Θερμό σκηνικό στήνει ο Ερντογάν και απειλεί με απόβαση στα νησιά

Η κυβέρνηση κρύβεται πίσω από την «ψυχραιμία» της…

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Ρίχνει κάθε γέφυρα με την Ελλάδα, διευρύνει τις διεκδικήσεις της και αντιδρά στην ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας σε Σούδα και Αλεξανδρούπολη ο Ταγίπ Ερντογάν, φέρνοντας έτσι πιο κοντά μια θερμή κρίση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία θα έχει σοβαρότατες συνέπειες για τη σταθερότητα στην περιοχή, τη στιγμή που η Δύση επιζητεί την ενότητα, ώστε να αντιμετωπισθεί η ρωσική απειλή.

Η επίθεση του τούρκου Προέδρου εναντίον του Κυριάκου Μητσοτάκη, για τον οποίο βεβαίως ουδέποτε έτρεφε φιλικά αισθήματα, ήταν ένα ξέσπασμα, που δεν περιορίζεται βεβαίως στη χημεία των δυο ηγετών αλλά αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο ο τούρκος Πρόεδρος αντιμετωπίζει τα ελληνοτουρκικά στο νέο περιβάλλον που έχει διαμορφώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Η Αθήνα απαντά ότι θα αντιμετωπίσει με… ψυχραιμία τις επιθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν και τις τουρκικές προκλήσεις, όμως οφείλει να κινείται και να προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, καθώς η συστηματική και τακτική επανάληψη των υπερπτήσεων σε ελληνικά νησιά και οι παράνομες πτήσεις μέχρι και 2,5 ν.μ. από την Αλεξανδρούπολη είναι κινήσεις που δεν μπορεί και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται διαρκώς με ψυχραιμία, αν δεν θέλουμε να αποτελέσουν μια κανονικότητα, που τελικά οδηγεί σε τετελεσμένα. Και είναι μάλλον λανθασμένη η αντίδραση της Αθήνας, η οποία μονότονα επαναλαμβάνει ότι είναι ανοικτή και σε νέα συνάντηση με τον κ. Ερντογάν, καθώς αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά ότι η προσωπική διπλωματία δεν φέρνει αποτέλεσμα, αλλά αντιθέτως λειτουργεί ως εργαλείο για τις δημόσιες σχέσεις του κ. Ερντογάν…

Ο Ταγίπ Ερντογάν διανύει μια δύσκολη προεκλογική χρονιά και βλέπει ότι ο ρόλος του επιτήδειου ουδέτερου στην ουκρανική κρίση δεν αποδίδει τα αναμενόμενα και αντιθέτως προκαλεί όλο και μεγαλύτερη καχυποψία και εκνευρισμό στην Ουάσινγκτον και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που αντιλαμβάνονται τον ρόλο του ως υπονομευτικό της ενότητας του ΝΑΤΟ. Πολύ δε περισσότερο μετά το βέτο που έχει θέσει για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία, καθώς για πολλούς αναλυτές θεωρείται η πιο σημαντική απόφαση της Συμμαχίας την τελευταία 50ετία.
Ζητιανεύει μια πρόσκληση

Από την εκλογή του Προέδρου Μπάιντεν στις ΗΠΑ ο κ. Ερντογάν περιμένει μια πρόσκληση για να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο, θεωρώντας ότι θα μπορούσε να ξεπλυθεί όλη η αναθεωρητική αλλά και επαμφοτερίζουσα πολιτική του και θα συνιστούσε αναγνώριση και αποδοχή από τις ΗΠΑ του πρωταγωνιστικού, ηγεμονικού ρόλου που διεκδικεί στην ευρύτερη περιοχή.

Όμως, όχι μόνο πρόσκληση δεν έχει λάβει για τον Λευκό Οίκο, αλλά ο Πρόεδρος Μπάιντεν αποφεύγει ακόμη και να του τηλεφωνήσει, ενώ την ίδια ώρα δεν υπάρχει ουδεμία εξέλιξη στο μείζον θέμα που ενδιαφέρει την Τουρκία, είτε την κατάργηση των κυρώσεων που αφορούν τα F-35 είτε την έγκριση της απόφασης για την αναβάθμιση των παλιών και την αγορά νέων F-16.

Όσο διατηρείται αυτή η κατάσταση, ο κ. Ερντογάν αντιλαμβάνεται ότι υπονομεύεται ο ρόλος που διεκδικεί για τη χώρα του αλλά και εξασθενεί η εικόνα της Τουρκίας, την ώρα που διαπραγματεύεται την αποκατάσταση των σχέσεών της με χώρες όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία κ.λπ.

Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, ανεξαρτήτως της κριτικής που ασκήθηκε στο εσωτερικό, η οποία είχε θετικό αντίκτυπο στα μέλη του Κογκρέσου (όπου ζήτησε να μην εγκρίνουν τις αποφάσεις για τα F-16), και βεβαίως η παρουσίαση του χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» στον Πρόεδρο Μπάιντεν από τον έλληνα πρωθυπουργό, που δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για το ποια είναι η επεκτατική δύναμη, οδήγησαν στο ξέσπασμα του Ερντογάν. Και αυτά ήρθαν έπειτα από ένα διάστημα συνεχών κινήσεων, που επιβεβαίωναν εμπράκτως τη στρατηγική αναβάθμιση της Ελλάδας, με την πλήρη πλέον αξιοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης…

Στην Αθήνα, όπου ξαφνικά κατέρρευσε το αφήγημα που είχε στηθεί μετά την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη και το γεύμα με τον Ταγίπ Ερντογάν (που δήθεν έβαζε τα θεμέλια για βελτίωση των σχέσεων), ετοιμάζονται για όλα τα σενάρια, καθώς προβλέπουν ότι ο τούρκος Πρόεδρος, μετά τη δήλωση εναντίον του Κυριάκου Μητσοτάκη, έχει δώσει το σύνθημα στους αρμόδιους υπουργούς και τους επιτελείς να κλιμακώσουν σε όλα τα μέτωπα.

Το πρώτο μέτωπο που θεωρούν ότι θα επιχειρήσει να προκαλέσει ένταση η Τουρκία είναι στην κυπριακή ΑΟΖ, όπου, με πρόσχημα τη γεώτρηση που έχει ξεκινήσει εδώ και λίγες ημέρες στο οικόπεδο 6 της Κύπρου από την κοινοπραξία Total – Eni, πιθανότατα θα στείλει το νέο, τέταρτο τουρκικό γεωτρύπανο για παράνομες γεωτρήσεις σε άλλο σημείο του ίδιου οικοπέδου, το οποίο αυθαίρετα και παράνομα θεωρεί ότι εμπίπτει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Σε μια τέτοια περίπτωση η κρίση θα είναι ελεγχόμενη, καθώς η Κύπρος θα διαμαρτυρηθεί στους διεθνείς οργανισμούς και θα καταγγείλει την Τουρκία, ενώ δεν θα διαταραχθεί η γεώτρηση της Total – Eni. Βεβαίως, σε αυτήν την περίπτωση θα υπάρχουν συνέπειες για την Τουρκία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Μια άλλη επιλογή που έχει η Τουρκία είναι να επιχειρήσει να ενεργοποιήσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, πείθοντας την Τρίπολη να συναινέσει στην έναρξη ερευνών σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας που έ­χουν επικαλυφθεί από το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο ή σε περιοχές νοτίως της Κρήτης, τις οποίες η Λιβύη διεκδικεί ως «λιβυκή υφαλοκρηπίδα».

Σε μια τέτοια περίπτωση θα υπάρξει σοβαρή κλιμάκωση, στην οποία εκ των πραγμάτων θα εμπλακεί και ο αμερικανικός παράγοντας, καθώς θα πρέπει να εκτονωθεί μια ένταση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια θερμή κρίση, πολύ επικίνδυνη για τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα του ΝΑΤΟ αλλά και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Όμως η Τουρκία έχει και άλλες επιλογές με τις οποίες μπορεί να ανεβοκατεβάζει την ένταση. Οι υπερπτήσεις σε ελληνικά νησιά, που έρχονται να υπενθυμίσουν τις διεκδικήσεις τόσο στον εναέριο χώρο όσο και τις «γκρίζες ζώνες», κρύβουν μεγάλη επικινδυνότητα, καθώς οι αναγνωρίσεις και οι αναχαιτίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε ατύχημα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, η τουρκική πλευρά έ­δειξε τις διαθέσεις της και στο Μεταναστευτικό. Αφού επί μήνες επιχείρησε να πριονίσει την παρουσία της Frontex στο Αιγαίο, μετατρέποντας τη νόμιμη παρεμπόδιση παράνομης εισόδου στα ελληνικά θαλάσσια σύνορα σε «απάνθρωπη επαναπροώθηση» (με τη στήριξη, δυστυχώς, βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και ξένων ευρωβουλευτών και δικαιωματιστών), δοκίμασε τις αντοχές του συστήματος με την ταυτόχρονη αποστολή μεγάλου αριθμού τουριστικών σκαφών και βαρκών, που τουλάχιστον σε πρώτη φάση αποκρούσθηκαν.

ΥΓ.: Η ελληνική κυβέρνηση και το ΥΠΕΞ, ύστερα από πολύμηνη καθυστέρηση, απάντησαν την Πέμπτη στις επιστολές (13/7/2021 και 30/9/2021) του τούρκου Μονίμου Αντιπροσώπου στα Ηνωμένα Έθνη Φεριντούν Σινιρλίογλου, με τις οποίες η Τουρκία συνέδεε για πρώτη φορά την υποτιθέμενη υποχρέωση αποστρατιωτικοποίησης των νησιών με την ελληνική κυριαρχία, στην οποία αποδόθηκαν με τις Συνθήκες της Λωζάννης και των Παρισίων. Από την πρώτη ανάγνωση, πρόκειται για ένα νομικό κείμενο που επιχειρεί να αναδείξει τη νομολογία που δικαιώνει την ελληνική θέση και απαντά στη νομολογία που επίσης επικαλούνται οι Τούρκοι. Η υπόθεση αυτή εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να οδηγηθεί ως αυτοτελές θέμα στη Χάγη (λόγω και της εξαίρεσης που έχει καταθέσει η Ελλάδα για θέματα άμυνας), όμως η Αθήνα δεν πρέπει να λησμονεί ότι τη θέση της Τουρκίας για αποστρατιωτικοποίηση νησιών ασπάζονται και το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ… Και όταν αναζητούμε ανταλλάγματα από τους Αμερικανούς, ίσως θα πρέπει να στραφούμε και σε αυτό, δηλαδή, την παραδοχή εκ μέρους των ΗΠΑ του ξεπερασμένου καθεστώτος και της αποδυνάμωσης της δέσμευσης αποστρατιωτικοποίησης και ανάδειξης των νησιών ως ισχυρών πόλων για την ασφάλεια της θαλάσσιας οδού προς τη Μαύρη Θάλασσα.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: karar.com