Θεανώ Φωτίου στο “Π”: Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στη στεγαστική κρίση και το αίτημα της κοινωνικής κατοικίας με νέους όρους

Της
ΘΕΑΝΩΣ ΦΩΤΙΟΥ
Βουλευτού Β3 Νότιου Τομέα Αθήνας,
Αναπληρώτριας Τομεάρχου για την Κοινωνική Αλληλεγγύη,
Μέλους της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Η στεγαστική κρίση έχει ξεκινήσει ήδη από την περίοδο 2011 – 2015 και ήταν αποτέλεσμα της δραματικής μείωσης των εισοδημάτων των νοικοκυριών κατά 37%, λόγω του πρώτου και δεύτερου Μνημονίου, και της δραματικής αύξησης της ανεργίας στο 28%.

Από το 2019 έχει οξυνθεί εκ νέου, λόγω των πολιτικών της ΝΔ. Με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και την ενεργοποίηση της ρήτρας αναπροσαρμογής στην ενέργεια αυξάνεται ραγδαία η τιμή του ρεύματος, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης (42% μέση αύξηση κατά τον περσινό χειμώνα), με τον ενεργειακό πληθωρισμό να φτάνει στην Ελλάδα το 62% έναντι 40% κατά μέσο όρο στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Συγχρόνως, οι δαπάνες της στέγης (ενοίκιο ή δάνειο, ηλεκτρικό, θέρμανση ή ψύξη, κοινόχρηστα) αυξάνονται τόσο που, με βάση πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Πουλαντζά, επτά στα δέκα νοικοκυριά με εισόδημα έως 1.500 ευρώ αδυνατούν να καλύψουν τις δαπάνες τους για ενέργεια. Στην ασφυκτική πίεση που υφίστανται τα νοικοκυριά προστίθενται και οι ενεργειακές δαπάνες, που εκτοξεύονται, η μεγάλη αύξηση των ενοικίων και των τιμών αγοράς των ακινήτων λόγω της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης του Airbnb από το 2011, αλλά και η αύξηση των «κόκκινων» δανείων από την πανδημία και μετά.

Ένα στα δύο νοικοκυριά στην Ελλάδα σήμερα βρίσκεται σε στεγαστική κρίση, δηλαδή οι δαπάνες του για στέγη ξεπερνούν το 40% των εσόδων του. Το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ κατά μ.ο. είναι 9,2%. Αυτό σημαίνει ότι το μεγάλο τμήμα των πιο αδύναμων νοικοκυριών ξοδεύει πάνω από το 80% – 90% των εισοδημάτων του για τη στέγαση. Το αποτέλεσμα είναι το οικογενειακό εισόδημα να εξαντλείται ήδη από τη δεύτερη ή την τρίτη εβδομάδα του μήνα.

Τα πιο φτωχά νοικοκυριά βρίσκονται σήμερα ήδη σε ενεργειακή φτώχεια και επισιτιστική κρίση, με τις μονογονεϊκές οικογένειες και τους ανάπηρους να είναι τα μεγάλα θύματα της περιόδου. Όσο δε για τους νέους, κάθε όνειρο για ανεξάρτητη και αυτόνομη ζωή έχει από καιρό εξανεμισθεί.

Απαιτούνται μέτρα που να απαντούν σε όλες τις όψεις του φαινομένου. Ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε πέντε πακέτα μέτρων, τεκμηριωμένων και κοστολογημένων, τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα.

Το πρώτο αφορά την ενεργειακή φτώχεια και την επισιτιστική κρίση:

• Δωρεάν ποσότητα ρεύματος έως 300kw μηνιαίως.
• Επανασύνδεση των κομμένων ηλεκτρικών παροχών.
• Προπληρωμένη κάρτα αλληλεγγύης για τρόφιμα και βασικά είδη.

Το δεύτερο αναχαιτίζει την επιχειρούμενη εκποίηση της λαϊκής περιουσίας:

• Κατάργηση του πτωχευτικού νόμου της ΝΔ.
• Προστασία της κύριας κατοικίας των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων.
• Ειδικό ταμείο αναδιαρθρώσεων των οφειλών εντός της Αναπτυξιακής Τράπεζας.

Το τρίτο αφορά τον έλεγχο της βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb) και της «φούσκας» ακινήτων, δηλαδή υπερτιμημένα ακίνητα με υψηλές τιμές αγοράς και ενοικίων:

• Απαγόρευση της δραστηριότητας από νομικά πρόσωπα. Θα επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση σε φυσικά πρόσωπα για έως τρία ακίνητα ανά ιδιοκτήτη και διαχειριστή.
• Φορολογικές ελαφρύνσεις για τη μεικτή μίσθωση σε περιοχές υψηλής τουριστικής κίνησης ή/και αυξημένου πληθυσμού φοιτητών ή δημοσίων λειτουργών.

Το τέταρτο αφορά την προστασία του δικαιώματος των νέων σε αυτόνομη και ανεξάρτητη ζωή:

• Επιδότηση ενοικίου ή δανείου σε 400.000 νέους και νέες 25– 44 ετών από 140 ευρώ το μήνα για το ένα άτομο έως 350 ευρώ τον μήνα για ζευγάρι με δύο παιδιά. Αφορά εισοδήματα 17.500 – 35.000 ευρώ, ανάλογα με τα μέλη του νοικοκυριού.

Το πέμπτο αφορά τη νέα στεγαστική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, για την εξασφάλιση αξιοπρεπούς οικονομικής κατοικίας σε αδύναμα και μεσαία στρώματα. Είναι η απάντησή μας στο αίτημα της κοινωνικής κατοικίας με νέους όρους.

Γι’ αυτό δημιουργούμε Τράπεζα Στέγης από το μεγάλο απόθεμα ιδιωτικών κατοικιών και διαμερισμάτων, τα οποία θα διαθέσουν οι ιδιοκτήτες τους για τρία, πέντε ή οκτώ χρόνια προς ενοικίαση, χάρη σε ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων που θα τους δοθεί από το κράτος και θα περιλαμβάνει:

• Κατάργηση φόρου μισθωμάτων και ΕΝΦΙΑ.
• Εξασφάλιση 12 ενοικίων τον χρόνο.
• Πιστοποιημένη ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας, πυρασφάλεια και νομική ασφάλεια.
• Παράδοση του ακινήτου, ανακαινισμένου, μετά τη λήξη της παραχώρησης.

Είναι ένα μέτρο που μπορεί να προσφέρει 50.000 ακίνητα στις πόλεις σε προσιτές τιμές για κάθε κατηγορία δικαιούχου. Το μέτρο εκμεταλλεύεται την ελληνική ιδιομορφία (το μεγαλύτερο ποσοστό κενών ακινήτων στην Ευρώπη) και δεν επιβαρύνει τις πόλεις με νέο κτιριακό όγκο.

Για την υλοποίηση απαιτείται ένας νέος νόμος-πλαίσιο για τη στέγη και κεντρική δομή του κράτους που θα λειτουργεί ψηφιακά. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα της Τράπεζας Στέγης θα εμπλουτισθεί με ανεκμετάλλευτα κτίρια του Δημοσίου, της Εκκλησίας και ΝΠΙΔ κοινωφελούς χαρακτήρα καθώς και με κενά, εγκαταλελειμμένα κτίρια ιδιωτών από τους δήμους, που θα παραχωρούνται για αγορά η ενοικίαση, ανάλογα με τα εισοδήματα του νοικοκυριού. Είναι το πρόγραμμα για τη στεγαστική κρίση που θα εφαρμόσει η επόμενη προοδευτική κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ