Η Τουρκία βγάζει το γεωτρύπανο στην Ανατολική Μεσόγειο

Έχει ανεβάσει τις μετοχές της!

–Και η Ελλάδα μετράει τους συμμάχους της… που είναι άφαντοι, μόνο για την πάρτη τους ενδιαφέρονται…

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Αντίστροφη μέτρηση για την επαναφορά της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η Τουρκία ανακοίνωσε την έξοδο για γεωτρήσεις του νέου, υπερσύγχρονου πλωτού γεωτρύπανου «Abdulhamid Han» στις 9 Αυγούστου, επιχειρώντας να εκμεταλλευθεί τη διεθνή συγκυρία, που η διεθνής κοινότητα έχει στραμμένο το βλέμμα της στην ουκρανική κρίση και συγχρόνως όλοι οι διεθνείς παράγοντες εξαίρουν (!) τον κρίσιμο ρόλο της Τουρκίας στην εξαγωγή των σιτηρών από την Ουκρανία, ώστε να αποτραπεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Η Τουρκία, θεωρώντας ότι έχει ανεβασμένες τις μετοχές της, μετά την συμφωνία με τα σιτηρά και την ανοχή της διεθνούς κοινότητας στην πολιτική «ίσων αποστάσεων» που κρατά στην ουκρανική κρίση και καθώς όλοι της κλείνουν τον δρόμο για μια επιχείρηση στη Βόρεια Συρία, δείχνει αποφασισμένη να στραφεί στην Ανατολική Μεσόγειο, θέλοντας τουλάχιστον να προλάβει τη συγκυρία και να δημιουργήσει τετελεσμένα.

Ακόμη δεν είναι γνωστό πού θα κινηθεί το τουρκικό γεωτρύπανο, καθώς, όπως δηλώνουν οι τούρκοι αξιωματούχοι, αυτό θα γίνει από τον ίδιο τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν και έτσι όλοι τώρα είναι εν αναμονή των ανακοινώσεων του τούρκου Προέδρου και της έκδοσης της σχετικής NAVTEX, που θα ορίζει τις συντεταγμένες της νέας τουρκικής γεώτρησης.

Η Τουρκία έχει πολλές επιλογές. Η πρώτη επιλογή, που από την Αθήνα θεωρείται και πιθανότερη, είναι η Άγκυρα να επιλέξει να κινηθεί εναντίον της Κύπρου. Στην περιοχή της κυπριακής ΑΟΖ η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει εκτεταμένες σεισμικές έρευνες και έχει συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει δοκιμαστικές γεωτρήσεις. Το οικόπεδο 6 είναι μόνιμος στόχος της Τουρκίας, καθώς διεκδικεί τμήμα του ως τουρκική υφαλοκρηπίδα, ενώ έχει έναν ακόμη λόγο να κοιτάζει προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς στο νότιο τμήμα του οικοπέδου, το οποίο έχει παραχωρηθεί στην κοινοπραξία ΕΝΙ / TOTAL, έχουν ήδη εντοπισθεί σημαντικά κοιτάσματα. Η Τουρκία όμως μπορεί να κινηθεί και σε άλλα σημεία της κυπριακής ΑΟΖ: Είτε στον κόλπο της Αμμοχώστου, εκεί που εμπόδισε πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια την έναρξη ερευνών από το γεωτρύπανο της ΕΝΙ είτε νοτίως της Κύπρου, όπου και εκεί έχει πραγματοποιήσει σεισμικές έρευνες.

Είναι πρόδηλο ότι μια νέα τουρκική εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ, κοντά μάλιστα στην επέτειο των 48 χρόνων από τον «Αττίλα 2», θα δημιουργήσει ένταση, αλλά πιθανότατα ελεγχόμενη. Η Κυπριακή Δημοκρατία, μη έχοντας τις στρατιωτικές δυνατότητες, θα περιορισθεί σε αντιδράσεις σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, την ώρα που η Τουρκία θα επιβάλει τετελεσμένα, με ευθεία αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά και της ίδιας της υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όμως η Τουρκία έχει και άλλες επιλογές, με τις οποίες ίσως θελήσει να δώσει απάντηση στην Ελλάδα για όλα όσα της καταμαρτυρεί ο ίδιος ο Ερντογάν ως παραβιάσεις του status quo, μια κίνηση την οποία θα προβάλει στο εσωτερικό, σε μια περίοδο που έχει ανάγκη την εθνικιστική ψήφο. Συγχρόνως, έτσι, θα επιχειρηθεί η επιβολή τετελεσμένων και κατοχύρωσης της «Γαλάζιας Πατρίδας», ενώ θα δοκιμάσει τα όρια ανοχής της Ελλάδας (τα οποία στην περίπτωση του «Oruc Reis», το 2020, αποδείχθηκαν ιδιαίτερα… ελαστικά) και θα τεστάρει την αξιοπιστία των διεθνών συμμαχιών της Ελλάδας.

Οι κόκκινες γραμμές
Είναι σαφές ότι το μόνο που δεν επιθυμεί η Αθήνα αυτήν την περίοδο είναι μια κλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία, η οποία θα βάλει σε πολύ σκληρή δοκιμασία την κυβέρνηση (όσο κι αν ορισμένοι πρωθυπουργικοί σύμβουλοι υποστηρίζουν ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης στον Κυριάκο Μητσοτάκη για τους χειρισμούς στα εθνικά).

Παρά το γεγονός ότι όλοι οι κυβερνητικοί παράγοντες δηλώνουν ότι δεν θα επιτραπεί σε καμιά περίπτωση η παραβίαση των κόκκινων γραμμών, κανείς δεν γνωρίζει ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές που έ­χουν τεθεί και πόσο ευέλικτες μπορεί να είναι. Και ενώ δηλώνουν ότι έχουν καταστρωθεί όλα τα επιχειρησιακά σχέδια για την αντιμετώπιση μιας τουρκικής γεώτρησης στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, όλοι γνωρίζουν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να εμποδισθεί το τουρκικό γεωτρύπανο (που θα συνοδεύεται και από τον Τουρκικό Στόλο) με άλλον τρόπο πέραν της στρατιωτικής αντιπαράθεσης, για την οποία κανείς δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις, όσον αφορά την έκταση και τη διάσταση που θα πάρει.

Η Ελλάδα υποχρεωτικά στρέφεται στην προληπτική διπλωματία. Ο Νίκος Δένδιας μετέβη στη Λευκωσία, σε ένδειξη στήριξης της Αθήνας, και είχε την Παρασκευή συνάντηση με τη γερμανίδα ομόλογό του Αναλένα Μπέρμποκ και το μεσημέρι της ίδιας ημέρας μετέβη στο Παρίσι για συνομιλίες με τη γαλλίδα ομόλογο του Κ. Κολονά.

Η κ. Μπέρμποκ, η οποία μετά την Αθήνα επισκέπτεται στην Άγκυρα, δεν έχει κρύψει την επιφυλακτική στάση της έναντι της Τουρκίας, όμως είναι σαφές ότι το Βερολίνο (μετά και την εμπειρία της μεσολάβησης του 2020) σε περίπτωση κλιμάκωσης θα αρκεστεί σε ρητορικές καταδίκες της τουρκικής προκλητικότητας, σε συστάσεις για αυτοσυ­γκράτηση και έναρξη διαλόγου.

Το Παρίσι, το οποίο έχει δεσμευθεί, λόγω της ελληνογαλλικής συμφωνίας, με τη ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, βρίσκεται σε μια στιγ­μή βαθιάς εσωτερικής αστάθειας, με τον Πρόεδρο Μακρόν να επικεντρώνεται στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις, ενώ δείχνει να έχει χαθεί πια η εξωστρέφεια που τον χαρακτήριζε το προηγούμενο διάστημα. Έτσι θεωρείται μάλλον απίθανη κάποια δυναμική παρέμβαση της Γαλλίας σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης.

Σε ό,τι αφορά την Ουάσινγκτον, μια επιθετική κίνηση της Τουρκίας θα ενισχύσει μεν το ελληνικό λόμπι, στην προσπάθειά του να μπλοκάρει την πώληση F-16 στην Τουρκία, αλλά η γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπαρτμεντ και ο ίδιος ο Λευκός Οίκος δεν έχουν καμιά διάθεση να εμπλακούν σε μια ελληνοτουρκική σύ­γκρουση.

Η αμερικανική στάση, όπως έχει προδιαγραφεί τους τελευταίους μήνες με τις δηλώσεις κορυφαίων αμερικανών αξιωματούχων, είναι σταθερή και σύμφωνα με αυτή «οι διαφορές πρέπει να λύνονται με διπλωματικά μέσα και η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να λύσουν τα προβλήματά τους με διάλογο»!

Όμως αυτή η θέση, εάν επαναληφθεί σε μια ελληνοτουρκική αντιπαράθεση επί του πεδίου, ουσιαστικά θα είναι θέση Ποντίου Πιλάτου, που θα καθιστά την τουρκική διεκδίκηση εις βάρος της Ελλάδας μέρος της ατζέντας των ελληνοτουρκικών.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η όποια στήριξη και επίδειξη αλληλεγγύης από εταίρους και συμμάχους δεν θα είναι για την παρεμπόδιση του τουρκικού γεωτρύπανου από έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας αλλά για την αποφυγή κλιμάκωσης μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης.

Ένας ακόμη αρνητικός παράγοντας είναι ότι δεν υπάρχει ουδεμία απευθείας επαφή και κανένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, κάτι που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο σε μια τέτοια δύσκολη φάση.
Όσο κι αν ο κ. Μητσοτάκης δηλώνει ότι θα έχουμε ήσυχο καλοκαίρι, αρκούμενος ίσως σε διαβεβαιώσεις που είχε πάρει από τους Αμερικανούς, τα μηνύματα κάθε άλλο παρά επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις. Και φυσικά, όσο κι αν αποφεύγει να σηκώσει το γάντι, η κυβέρνηση δεν μπορεί να παραβλέψει ότι σε ρητορικό επίπεδο έχει υπάρξει σοβαρή κλιμάκωση, με την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά, που υποτίθεται έχουν υποχρέωση αποστρατιωτικοποίησης, την επαναφορά της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών» και την έγερση –με έντονο μάλιστα τρόπο– μειονοτικού θέματος στη Θράκη.

Η Τουρκία δείχνει να ετοιμάζεται για μια εφ’ όλης της ύλης αντιπαράθεση με την Ελλάδα. Η Αθήνα προσπαθεί να κινητοποιήσει όλα τα αποτρεπτικά μέτρα που διαθέτει, μετράει την αξιοπιστία των συμμάχων και προετοιμάζεται για το χειρότερο αλλά και πιο ρεαλιστικό σενάριο. Ότι την ώρα της κρίσης θα είναι και πάλι μόνη της απέναντι στον αναθεωρητισμό του Ταγίπ Ερντογάν…

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ