Δεν θα μαδάμε όλοι μαζί τη μαργαρίτα, κύριε Μητσοτάκη… – Του Ν. Στραβελάκη

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Οι μέχρι πρότινος σίγουρες πρόωρες εκλογές, τις οποίες είχε ουσιαστικά προαναγγείλει η κυβέρνηση, διαψευσθήκαν από τον κ. Μητσοτάκη. Το ερώτημα είναι γιατί, αφού όλο το προηγούμενο διάστημα ο κ. Μητσοτάκης σιγοντάρισε το προεκλογικό κλίμα.

Με άλλα λόγια, γιατί τα κανάλια και τα πολυπληθή Μέσα του γραπτού και ηλεκτρονικού Τύπου, που είναι σε ανοιχτή γραμμή με το Μαξίμου, φιλοξενούσαν πάνελ όπου αναφερόταν η περιφέρεια εκλογής ενός εκάστου των συμμετεχόντων βουλευτών ή πολιτευτών, επιβεβαιώνοντας την προεκλογική περίοδο;

Νομίζω ότι η απάντηση είναι αρκετά απλή. Με αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση αποφεύγει τη συζήτηση για την πολιτική ατζέντα. Παράλληλα, διοχετεύει τη λαϊκή οργή, κυρίως λόγω της ακρίβειας, σε μια ανέξοδη εκλογολογία, όπου οι προσδοκίες του κόσμου περιορίζονται σε μια κυβερνητική αλλαγή. Το κλίμα βολεύει εξίσου και τη μείζονα και την ελάσσονα αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ), αφού μπορεί να συσπειρώνει τον κόσμο της επίσης ανέξοδα, ποντάροντας στην προσδοκία των ψηφοφόρων της για κυβερνητική αλλαγή.

Θα πω για μία ακόμη φορά ότι, ανεξάρτητα από την ειλικρίνεια των προθέσεων του πρωθυπουργού για εκλογές στο τέλος της τετραετίας, κατά την άποψή μου οι πρόωρες εκλογές είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση. Θα επαναλάβω επίσης ότι η εκλογολογία κάνει τεράστια ζημιά στην κοινωνία, γιατί στη μέση σημαντικών προβλημάτων και αποφάσεων εμείς μαδάμε τη μαργαρίτα για το πότε θα γίνουν εκλογές και η συζήτηση σταματά εκεί.

Αν δεν γίνουν εκλογές το φθινόπωρο, η κυβέρνηση αναλαμβάνει την ευθύνη της ολοκλήρωσης του προϋπολογισμού του 2022 και της κατάθεσης του προϋπολογισμού του 2023. Αυτό δεν είναι μια απλή υπόθεση, αφού την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός έχει ξεφύγει. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για πρωτογενές έλλειμμα 2% το 2022, με πληθωρισμό 5,6% και μεγέθυνση 3,1%. Ενώ για το 2023 έχει δεσμευθεί για πλεόνασμα 1,1%, πληθωρισμό 1,6% και οικονομική μεγέθυνση 4,8%. Όσον αφορά το 2022, σημειώστε ότι ο πληθωρισμός τον Ιούνιο είναι 12%, σύμφωνα με τη Eurostat, ενώ υπάρχουν σημαντικές υστερήσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού. Όσο για τις προβλέψεις του 2023, με τα σημερινά δεδομένα, μοιάζουν με όνειρο θερινής νυκτός. Πώς θα ανταποκριθεί σε αυτές τις δεσμεύσεις η κυβέρνηση, όταν μάλιστα ο πρωθυπουργός προβαίνει και σε εξαγγελίες για αυξήσεις σε συντάξεις και φοροαπαλλαγές στα υψηλά εισοδήματα με την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης;

Όμως οι προκλήσεις δεν σταματούν στα δημοσιονομικά. Τον Φεβρουάριο του 2023 είναι προγραμματισμένη η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους από τον ESM. Τα επιτόκια (αποδόσεις) του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου είναι σταθερά πάνω από το 3,5%, ενώ έχουν φτάσει μέχρι το 4,7%.

Από τη 14η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας (σελ. 25) γνωρίζουμε ότι η Κομισιόν υποθέτει ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο αν η χώρα έχει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% και 3,7% το 2025 και 2026 αντίστοιχα. Μάλιστα, για να βγει ο λογαριασμός, υποθέτει πλεόνασμα 3,6% μέχρι και το μακρινό 2060 (!). Παράλληλα, το κόστος αναχρηματοδότησης του δανεισμού υποτίθεται ότι θα παραμείνει σταθερό στο 2,2% μέχρι το 2030. Είναι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα επιτόκια του δεκαετούς είναι σταθερά σημαντικά πάνω από 2,2%. Ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει καμία διασφάλιση ότι οι υπάλληλοι του ESM θα είναι εξίσου ευγενικοί με τους συναδέλφους τους της Κομισιόν σε οκτώ μήνες από τώρα και διακινδυνεύει προσφυγή σε πιστωτική γραμμή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Κοντολογίς, στο πεδίο της οικονομίας, η κυβέρνηση θα διαχειρισθεί μια περίοδο ακρίβειας και μεγάλης δυσαρέσκειας, αποτέλεσμα της αποτυχίας των Μνημονίων και της νέας όξυνσης της κρίσης με τον πληθωρισμό. Μοναδική παρηγοριά η μοιρασιά κάποιων δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, υπό την προϋπόθεση ότι όλα θα πάνε καλά ώστε να μπορέσουν να εκταμιευθούν.

Βέβαια ο κ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του θεωρούν εαυτούς αξιόπιστους διαχειριστές κρίσεων. Πιστεύουν ότι μια καλή διαχείριση των πυρκαγιών και μια σχετική ηρεμία στα ελληνοτουρκικά θα ενισχύσει αυτήν την εικόνα, προσφέροντας εκλογικά οφέλη. Όμως και σε αυτό το μέτωπο τα πράγματα δεν δείχνουν να πηγαίνουν καλά. Ήδη έχει διαρρεύσει στον Τύπο ότι η Τουρκία προτίθεται να προσαρτήσει τα εδάφη της Βορείου Κύπρου στις 20 Ιουλίου 2022.

Δεν ξέρω αν το Κυπριακό θα είναι η αφορμή για να πάει ο κ. Μητσοτάκης σε εκλογές, πάντως θα αναγκασθεί να το κάνει αργά ή γρήγορα, κάτω από το βάρος της αποτυχίας της πολιτικής του.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ