Γ. Καββαθάς στο “Π”: Να απαλλάξει η κυβέρνηση τα νοικοκυριά και τον επιχειρηματικό κόσμο από δύο βαρίδια
-Τη ρήτρα αναπροσαρμογής και τον τρόπο τιμολόγησης της ενέργειας
Του
ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΒΒΑΘΑ
Προέδρου της ΓΣΕΒΕΕ
Η δέσμη μέτρων που εξήγγειλε η κυβέρνηση για την τιθάσευση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος φιλοδοξεί να περιορίσει το κύμα ακρίβειας που σάρωσε την ελληνική αγορά και τα νοικοκυριά. Το τι ακριβώς θα καταφέρει μένει να αποδειχθεί όταν εκδοθούν οι υπουργικές αποφάσεις και γίνει γνωστή η αλλαγή των κωδικών. Κυρίως, όμως, θα αποδειχθεί όταν δούμε τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος που θα εκδοθούν μετά την 1η Ιουλίου, οπότε αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το νέο μοντέλο.
Η ΓΣΕΒΕΕ, ωστόσο, έχει ήδη ζητήσει οι ευεργετικές διατάξεις του νέου πλαισίου να ισχύσουν και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δεκάδες χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις μέχρι στιγμής έχουν πληρώσει εξωφρενικά ποσά στους παρόχους, σε βάρος των κερδών τους και των θέσεων εργασίας που δημιουργούν. Η απαλλαγή τους δεν συνιστά στρέβλωση των κανόνων ανταγωνισμού αλλά εξομάλυνση των όρων άσκησης της επιχειρηματικότητας.
Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι η κυβέρνηση πρέπει να απαλλάξει τα νοικοκυριά και τον επιχειρηματικό κόσμο από δύο βαρίδια με μόνιμο και οριστικό τρόπο και όχι με προσωρινή αναστολή, όπως προβλέπει η δέσμη μέτρων. Τα δύο αυτά βαρίδια είναι η ρήτρα αναπροσαρμογής και ο τρόπος τιμολόγησης της ενέργειας. Πρόκειται για μηχανισμούς που αποτελούν οικονομικό σκάνδαλο και αντίκεινται στην ίδια την αγορά και τον τρόπο που λειτουργεί!
Η ρήτρα αναπροσαρμογής μπορεί να παρομοιαστεί με την εξής διαδικασία: Είναι σαν να μπαίνει να φάει μια οικογένεια σε ένα εστιατόριο και στο τέλος ο εστιάτορας να της ζητάει όσα θέλει, ανεξαρτήτως των τιμών τιμοκαταλόγου. Απέναντι, δε, στις διαμαρτυρίες της να της ανακοινώνει ότι κάπου στα ψιλά γράμματα του τιμοκαταλόγου μετά από έναν αστερίσκο γράφει ότι ο επαγγελματίας μπορεί να αλλάξει τις τιμές όσο και όποτε θέλει, συναρτήσει των συνθηκών στην αγορά. Μπορεί, μάλιστα, να συνεχίσει να προκαλεί την οικογένεια περιγράφοντας πόσο αυξήθηκαν οι τιμές στα κρέατα και στα λαχανικά, πόσο παραπάνω ενοίκιο πληρώνει λόγω του πληθωρισμού και πόσο επιπλέον στοιχίζει η διανομή εξαιτίας των αυξήσεων στα καύσιμα.
Το παράδειγμα αυτό, όσο ακραίο κι αν φαίνεται, συμβαίνει καθημερινά με τις εταιρείες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Εδώ και χρόνια αποσπούσαν πελατεία από τη ΔΕΗ υποσχόμενες φθηνή τιμή κιλοβατώρας και προσφέροντας «χάντρες και καθρεφτάκια»: από λάπτοπ μέχρι δωροεπιταγές. Έκρυβαν, ωστόσο, ότι οι ίδιες οι εταιρείες παροχής ρεύματος είχαν συμπεριλάβει στα ψιλά γράμματα των συμβολαίων τη ρήτρα αναπροσαρμογής και έτσι μπορούσαν να προσφέρουν όσο φθηνά ήθελαν την τιμή της κιλοβατώρας, εφόσον μπορούσαν να αποζημιωθούν σιωπηρώς μέσω της ενεργοποίησης της ρήτρας. Οι καταναλωτές, ωστόσο, δεν γνώριζαν τα νέα ήθη που έφεραν στην αγορά οι ιδιώτες πάροχοι…
Η ζούγκλα που δημιουργήθηκε στην αγορά ρεύματος γίνεται ακόμη πιο ανθρωποφαγική αν προσθέσουμε και τον τρόπο τιμολόγησης του ρεύματος που ισχύει σε όλη την ΕΕ. Συνεχίζοντας, λοιπόν, με τη συμπαθή οικογένεια, φανταστείτε το επιπλέον σοκ που θα δεχτεί όταν δει ότι στον λογαριασμό της όλα τα πιάτα που έφαγαν χρεώθηκαν με τιμές rib eye, αν είναι κρεατοφάγοι, ή αστακού, αν είναι ψαροφάγοι. Η απάντηση του εστιάτορα στην προφανή ερώτηση της σαστισμένης οικογένειας είναι: «Εγώ τιμολογώ με βάση το ακριβότερο πιάτο που προσφέρω»! Αδιανόητο; Πράγματι, μέχρι που ξεκίνησε η τιμολόγηση του ρεύματος στη βάση της εκκαθάρισης στην τιμή του ακριβότερου παραγωγού. Αυτό σημαίνει ότι, ανεξαρτήτως του ποσοστού συμμετοχής των φωτοβολταϊκών, των ανεμογεννητριών, των υδροηλεκτρικών ή του λιγνίτη, όλοι οι παραγωγοί πληρώνονται με βάση την τιμή του φυσικού αερίου, που εδώ και μήνες είναι το ακριβότερο καύσιμο!
Στην πράξη, αυτή η μορφή τιμολόγησης ακυρώνει τα οφέλη στην κοινωνία από την εγκατάσταση των αιολικών πάρκων, καθώς στην τιμολόγηση του ρεύματος το σχεδόν μηδενικό μεταβλητό κόστος παραγωγής τους εξαϋλώνεται! Δεν εμφανίζεται πουθενά! Και στο τέλος της ημέρας, ακόμη και οι πάροχοι ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αμείβονται με τα υπερ-υψηλά κόστη που συνοδεύουν το φυσικό αέριο σήμερα ή τον λιγνίτη μέχρι πρόσφατα, ελέω χρηματιστηρίου δικαιωμάτων ρύπων… Έτσι, οι πάροχοι κερδίζουν άκοπα υπερκέρδη, ενώ οι επιχειρήσεις και η κοινωνία φτωχοποιούνται!
Τα δύο παραπάνω παραδείγματα δείχνουν πόσο βαθιά ανορθολογική είναι η λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, απαιτούνται τομές, όπως η αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης στη βάση της συμμετοχής κάθε καυσίμου και του κόστους του. Κάθε επιχειρηματίας όταν τιμολογεί τις υπηρεσίες του αναλαμβάνει έναν κίνδυνο. Είτε πρόκειται για μια επιχείρηση εγκατάστασης προφίλ αλουμινίου είτε εστίασης, όταν δίνει μια προσφορά και ανακοινώνει προς τους καταναλωτές τις τιμές πώλησης ενσωματώνει πιθανές ανατιμήσεις. Το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι εταιρείες παροχής ρεύματος ανακοινώνοντας, για παράδειγμα, τρίμηνες τιμές. Έτσι, θα μεταφερθεί ο ανταγωνισμός εκεί που πρέπει, δηλαδή στις τιμές (και όχι στην εξαπάτηση ανίδεων πολιτών), ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να επιλέγουν ποια εταιρεία τούς συμφέρει περισσότερο και να μη βρίσκονται προ εκπλήξεων κάθε φορά που ανοίγουν τον φάκελο με τον λογαριασμό του ρεύματος. Όλα τα υπόλοιπα λειτουργούν σε βάρος της ίδιας της αγοράς…
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ