Μύκητας-φονιάς απειλεί τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς στις ΜΕΘ!

Σύψας: Ο Candida Auris είναι η επόμενη απειλή μετά τον κορονοϊό

-Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις «θερίζουν» – Ποιοι κινδυνεύουν

Τουλάχιστον τέσσερις θάνατοι διασωληνωμένων ασθενών σε ΜΕΘ νοσοκομείων της Πάτρας το τελευταίο διάστημα οφείλονται σε έναν θανατηφόρο μύκητα, όπως αποκάλυψε με δήλωσή της η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πάτρας Άννα Μαστοράκου. Πρόκειται για τον Candida Auris, έναν πολυανθεκτικό στα αντιβιοτικά μύκητα, που από τις ΗΠΑ εξαπλώθηκε ραγδαία σε όλα τα νοσοκομεία του κόσμου.

Ο Candida Auris είναι γνωστός στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα εδώ και χρόνια, ωστόσο μόλις τον τελευταίο χρόνο σημείωσε έξαρση στα νοσοκομεία της Νέας Υόρκης, καταγράφοντας εκατοντάδες μολύνσεις και θύματα, γεγονός που ανάγκασε το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών να σημάνει συναγερμό και να τον χαρακτηρίσει ως επείγουσα απειλή.

Είναι γνωστός και στη χώρα μας εδώ και καιρό, ήρθε όμως τώρα στην επικαιρότητα με αφορμή το Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, που πραγματοποιήθηκε 5 – 8 Μαΐου στην Αθήνα. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ και γ.γ. της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων Νίκος Σύψας, «ο Candida Auris θα είναι στα νοσοκομεία η επόμενη απειλή μετά τον κορονοϊό».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Επιδημιολογίας Γκίκα Μαγιορκίνη, έχει ανιχνευθεί στον «Ευαγγελισμό» αλλά και σε άλλα νοσοκομεία της Αθήνας. Όπως τόνισε, «ο μύκητας δεν προκαλεί πρόβλημα σε υγιή άνθρωπο. Υπάρχει τρόπος να ανιχνευθεί με εργαστηριακές διαδικασίες, που μπορούν να τον εντοπίσουν με ένα μικρό ποσοστό λάθους. Μπορούν να τον απολυμάνουν. Υπάρχει πιθανότητα όμως να επανέρχεται, γιατί έχει ιδιαίτερη αντοχή. Δεν υπάρχει νοσοκομείο σε παγκό­σμια κλίμακα που να μην έχει αυτό τον μύκητα. Βρίσκεται παντού, απλά στις ΜΕΘ βρίσκει τρόπο και αναπτύσσεται».

«Τα νοσοκομεία έχουν θωρακιστεί έναντι ανθεκτικών μικροβίων και στις μονάδες του ‘‘Παπανικολάου’’ δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή κανένα πρόβλημα», δήλωσε ο Νίκος Καπραβέλος, διευθυντής ΜΕΘ στο Νοσοκομείο «Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης και συμπλήρωσε: «Δεν είναι άγνωστος, έχει εντοπιστεί εδώ και δύο χρόνια και έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως μύκητας που μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο. Δύσκολα μπορεί να αποκαλυφθεί, δεν υπάρχουν τα κατάλληλα αντιμυκητιακά για να μπορούν να τον εξοντώσουν, ενώ όταν μπει μέσα στις μονάδες μας δύσκολα μπορεί να απολυμανθεί και να εξοντωθεί».

«Προς το παρόν δεν έχουμε λόγο πανικού. Πρέπει όμως οι επαγγελματίες υγείας να είμαστε σε εγρήγορση», υποστηρίζει η υπεύθυνη του Γραφείου Νοσοκομειακών Λοιμώξεων και Μικροβιακής Αντοχής του ΕΟΔΥ Φλώρα Κοντοπίδου και συμπληρώνει: «Άμεσα πρόκειται να αποσταλούν από τον ΕΟΔΥ οδηγίες στα νοσοκομεία, ενώ έχουν ήδη γίνει από την Εταιρεία Βιοπαθολογίας και την Εταιρεία Μυκητολογίας ειδικά σεμινάρια στους εργαστηριακούς γιατρούς των νοσοκομείων, ώστε να ευαισθητοποιηθούν στο πότε πρέπει να υποπτεύονται ότι πρόκειται για τον συγκεκριμένο μύκητα».

Ποιοι κινδυνεύουν
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο συγκεκριμένος μύκητας μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη σε σοβαρά πάσχοντες, όπως είναι οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς στις ΜΕΘ με μακρά συνήθως νοσηλεία και οι οποίοι κατά κανόνα φέρουν ξένα σώματα (π.χ. καθετήρες). Επιμολύνει τις επιφάνειες στον χώρο του νοσοκομείου και οι ασθενείς μπορεί να αποτελέσουν φορείς του παθογόνου κατόπιν αποικισμού του γαστρεντερικού συστήματός τους.

Κατά συνέπεια, για την πρόληψη των λοιμώξεων από Candida Auris, όπως και για την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων η υγιεινή των χεριών από τα μέλη του προσωπικού, ο σχολαστικός καθαρισμός των επιφανειών και η εφαρμογή ορθών πρακτικών στη διαχείριση των ασθενών είναι πρωταρχικής σημασίας. Ωστόσο, η μετάδοση του εν λόγω παθογόνου δεν αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας στην κοινότητα (εξωνοσοκομειακό περιβάλλον).
Όσον αφορά τη θνητότητα, αυτή κυμαίνεται στο 30% – 40% και σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς μπορεί να αγγίξει το 60%.

Υπό επιτήρηση από τον ΕΟΔΥ
Ο ΕΟΔΥ, ως αρμόδιος φορέας για την επιδημιολογική επιτήρηση των λοιμώξεων στη χώρα μας, έχει διερευνήσει και συνδράμει στην εφαρμογή περιοριστικών μέτρων σε νοσοκομεία που δήλωσαν περιπτώσεις αποικισμού ή λοιμώξεις από Candida Auris σε συνεργασία με τις επιτροπές λοιμώξεων. Η διερεύνηση είχε ως αποτέλεσμα ο ΕΟΔΥ να εισηγηθεί την καθολική επιτήρηση του αποικισμού και της λοίμωξης από Candida Auris σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας.

Παράλληλα έχει ξεκινήσει εντατική καταγραφή της επίπτωσης των νοσοκομειακών λοιμώξεων στη χώρα μας, μετά τα δύο τελευταία απαιτητικά χρόνια για τις υπηρεσίες υγείας λόγω της πανδημίας Covid-19. Η καταγραφή και η εκτίμηση κινδύνου για τα επιμέρους παθογόνα πραγματοποιείται με βάση τα διεθνή πρωτόκολλα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Το προσεχές διάστημα τα δεδομένα της συστηματικής καταγραφής του θα είναι διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα και στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και τη χάραξη εθνικών στρατηγικών μείωσης των νοσοκομειακών λοιμώξεων στα νοσοκομεία της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του αποικισμού και της λοίμωξης από Candida Auris.

«Θερίζουν» ασθενείς και αυξάνουν το κόστος νοσηλείας οι νοσοκομειακές λοιμώξεις
Σοκ προκαλούν τα στοιχεία που αφορούν τις νοσοκομειακές λοιμώξεις στη χώρα μας, που κοστίζουν εκατοντάδες ζωές συνανθρώπων μας σε ετήσια βάση. Τα διαθέσιμα στοιχεία του ΕΟΔΥ και της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων αναφέρουν ότι λοίμωξη στα δημόσια νοσοκομεία αναπτύσσει το 9% των ασθενών που νοσηλεύεται, ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι 6%.

Οι περισσότερες λοιμώξεις (περίπου 55%) εντοπίζονται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), αφού εκεί νοσηλεύονται βαρέως πάσχοντες, με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης νοσοκομειακής λοίμωξης, ενώ σε ασθενείς εκτός ΜΕΘ εμφανίζονται ουρολοιμώξεις, βακτηριαιμίες και λοιμώξεις χειρουργικών τραυμάτων.

Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις όχι μόνο «θερίζουν» ασθενείς αλλά οδηγούν στη σημαντική αύξηση του κόστους νοσηλείας και θεραπείας, το οποίο βαρύνει τόσο τον ΕΟΠΥΥ και τις ασφαλιστικές εταιρείες όσο και τους ίδιους τους ασθενείς.

Σύμφωνα με έρευνα που είχε κάνει ο Κώστας Αθανασάκης, επίκουρος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής): «Η μικροβιακή αντοχή είναι μια σοβαρή απειλή για την κοινωνική ευημερία. Οδηγεί σε αυξημένες ανάγκες φροντίδας αλλά και σημαντικές δαπάνες για το Εθνικό Σύστημα Υγείας: Για παράδειγμα, το κόστος ανά ημέρα νοσηλείας στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία (συμπεριλαμβανομένων των μισθών του προσωπικού) είναι περί τα 450 ευρώ ανά ημέρα και στην εντατική περίπου 1.800 ευρώ, με μέσο όρο νοσηλείας τις δέκα ημέρες. Η χώρα χάνει περίπου 1,83 δισ. τον χρόνο λόγω της αντοχής (φάρμακα, νοσηλεία, έλλειμμα παραγωγικότητας κ.ά.). Η μικροβιακή αντοχή είναι στην πρώτη δεκάδα των παθήσεων για το κόστος στο σύστημα υγείας, όπως η καρδιακή νόσος, τα νεοπλάσματα, ο διαβήτης».

Τι πρέπει να γίνει
Οι οδηγίες αφορούν κυρίως τη συμμόρφωση στην υγιεινή των χεριών από τους επαγγελματίες υγείας –αυτό το απλό αλλά σημαντικό μέτρο πρόληψης δεν τηρείται από το σύνολο του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού από αμέλεια ή αδιαφορία–, την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών και τα ατομικά μέτρα προστασίας του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ