“Υφάντρα”: Ταΐζει τα μικρά της…

Πτηνό το είδος Υφάντρα ταΐζει τα μικρά της στη φωλιά που έχει φτιάξει σε τοποθεσία στον Βάλτο Αργολίδας. Η Υφάντρα είναι ένα μικρόσωμο στρουθιόμορφο πτηνό, μια εκπληκτική καλλιτέχνης στην κατασκευή της περίτεχνης φωλιάς της.

Το μέγεθός του κυμαίνεται από 10-11,5 εκατοστά. Έχει μυτερό, λεπτό ράμφος με το οποίο πιάνει τα έντομα και σπάζει τους σπόρους. Έχει πολύ δυνατά, μαυριδερά πόδια από τα οποία κρέμεται και εκτελεί ακροβατικές κινήσεις κρεμασμένο ανάποδα όπως όλες οι παπαδίτσες. Ζει και αναπαράγεται στη χώρα μας, σε ανοικτές θαμνώδεις εκτάσεις στην ύπαιθρο αλλά και σε όλη την Ευρώπη, όπου και μεταναστεύει από τα βόρεια προς τις νότιες χώρες την εποχή του ζευγαρώματος.

Η Υφάντρα είναι στρουθιόμορφο πτηνό της οικογενείας των Ρεμιζιδών, που απαντάται και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Remiz pendulinus και περιλαμβάνει 4 υποείδη. Ανήκει σε μια ομάδα πτηνών που στη χώρα μας είναι γνωστή με τη γενική ονομασία σακουλοπαπαδίτσες (penduline tits) ή ανθοσκόποι.

Ο φυσικός της βιότοπος είναι οι όχθες των ποταμιών και των λιμνών καθώς και όπου υπάρχει υγροτοπική βλάστηση με καλαμιώνες, βούρλα, έλη . Οι υφάντρες ζουν σε μικρές αγέλες και θεωρούνται πολυγαμικά πουλιά.  Η φωλιά που κατασκευάζεται με ιδιαίτερη τέχνη είναι συνήθως κρεμαστή πάνω από το νερό σαν εκκρεμές, ή σε σημείο απροσπέλαστο, προκειμένου να προστατευτεί από τους φυσικούς εχθρούς της.

Το ίδιο πουλί μπορεί να αρχίσει να κατασκευάζει περισσότερες από μια φωλιές, στην άκρη ενός κλαδιού. Η φωλιά μοιάζει με χνουδωτή κρεμαστή σακούλα που έχει μια σήραγγα εισόδου στο επάνω μέρος.

Στην κατασκευή της φωλιάς βοηθάει και το θηλυκό.

Ο λατινικός όρος pendulinus στην επιστημονική ονομασία του είδους, προέρχεται από το pendulus και σημαίνει «αυτός που κρέμεται από κάτι/κάπου, ο κρεμάμενος, ο αιωρούμενος» και, λιγότερο, ο «ταλαντευόμενος» (αγγλ. pendulum «εκκρεμές»). Η ονομασία παραπέμπει στην πολύ χαρακτηριστική φωλιά του πτηνού (βλ. Φωλιά), η οποία κατασκευάζεται να κρέμεται από το κλαδί ενός δένδρου.Την ίδια σημασία έχει και η αγγλική λαϊκή ονομασία του είδους, penduline tit. Σχετική με την ικανότητα του πτηνού να «πλέκει» την συγκεκριμένη φωλιά είναι και η ελληνική ονομασία του πτηνού.

Η υφάντρα θεωρείται μερικώς μεταναστευτικό είδος, απαντώμενο σε κάποιες περιοχές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ως επιδημητικό πτηνό, ενώ σε άλλες έρχεται μόνο το καλοκαίρι για να φωλιάσει. Τέτοιες, τυπικές αντιπροσωπευτικές περιοχές αποτελούν, η Μικρά Ασία για την πρώτη περίπτωση και η Ρωσία για την δεύτερη. Ωστόσο, υπάρχουν περιοχές αποκλειστικής διαχείμασης, όπως το Ιράν και «ενδιάμεσες» περιοχές, όπου το είδος απαντάται και στις τρεις καταστάσεις μετακίνησης (καθιστικό, διαχειμάζον, μεταναστευτικό). Τέτοια περίπτωση αποτελεί η ηπειρωτική Ελλάδα και η Κρήτη, όπου, σε κάποιες -λίγες- περιοχές της χώρας έρχεται το καλοκαίρι για να φωλιάσει, ενώ στις περισσότερες, είτε μένει όλο το έτος, είτε διαχειμάζει

Από την Κύπρο αναφέρεται ως σπάνιος χειμερινός επισκέπτης.

Τυχαίοι, περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί από το Λίχτενσταϊν, την Τυνησία και το Ομάν.

Η περίτεχνη φωλιά

Η φωλιά της υφάντρας είναι από τις πιο περίτεχνες κατασκευές στον κόσμο των πουλιών, εξ ου και η λαϊκή ονομασία της. Είναι μια «περίεργη» δομή που, όταν ολοκληρωθεί, αποτελείται από δύο ξεχωριστά κομμάτια: το κύριο τμήμα θυμίζει έντονα «κολοκύθα», «αχλάδι», «φλασκί» ή μακρόστενη «γυναικεία τσάντα» και αποτελεί τον θάλαμο της φωλιάς.

Το άλλο τμήμα είναι η είσοδος, κατασκευασμένη ξεχωριστά στο πάνω -στενό- μέρος της όλης δομής, που έχει σχήμα σωλήνα και οδηγεί στον θάλαμο. Η είσοδος αυτή έχει κλίση προς τα κάτω, δίνοντας στην όλη κατασκευή παρουσιαστικό ραμφόστομης πρόχου (σημ. αρχαίο αγγείο με πλάγιο στόμιο εν είδει ράμφους).

Η εντυπωσιακή αυτή φωλιά έχει, συνήθως, λευκό χρώμα και κατασκευάζεται με αρχιτεκτονικό (sic) τρόπο και από τους δύο συντρόφους: αρχικά φτιάχνεται μία κυκλική δομή που αποτελεί τη βάση της όλης κατασκευής από μαλακό, υφάνσιμο υλικό (μαλλί, τρίχες, φυτικές ίνες από τους ίουλους της ιτιάς, της λεύκας ή από βούρλα), που το πουλί την εξαρτά από ένα κλαδί. Το κλαδί αυτό πρέπει να είναι ευλύγιστο και λεπτό στην άκρη του, γι’ αυτό και χρησιμοποιούνται μικρά παρυδάτια δεντράκια, συνήθως ιτιές ή τα μικρά κλαδιά μεγάλων δένδρων, όπως λεύκες, συνήθως πάνω από το νερό.

Ο αρχικός κύκλος (loop) υφαίνεται γύρω από το κλαδί και διευρύνεται συνεχώς σε διαστάσεις, κατά απόλυτο συμμετρικό τρόπο έτσι, ώστε μετά από 2 εβδομάδες συνεχούς εργασίας, η φωλιά να έχει λάβει την τελική της μορφή. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κατασκευής, τα πουλιά αφήνουν άνοιγμα στο πάνω μέρος για να μπορούν να υφαίνουν τον κεντρικό θάλαμο από μέσα, το οποίο άνοιγμα κλείνεται αργότερα για να κατασκευαστεί η πλαϊνή σωληνωτή είσοδος.

Τα τοιχώματα ενισχύονται διεξοδικά με ίνες αλλά και σπέρματα από παρακείμενο φυτικό υλικό, που χρησιμοποιείται όπως τα χαλίκια στην λάσπη μιας οικοδομής.

Με πληροφορίες νκαι απο το wikipedia.org

Φωτο: STUDIO B&G ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΟΥΓΙΩΤΗΣ – Γ.ΡΑΣΣΙΑΣ