Στέλιος Κούλογλου στο “Π”: Κυρίες και κύριοι, σας μιλά ο Χαμίντ

Του
ΣΤΕΛΙΟΥ ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ
Δημοσιογράφου – Ευρωβουλευτή ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

«Ο Χαμίντ γεννήθηκε στο Αφγανιστάν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ο πατέρας του ήταν ένας αξιοσέβαστος δάσκαλος και έτσι ο Χαμίντ γρήγορα αγάπησε τα γράμματα, τελείωσε το σχολείο και μπήκε στο πανεπιστήμιο. Ο πόλεμος, όμως, κλιμακώθηκε και ο Χαμίντ έβλεπε κάθε μέρα τον θάνατο να πλησιάζει πιο κοντά. Έβλεπε φίλους του να διαμελίζονται από βόμβες. Κάθε μέρα που έλεγε αντίο στην οικογένειά του φοβόταν ότι μπορεί να ήταν το τελευταίο.

Σε κάποια στιγμή, όμως, δεν άντεξε άλλο. Έφυγε από την κατεστραμμένη γενέτειρά του, σε αναζήτηση μιας φυσιολογικής και ειρηνικής ζωής. Μετά από ένα μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι, έφτασε τον Οκτώβριο του 2017 στη Λέσβο, όπου τον οδήγησαν στη Μόρια. Το στρατόπεδο των 2.500 ατόμων, στο οποίο ήταν στοιβαγμένοι δεκάδες χιλιάδες, δεν ήταν το μέρος για μια φυσιολογική και ειρηνική ζωή. Οι μάχες για το νερό, το φαγητό, τα ρούχα ήταν καθημερινές. Φαινόταν πως απ’ ό,τι προσπαθούσε να ξεφύγει, δεν τον άφηνε εκείνο.

Και μια μέρα, τον έκλεισαν στη φυλακή. Για τέσσερα χρόνια περίμενε εξηγήσεις μέσα στο κελί. Ο φόβος στο δικαστήριο για το αν θα καταδικαστεί για κάτι που δεν έκανε ήταν για τον Χαμίντ ένας μικρός θάνατος κάθε μέρα. Η τραγωδία του δεν θα μπορούσε να μην έχει και λίγο χιούμορ: Οι αστυνομικοί κατάλαβαν ότι έμαθε ελληνικά μέσα στη φυλακή και έτσι άρχισαν να τον χρησιμοποιούν σαν μεταφραστή στις δίκες, όπου έγινε μάρτυρας πολλών αδικιών. Ακόμη, όμως, νιώθει ελπίδα, γιατί η ελπίδα ήταν η μοναδική του φίλη όλα αυτά τα χρόνια. Κυρίες και κύριοι, εγώ που σας τα αφηγούμαι αυτά είμαι ο Χαμίντ».

Αυτά δήλωσε ο Χαμίντ Καλιλιζάντ, που πλέον ζει ενσωματωμένος στην κοινωνία της Λέσβου, εργαζόμενος ως μεταφραστής, την περασμένη Τρίτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, καταχειροκροτούμενος από τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση που διοργάνωσα με θέμα τις καταδίκες σε 142 χρόνια φυλακή ύστερα από δίκες των πέντε λεπτών.

Ο Χαμίντ, μέσα στην ατυχία του, ήταν τυχερός. Δεν ήταν ένας από εκείνους που τυχαία επέλεξε η Ελληνική Ακτοφυλακή από κάθε βάρκα προσφύγων για να τους κατηγορήσει ως διακινητές. Οι πρόσφυγες που έχουν καταδικαστεί με την κατηγορία της διακίνησης –ενώ ο πραγματικός διακινητής έχει εγκαταλείψει το σκάφος όταν αυτό φτάνει στην Ελλάδα– αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές, σύμφωνα με τους ομιλητές στην εκδήλωση.

Το 2019 φυλακίστηκαν στην Ελλάδα 1.905 άτομα με την κατηγορία της διευκόλυνσης παράνομης εισόδου. Η μέση διάρκεια των δικών είναι περίπου 28 λεπτά. Και η μέση ποινή 44 χρόνια φυλακή. Στις δίκες τους σπάνια υπάρχει μετάφραση, ενώ η νομική τους εκπροσώπηση είναι απροετοίμαστη. Τις περισσότερες φορές, ο δικηγόρος ορίζεται από το δικαστήριο την ίδια ημέρα. Η καταδίκη βασίζεται στην κατάθεση ενός αξιωματικού της Ακτοφυλακής, χωρίς εξέταση του μάρτυρα στο δικαστήριο. Ζωές ανθρώπων καταστρέφονται χωρίς αποδεικτικά στοιχεία.

Τέτοιοι πρόσφυγες είναι ο Αμίρ, ο Ακίφ και ο Μοχαμάντ. Για την έφεση των δύο πρώτων, που έχουν καταδικαστεί σε 50 χρόνια φυλάκισης ο καθένας ως τάχα διακινητές, ο Χαμίντ ήταν παρών για να μεταφράσει. Ωστόσο, η δίκη αναβλήθηκε. Και μετά αναβλήθηκε ξανά. Στην τρίτη αναβολή της έφεσης του Ακίφ και του Αμίρ, το δικαστήριο παραδέχθηκε ότι δεν έχει αποδεικτικά στοιχεία εναντίον τους. Η δίκη αναβλήθηκε γιατί έπρεπε να βρεθεί και να καταθέσει μάρτυρας κατηγορίας. Η δικαστής, όμως, απέρριψε το αίτημα των δικηγόρων τους να αφεθούν ελεύθεροι με όρους μέχρι την εκδίκαση της έφεσης.

Οι συνεχείς αναβολές των εφέσεων των άτυχων προσφύγων αποτελούν «βασανιστήριο», σύμφωνα με την ιρλανδή ευρωβουλευτή Κλερ Ντέιλι, με την οποία ήμασταν παρόντες στη Λέσβο για να καταθέσουμε ως μάρτυρες υπεράσπισης. Ο Αμίρ έχει γυναίκα και δύο παιδιά. Τον νεογέννητο γιο του τον είδε πρώτη φορά στην αίθουσα του δικαστηρίου. Η οικογένεια έκλαιγε γιατί είχε ελπίδες ότι μπορεί και να επανενωθεί εκείνη την ημέρα.

Πώς να έλεγα στον Χαμίντ να τους μεταφράσει ότι τα ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής, μιας εγκληματικής οργάνωσης, καταδικάστηκαν συνολικά σε λιγότερα χρόνια από αυτούς και από τα 142 του Μοχαμάντ, που μάλιστα δεν σκότωσε, αλλά έσωσε 33 ανθρώπους από τη θάλασσα;

Πώς να τους εξηγούσα ότι με την πρακτική να καταδικάζεται ένας πρόσφυγας ως διακινητής η ελληνική κυβέρνηση πιστεύει ηλιθίως ότι θα αποτρέψει τις προσφυγικές ροές; Οι ειδήσεις αυτές δεν φτάνουν στις εμπόλεμες ζώνες του Αφγανιστάν ούτε και αποθαρρύνουν αυτούς που αφήνουν το σπίτι τους σε αναζήτηση μιας ήρεμης ζωής, θα μου απαντούσαν, και με το δίκιο τους.

Ωστόσο, ο Χαμίντ είπε κάτι ακόμη στις Βρυξέλλες: «Ξέρω ότι δεν είμαι γαλανομάτης χριστιανός, σαν τους ουκρανούς αδελφούς και αδελφές μου, αλλά επίσης ξέρω ότι ανήκω σε μια φυλή. Στην ανθρώπινη φυλή. Δείτε με ως αυτόν που είμαι και παραχωρήστε μου τα πιο βασικά ανθρώπινα δικαιώματά μου».

Όπως είπε και ο ιρλανδός ευρωβουλευτής της Αριστεράς Μικ Γουάλας, «ο επιλεκτικός ανθρωπισμός, δεν είναι ανθρωπισμός».

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ