικαιώματά της για χωρικά ύδατα και ΑΟΖ

August 9, 2022 στις κατηγορίες ΤΟ ΘΕΜΑ,

Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.

Το τουρκικό γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» είναι το νέο εργαλείο που χρησιμοποιεί ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν για να επαναλάβει μια κρίση παρόμοιας εκείνης του 2020. Προφανής στόχος η αμφισβήτηση των Ελληνικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα και στην Κύπρο και η επιβολή, με τετελεσμένα γεγονότα, της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Η κρίση του 2020 δεν έληξε χωρίς ζημίες για την Ελληνική πλευρά. Το Τουρκικό ερευνητικό σκάφος παρεβίασε απροκάλυπτα την Ελληνική υφαλοκρηπίδα και εν δυνάμει ΑΟΖ, χωρίς να υπάρξει Ελληνική αντίδραση. Η τελευταία οχυρώθηκε πίσω από μια αδιανόητη δήλωση του υπουργού Επικρατείας κ. Γεραπετρίτη ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει, εάν παραβιασθεί η Ελληνική κυριαρχία, δηλαδή τα 6 μίλια των χωρικών υδάτων. Προφανώς, δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση από την Άγκυρα, γιατί αυτό που επιδιώκει είναι η καθήλωση της Ελλάδος στα 6 μίλια.

Ο Ερντογάν, εν όψει των Τουρκικών εκλογών του 2023 και της δύσκολης πολιτικής καταστάσεως που διαμορφώνεται για τον ίδιο στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, είναι φυσικό να επιδιώκει «νίκες» σε βάρος της Ελλάδος και της Κύπρου, που θα μπορούσαν να αναστυλώσουν το γόητρό του. Η συμπλήρωση 100 χρόνων, το 2023, από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης προσδίδει, επιπλέον, στην ημερομηνία αυτή υψηλό συμβολικό χαρακτήρα, τον οποίο ο Ερντογάν θέλει να συνδέσει με το δικό του όραμα μιας νέας μεγάλης Τουρκίας, με αποκατεστημένη την Ισλαμιστική της ταυτότητα.

Στο πλαίσιο αυτό, η «Γαλάζια Πατρίδα», η αμφισβήτηση της Ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με πρόσχημα την καταγγελλόμενη στρατιωτικοποίησή τους, η υπονόμευση της Ελληνικής κυριαρχίας στη Θράκη, η επιδίωξη για υπαγωγή ολόκληρης της Κύπρου σε Τουρκικό γεωπολιτικό έλεγχο και για αρπαγή του ενεργειακού πλούτου της Κυπριακής ΑΟΖ είναι στόχοι που εντάσσονται σε μια μακροπρόθεσμη Τουρκική στρατηγική. Εάν κατορθώσει ο Ερντογάν να κάνει σημαντικά βήματα προς την κατάκτησή τους, με τετελεσμένα γεγονότα, θα μπορέσει να τα παρουσιάσει ως μεγάλες νίκες κατά του «προαιώνιου» εχθρού, των Ελλήνων.

Εκφράζονται εικασίες για το πού θα κατευθυνθεί το Τουρκικό γεωτρύπανο. Αυτό το ερώτημα θα έχει απαντηθεί μέχρι τις 9 Αυγούστου. Προφανώς οι δύο πιο «ενδιαφέρουσες» περιοχές για την Άγκυρα είναι η περιοχή νότια της Κρήτης και η Κυπριακή ΑΟΖ. Η πρώτη συνδέεται αφενός με το Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο, που είναι ο άξονας της «Γαλάζιας Πατρίδας», και αφετέρου με τα εκτιμώμενα μεγάλα κοιτάσματα στην Ελληνική ΑΟΖ. Η δεύτερη έχει αποδεδειγμένα κοιτάσματα φυσικού αερίου, στα οποία προστίθενται και νέα, πολύ σημαντικά κοιτάσματα, τα οποία δεν έχουν ανακοινωθεί επισήμως ακόμη και συνδέονται με το βυθοτεμάχιο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ, με την κωδική ονομασία «Κρόνος». Η συνολική ποσότητα κυπριακού φυσικού αερίου, με την προσθήκη αυτή, θα ανέλθει κατά την εκτίμηση ειδικών, όπως ο καθηγητής Φώσκολος, σε 32 εκ. κ.π. Η ποσότητα αυτή είναι πολύ σημαντική για την κάλυψη μεγάλου μέρους των Ευρωπαϊκών αναγκών, σε συνδυασμό με το φυσικό αέριο του Ισραήλ και της Αιγύπτου.

Στον συνδυασμό αυτό μπορεί βεβαίως να περιληφθεί και η Ελλάδα, εάν επιδείξει πραγματική βούληση για επίσπευση των εργασιών και εξόρυξη των δικών της πλουσίων κοιτασμάτων, νότια, νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά της Κρήτης, που κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών ανέρχονται σε πολλά «Ζορ» (το τελευταίο είναι τεράστιο Αιγυπτιακό κοίτασμα φυσικού αερίου).

Στο σημείο όμως αυτό πρέπει να υπογραμμισθούν οι αμφιβολίες που υπάρχουν για τις πραγματικές προθέσεις της κυβερνήσεως Μητσοτάκη. Είναι αποφασισμένη πραγματικά να προχωρήσει στην εξόρυξη των Ελληνικών υδρογονανθράκων, σε μια γεωπολιτική μάλιστα συγκυρία που η Ευρώπη αναζητά κατεπειγόντως νέες πηγές ενέργειας; Η απάντηση δεν είναι, δυστυχώς, ξεκάθαρη. Η κυβέρνηση αναγκάσθηκε να κάνει επισήμως στροφή από την προηγούμενη απαράδεκτη θέση της για μη εξόρυξη, την οποία κρατούσε μυστική. Εξακολουθεί όμως να μιλά συνεχώς για ρόλο ενεργειακού «κόμβου» της Ελλάδος, αντί παραγωγού. Δεν έχει κανείς αντίρρηση να γίνει η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος, αλλά ο ρόλος αυτός δεν πρέπει να γίνει πρόσχημα για τορπιλισμό του ρόλου της και ως παραγωγού, σε μια τόσο ευνοϊκή συγκυρία.

Παρόμοια και χειρότερα πολιτικά προβλήματα σκιάζουν τις θετικές ενεργειακές εξελίξεις στην Κύπρο. Η αλλοπρόσαλλη πολιτική που ακολουθείται στο Κυπριακό, με ευθύνη του Κυπρίου Προέδρου, των ηγεσιών των δύο μεγάλων κομμάτων, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, και της Ελληνικής κυβερνήσεως, που συμπλέει με την πολιτική αυτή, έχει καταστήσει και το φυσικό αέριο της Κύπρου θέμα των λεγομένων διακοινοτικών συνομιλιών. Η αρχή έγινε με πρωτοβουλία του πρώην Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος υποσχέθηκε, από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών, ότι «οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας θα έχουν μερίδιο στο φυσικό αέριο, ακόμη και πριν τη λύση».

Η επίσημη θέση του ΑΚΕΛ σήμερα είναι ότι το φυσικό αέριο πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως «καταλύτης» για τη «λύση» του Κυπριακού. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζονται «τα δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων στο φυσικό αέριο της ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου και η διέλευση του αγωγού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Με τις θέσεις αυτές συμφωνεί, σε αδρές γραμμές, και η ηγεσία του ΔΗΣΥ.

Σ’ αυτό το κατάντημα έχει φτάσει η πολιτική ηγεσία της Κύπρου, υπονομεύοντας εκ των πραγμάτων και τον αγωγό EastMed και τις περιφερειακές στρατηγικές συμμαχίες που έχουν αναπτύξει Ελλάδα και Κύπρος στην περιοχή.

Η Άγκυρα εκμεταλλεύεται την κατάσταση αυτή για να προωθεί τις δικές της θέσεις, που δεν περιορίζονται στα «δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων. Η ίδια προβάλλει τη γνωστή θεωρία ότι τα νησιά, ακόμα και η Κύπρος και η Κρήτη, δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Με βάση τη θεωρία αυτή και τα προβαλλόμενα «δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων, διεκδικεί το μεγαλύτερο μέρος της ΑΟΖ και της ελεύθερης Κύπρου.

Στο πνεύμα αυτό, είναι πιθανό να κατευθύνει το γεωτρύπανό της στην Κυπριακή ΑΟΖ και ενδεχομένως στο Οικόπεδο 6 του νέου κοιτάσματος «Κρόνος». Είναι επίσης πιθανόν να αποπειραθεί δημιουργία τετελεσμένου γεγονότος νότια της Κρήτης, παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ ζήτησε και έλαβε από την Ελλάδα άδεια για διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων στην περιοχή, γεγονός που έχει πολύ μεγάλη συμβολική σημασία.

Δοκιμάζεται πάλι η Ελληνική αποφασιστικότητα στην υπεράσπιση ζωτικών εθνικών δικαιωμάτων και εθνικού χώρου. Η Τουρκική πολυπραγμοσύνη και ιταμή επεκτατικότητα δεν θα είχε περιθώριο ελιγμών και παραπλανητικής προπαγάνδας, εάν η Ελλάδα δεν επεδείκνυε απαράδεκτη αδράνεια στην άσκηση των δικαιωμάτων της για χωρικά ύδατα και ΑΟΖ και αν Ελλάδα και Κύπρος δεν ακολουθούσαν μια αυτοκαταστροφική πολιτική κατευνασμού και υποχωρήσεων στην Κύπρο.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ