Πετυχημένο το παζάρι του Ερντογάν στο ΝΑΤΟ

Αναγνωρίστηκε ο αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας

-Η παρέμβαση Μπάιντεν και η σιωπή του Μητσοτάκη στη Μαδρίτη

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Με επικοινωνιακά πυροτεχνήματα και κατευθυνόμενες διαρροές η κυβέρνηση επιχειρεί να ξεπεράσει και να αποκρύψει τις συνέπειες που είχε το επιτυχημένο σκληρό παζάρι του Ερντογάν στο ΝΑΤΟ, που οδηγεί εκ των πραγμάτων στην ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας για τη Δύση και συνεπώς την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος της έναντι της Ελλάδας.

Μάλιστα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εκτίμησε ότι θα έχουμε «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο, μετά και την παρέμβαση Μπάιντεν. Επιπλέον, υποβάθμισε την τουρκική απειλή, λέγοντας ότι η ρητορική Ερντογάν απευθύνεται στο εσωτερικό ακροατήριο, ενώ επέμεινε ότι δεν συμφέρει την Ελλάδα η απομόνωση της Τουρκίας και δήλωσε και πάλι ότι κρατά ανοικτή την πόρτα του διαλόγου στην Τουρκία και στον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος, ωστόσο, επιμένει στο «Μητσοτάκης γιοκ».

Η κυβέρνηση ήταν ικανοποιημένη επειδή ο κ. Ερντογάν δεν έθεσε θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών στην επίσημη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ, αποκρύπτοντας βεβαίως ότι η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών αποτελεί σχεδόν κεκτημένο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, καθώς όλα τα νησιά εξαιρούνται από τους νατοϊκούς σχεδιασμούς λόγω του τουρκικού βέτο και της σιωπηρής ανοχής του από τους Αμερικανούς (κάτι που έκανε και η προηγούμενη κυβέρνηση, όταν αποδεχόταν την εξαίρεση των νησιών και των «αμφισβητούμενων» περιοχών στον σχεδιασμό της νατοϊκής δύναμης για την αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού). Χρέος, όμως, όλων των ελληνικών κυβερνήσεων θα έπρεπε να είναι το σπάσιμο αυτού του αποκλεισμού και όχι η αποσιώπησή του…

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο θεώρησαν ότι η διαρροή της επιστολής προς το Αμερικανικό Πεντάγωνο, με την οποία εκφραζόταν το ενδιαφέρον για την αγορά των F-35, την ώρα της συνάντησης Μπάιντεν – Ερντογάν, θα ήταν ένα ισχυρό επικοινωνιακό εργαλείο, ώστε να καταδειχθεί ότι την ώρα που η Τουρκία παζαρεύει για τα F-16, η Ελλάδα παίρνει τα πολύ πιο εξελιγμένα F-35. Η διαδικασία αυτή θα είναι μακρά ούτως ή άλλως και, χωρίς κανείς να αμφισβητεί την ανάγκη ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας μας, θα πρέπει κάποια στιγμή να γίνει και ο λογαριασμός για τις συμφωνίες που μοιράζει δεξιά και αριστερά η κυβέρνηση, ελπίζοντας και σε διπλωματικά ανταλλάγματα από τις χώρες που αναμένουν οι πολεμικές βιομηχανίες τους να εισπράξουν δισεκατομμύρια από την Ελλάδα.

Η αναφορά του Προέδρου Μπάιντεν για την ανάγκη σταθερότητας στο Αιγαίο είναι κατ’ αρχάς θετική, αλλά δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα αν δεν είναι γνωστό όλο το πλαίσιο της συζήτησης. Επίσης, δεν γνωρίζουμε αν προκλήθηκε η απάντηση Μπάιντεν από τον κ. Ερντογάν, με τα γνωστά επιχειρήματα περί «απειλής για τη σταθερότητα» από τον εξοπλισμό των ελληνικών νησιών, ή αν πρόκειται για σύσταση και προειδοποίηση του αμερικανού ηγέτη.

Ο Ταγίπ Ερντογάν, ακολουθώντας τη γνωστή τακτική του ανατολίτικου παζαριού μέχρι την τελευταία στιγμή, συναίνεσε για την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών, της Σουηδίας και της Φινλανδίας, στο ΝΑΤΟ, πετυχαίνοντας όμως μια σειρά ανταλλάγματα και κυρίως την αναγνώριση, εκ μέρους των Συμμάχων, του ρόλου του αναντικατάστατου παράγοντα, οι ιδιομορφίες και τα ιδιαίτερα συμφέροντα του οποίου θα γίνονται σεβαστά στη νέα εποχή που ξεκινά για την Ατλαντική Συμμαχία.

Στο παζάρι με τις δύο σκανδιναβικές χώρες, η Τουρκία κατόρθωσε να επιβάλει σκληρούς και προσβλητικούς όρους σε δύο από τις πιο φιλελεύθερες χώρες της Ευρώπης, σε μια συμφωνία που τελικά ξεπλένει όλα τα ανομήματα της Τουρκίας στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο κράτος δικαίου, στη δημοκρατία αλλά και στις εξωτερικές σχέσεις, καθώς κανείς δεν ασχολήθηκε στη Μαδρίτη, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, με την τυχοδιωκτική πολιτική Ερντογάν και τον τουρκικό αναθεωρητισμό, που δεν έχει στόχο μόνο την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την περιοχή.

Όσο κι αν προσπαθεί η κυβέρνηση να κρύψει ή να μειώσει τις επιτυχίες του Ταγίπ Ερντογάν στη Μαδρίτη, είναι γεγονός ότι ο τούρκος Πρόεδρος κατόρθωσε όχι μόνο να αποσπάσει την ικανοποίηση των περισσότερων από τις απαιτήσεις που είχε θέσει στις δύο χώρες αλλά και να δημιουργήσει νέο νατοϊκό κεκτημένο και συγχρόνως να νομιμοποιήσει την ιδιαίτερη σχέση του με τη Ρωσία και τον Πούτιν.

Στο μνημόνιο που υπέγραψαν η Τουρκία, η Σουηδία και η Φινλανδία, η Άγκυρα εξασφάλισε ουσιαστικά ότι οι δύο χώρες-μέλη της ΕΕ και μελλοντικά μέλη του ΝΑΤΟ θα λογοδοτούν στην Τουρκία για θέματα που θα εγείρει σχετικά με την ύπαρξη «τρομοκρατών» που απειλούν την Τουρκία και ζουν στο έδαφός τους, θα αποδέχονται τα στοιχεία που θα τους προσκομίζει και θα υποχρεώνονται να εκδίδουν τους «υπόπτους» στην Τουρκία.

Το μνημόνιο επιβάλλει στις δύο χώρες αλλαγή νομοθεσίας σχετικά με την τρομοκρατία, διευρύνει το πλαίσιο χαρακτηρισμού κάποιου ως τρομοκράτη» και ανοίγει τον δρόμο για διωγμό από τις δύο σκανδιναβικές χώρες των πολιτικών αντιπάλων του Ερντογάν που χαρακτηρίζονται ως «τρομοκράτες».

Ακόμη και για τους οπαδούς του Φετουλάχ Γκιούλεν ή τους οπαδούς του YPG των Κούρδων της Συρίας, που δεν χαρακτηρίζονται από την ΕΕ και τις ΗΠΑ ως τρομοκράτες, οι δύο… φιλελεύθερες σκανδιναβικές χώρες αποδέχθηκαν τον όρο του κ. Ερντογάν να μην υποστηρίξουν τις δραστηριότητές τους. Οι δύο χώρες αποδέχθηκαν μάλιστα μια εξευτελιστική για το επίπεδο δημοκρατίας και ανεξαρτησίας τους πρόβλεψη, σύμφωνα με την ο­ποία όχι μόνο θα μοιράζονται στοιχεία και πληροφορίες με την Άγκυρα για πιθανούς υπόπτους «τρομοκρατίας», αλλά θα συσταθεί και «μηχανισμός παρακολούθησης εφαρμογής» αυτής της διαδικασίας για την αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας που απειλεί την Τουρκία».

Όλες αυτές οι παραχωρήσεις των δύο σκανδιναβικών χωρών έδωσαν τη δυνατότητα στον Ερντογάν να εμφανισθεί στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ ως από μηχανής θεός, που προσέφερε… κάθαρση και λύση σε ένα πρόβλημα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει, με αποτέλεσμα όλοι να… χαιρετίζουν τη θετική στάση του ίδιου και της Τουρκίας.

Όμως, στη συμφωνία με τη Σουηδία και τη Φινλανδία υπήρχαν και άλλα θέματα. Οι δύο χώρες δεσμεύθηκαν ότι θα άρουν το εμπάργκο όπλων που είχαν επιβάλει στην Τουρκία και ότι θα στηρίξουν, ως χώρες-μέλη της ΕΕ, τη συμμετοχή της στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Άμυνας καθώς και στη διαδικασία αμυντικής και εξοπλιστικής συνεργασίας των χωρών-μελών της ΕΕ, τη γνωστή ως PESCO.

Και οι δύο αυτοί όροι αφορούν άμεσα την Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή στις ευρωπαϊκές διαδικασίες και στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς απαιτεί ομοφωνία. Πλέον η Ελλάδα έχει απέναντί της δύο χώρες-μέλη της ΕΕ που έχουν υπογράψει σχετικές συμφωνίες με την Τουρκία για μείζονα θέματα, οι οποίες αφορούν όχι απλώς την πολιτική άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ αλλά και την προμήθεια εξοπλισμών στην Τουρκία. Την ώρα, δηλαδή, που η Ελλάδα κάνει καμπάνια –μέσω του ίδιου του πρωθυπουργού– ώστε να μη δοθούν τα F-16 και –μέσω του ΥΠΕΞ Νίκου Δένδια– τα γερμανικά υποβρύχια στην Τουρκία, ανοίγει ο δρόμος για πώληση σουηδικών και φινλανδικών οπλικών συστημάτων στην Τουρκία, ενώ ήδη η Βρετανία έχει υποσχεθεί τη στήριξη του αιτήματος της Τουρκίας για προμήθεια Eurofighter.

Το πιο ανησυχητικό είναι ότι στη Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής της Μαδρίτης όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, χαιρετίζουν την πρόσκληση προς ένταξη των δύο χωρών, που συνοδεύεται όμως και με αναφορά στο μνημόνιο που υπέγραψαν με την Τουρκία. Η Ελλάδα, δηλαδή, εμφανίζεται να εγκρίνει και να αποδέχεται προφανώς όλα όσα αναφέρονται στο μνημόνιο, το οποίο, με επίσημο πλέον τρόπο, έχει συνδεθεί με την ενταξιακή πορεία των δύο αυτών χωρών.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ