Το νέο ΝΑΤΟ και ο Τουρκικός εκβιασμός
Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.
Είναι φυσικό να επικεντρώνουμε στην Ελλάδα την προσοχή μας στα Ελληνοτουρκικά, σε σχέση με τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, η οποία συνδυάσθηκε, τη φορά αυτή, με παράλληλη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Ο συνδυασμός ήταν, προφανώς, ηθελημένος και ήθελε να δείξει την αλληλεγγύη και την ταύτιση των δύο πυλώνων του Ευρω-Ατλαντισμού.
Είμαστε ήδη μακριά από την εποχή της Αμερικανικής επεμβάσεως στο Ιράκ, όταν η Ευρώπη με επικεφαλής το Γαλλογερμανικό δίδυμο κρατούσε αποστάσεις από την Αμερικανική πολιτική και προέβαλλε την ιδέα μιας Ευρώπης που επιδίωκε να καταστεί αυτόνομος πόλος, με τη δική του πολιτική.
Η μεγάλη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, από την οποία επωφελήθηκε και η Κύπρος, άλλαξε σταδιακά τους συσχετισμούς μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Πολωνία με τα τρία μικρά Βαλτικά κράτη έγιναν το προπύργιο του Ατλαντισμού. Το ξέσπασμα της κρίσεως στην Ουκρανία έγινε ο καταλύτης για μια πλήρη ανατροπή των δεδομένων στην Ευρώπη, όσο και αν για την ανατροπή αυτή δεν είναι άμοιρη η Αμερικανο-Βρετανική πολιτική, η οποία έθεσε ως στόχο την απόσπαση της Ουκρανίας από τη Ρωσική γεωπολιτική επιρροή και την ένταξή της στη Δυτική σφαίρα επιρροής.
Η διακήρυξη στη Μαδρίτη του νέου στρατηγικού δόγματος του ΝΑΤΟ επεκτείνει τα όριά του μέχρι τον Ειρηνικό και δεν περιορίζεται πλέον στην αντιμετώπιση του παραδοσιακού αντιπάλου, της Ρωσίας, αλλά προβάλλει ως αντίπαλο και την Κίνα.
Επικεντρώνεται, βεβαίως, στον ανοικτό πόλεμο στην Ουκρανία και καλεί όλα τα μέλη σε συσπείρωση και αλληλεγγύη με τη χώρα αυτή. Η προσθήκη στο δυναμικό του ΝΑΤΟ των δύο πρώην ουδετέρων χωρών της Σκανδιναβίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας, έχει προφανώς τεράστια γεωπολιτική αξία, που προσομοιάζει με εκείνη της Ουκρανίας, εάν όλα εξελίσσονταν χωρίς Ρωσική αντίδραση. Με την ένταξη στο ΝΑΤΟ των τριών αυτών χωρών, η Ρωσία θα περισφιγγόταν γεωπολιτικά από τη Μαύρη Θάλασσα, τη Βαλτική και τον Αρκτικό Κύκλο.
Ομολογουμένως, η σύγκρουση που άρχισε στην Ουκρανία εντάσσεται σε παγκόσμιες γεωπολιτικές επιδιώξεις και ισορροπίες και εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους επεκτάσεως και αλυσιδωτών εξελίξεων, περιλαμβανομένου του κινδύνου προσφυγής σε πυρηνικά όπλα.
Σε ό,τι αφορά το παιχνίδι Ερντογάν με το ΝΑΤΟ, ο Τούρκος ηγέτης κατόρθωσε να εξαργυρώσει τον εκβιασμό του, σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, με ένα τριμερές υπόμνημα, που υπέγραψε με τις δύο αυτές χώρες. Το υπόμνημα είναι, αναμφισβήτητα, εξευτελιστικό για τη Σουηδία και τη Φινλανδία, όσο και αν προσπαθούν να μειώσουν τη σημασία των υποχρεώσεων που ανέλαβαν, αναφερόμενες στην εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Το υπόμνημα αφορά κυρίως την καταπολέμηση της «τρομοκρατίας» των Κούρδων, που διαλαμβάνει έκδοση υπόπτων για «τρομοκρατία», απαγόρευση εράνων και εκδηλώσεων υπέρ του PKK, αλλαγή νομοθεσίας, συνεργασία με Τουρκικές υπηρεσίες κ.ά. Περιλαμβάνει επίσης δύο κεφάλαια που έχουν πολύ ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα. Την άρση οποιωνδήποτε απαγορεύσεων εξαγωγής προς την Τουρκία αμυντικού υλικού και την υποστήριξη από τις δύο χώρες της συμμετοχής της Τουρκίας στην Κοινή Εξωτερική και Αμυντική Ευρωπαϊκή Πολιτική και ιδιαίτερα στα Ευρωπαϊκά Προγράμματα αμυντικής συνεργασίας PESCO. Το υπόμνημα περιλαμβάνει παρόμοιους όρους για Τούρκους δημοκράτες που ζουν στο εξωτερικό και για τους οπαδούς κυρίως του Ιμάμη Γκιουλέν.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε προαναγγείλει ότι δεν θα ανελάμβανε ο ίδιος την πρωτοβουλία για συζήτηση στο ΝΑΤΟ των Ελληνοτουρκικών, εάν ο Τούρκος Πρόεδρος δεν ήγειρε ο ίδιος θέμα. Πράγματι, δεν ήγειρε θέμα για την καταγγελλόμενη στρατιωτικοποίηση των νησιών, αντίθετα με ό,τι απειλούσε. Ο ίδιος προέκρινε ότι είχαν προτεραιότητα τα ανταλλάγματα που απέσπασε εκβιαστικά από τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Ότι είχε επίσης προτεραιότητα η συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάιντεν, τόσο για λόγους εντυπώσεων και γοήτρου όσο και για να θέσει σ’ αυτόν το θέμα των F-16, της αγοράς δηλαδή 40 καινούργιων F-16, και του εκσυγχρονισμού σε επίπεδο Viper άλλων 80.
Η Αμερικανίδα υφυπουργός Αμύνης Σελέστ Μπάλαντερ ανέλαβε να δώσει μια σχετική ικανοποίηση στην Τουρκική πλευρά, δηλώνοντας ότι το Πεντάγωνο στηρίζει το Τουρκικό αίτημα. Ο ίδιος ο Πρόεδρος Μπάιντεν συμβούλευσε τον Τούρκο ομόλογό του να κάνει υπομονή μέχρι τον Νοέμβριο, τις ενδιάμεσες δηλαδή εκλογές, που θα οδηγήσουν σε μερική ανανέωση του Κογκρέσου. Το τελευταίο είναι το αρμόδιο σώμα για να εγκρίνει την πώληση και τον εκσυγχρονισμό των F-16.
Η ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα η Αμερικανική Προεδρία για τα όσα συζητήθηκαν κατά τη συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν κάνει αναφορά και για σταθερότητα στη Συρία και στο Αιγαίο, που ερμηνεύεται ως έμμεση υπόδειξη στον Ερντογάν για αποχή από οποιεσδήποτε ενέργειες που θα δημιουργούσαν αστάθεια στην περιοχή και θα διασπούσαν την απαιτούμενη ενότητα και συνοχή του ΝΑΤΟ, που πρέπει να είναι προσηλωμένο στο μέτωπο της Ουκρανίας και στον Ρωσικό κίνδυνο.
Θα διαπιστώσουμε κατά τις επόμενες μέρες πόσο σοβαρά έχει λάβει υπ’ όψιν ο Ταγίπ Ερντογάν τις Αμερικανικές συστάσεις, που έχουν πίσω τους προφανώς το βάρος του Τουρκικού αιτήματος για τα F-16.
Η πολιτική της σιωπής που ακολούθησε ο Έλληνας πρωθυπουργός, επικαλούμενος λόγους τακτικής και υπεραμυνόμενος της υποτιθέμενης ενότητας και συνοχής του ΝΑΤΟ, έχει φαινομενικά μια λογική. Στην πραγματικότητα όμως είναι μια μορφή κατευνασμού, γιατί είναι αδιανόητο η Ελληνική πλευρά να γίνεται στόχος δηλώσεων του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Τσαβούσογλου, λίγο πριν από τη Σύνοδο της Μαδρίτης, και η Ελλάδα να σιωπά. Τα όσα είπε ο Τσαβούσογλου, ότι δηλαδή η Τουρκία «δεν μπορεί να εγκλωβισθεί στα σύνορά της», είναι επανάληψη της Ναζιστικής προπαγάνδας για «ζωτικό χώρο» (Lebensraum) και δεν είναι δυνατό να μην ακούγεται καμιά φωνή γι’ αυτά στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν είναι δυνατόν να μην ακούγεται καμιά φωνή για την Τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο.
Η κατευναστική πολιτική και ο ψευτοδιάλογος με την Άγκυρα είναι θανάσιμη παγίδα για την Ελληνική πλευρά. Την αποτρέπει από την άσκηση των δικαιωμάτων της, την επέκταση δηλαδή των χωρικών της υδάτων και την ανακήρυξη, σ’ όλη την έκτασή της, της Ελληνικής ΑΟΖ, την ίδια ώρα που η Τουρκική επιθετικότητα επελαύνει με τη λεγόμενη «Γαλάζια Πατρίδα» και την αμφισβήτηση της Ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά, με πρόσχημα την καταγγελλόμενη στρατιωτικοποίησή τους.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ