Η μετάλλαξη του πολέμου στην Ουκρανία σε απροκάλυπτη αντιπαράθεση Ρωσίας – ΝΑΤΟ
Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν από την αρχή κάτι πολύ περισσότερο από μια Ρωσο-Ουκρανική σύγκρουση. Αυτό έγινε τώρα επίσημο και απροκάλυπτο. Η διαφοροποίηση αυτή παραμερίζει τις αναστολές που υπήρχαν για αποφυγή αμέσου επεμβάσεως ώστε να μη διευρυνθεί η σύγκρουση και οδηγεί σε ανεξέλεγκτη κλιμάκωση.
Οι συνέπειες φάνηκαν στη σύνοδο των υπουργών Αμύνης των χωρών του ΝΑΤΟ και άλλων Δυτικών χωρών στο Ράμσταϊν της Γερμανίας και στις δηλώσεις ειδικότερα του υπουργού Αμύνης των ΗΠΑ Όστιν, που έδωσαν τον τόνο στη Σύνοδο και στις αποφάσεις της.
Όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ προσκλήθηκαν να συνεισφέρουν σε στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, κυρίως σε βαρύ οπλισμό, με στόχο πλέον όχι απλώς την άμυνα της Ουκρανίας αλλά την ήττα της Ρωσίας.
Του λόγου το ασφαλές επικυρώθηκε από τις αποφάσεις, κατά πρώτο λόγο των ΗΠΑ, για αποστολή στην Ουκρανία βαρέως οπλισμού (αρμάτων μάχης, αυτοκινούμενου πυροβολικού, τεθωρακισμένων και προηγμένων όπλων αντιαρματικής και αντιαεροπορικής άμυνας).
Προφανώς, ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η μεταφορά στην Ουκρανία και στο πεδίο μάχης του βαρέως αυτού εξοπλισμού. Για να καταστεί αυτό δυνατό, θα πρέπει ορισμένες συνορεύουσες με την Ουκρανία χώρες να αναλάβουν ενεργότερο ρόλο μεταφοράς, όπως η Πολωνία, που πρωτοστατεί σε αντι-Ρωσικό ζήλο, η Σλοβακία και η Ρουμανία. Η Ρωσία απειλεί ότι θα πλήξει οποιαδήποτε μεταφορά όπλων, περιοριζόμενη προς το παρόν σε μια προσπάθεια αποκοπής του εφοδιασμού των Ουκρανικών δυνάμεων στη γραμμή του Δνειπέρου ποταμού, και δυτικότερα, πλήττοντας με πυραύλους ακριβείας σιδηροδρομικούς κόμβους, γέφυρες και αποθήκες όπλων και πυρομαχικών.
Είναι πολύ πιθανόν, όμως, εάν δεν αποδειχθεί επαρκής και αποτελεσματική η τακτική αυτή, η Ρωσική πλευρά να αναλάβει πλήγματα στο έδαφος των χωρών αυτών, με άμεσο κίνδυνο την ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ περί αυτόματης αλληλεγγύης.
Με επικρεμάμενο τον κίνδυνο αφίξεως στο πεδίο της μάχης μαζικής Δυτικής βοήθειας, η Ρωσική πλευρά επιχειρεί να επιτύχει τους στρατηγικούς στόχους που έθεσε, τον έλεγχο δηλαδή του Ντονμπάς και της Νότιας Ουκρανίας, για να διαπραγματευθεί, στη συνέχεια, εκεχειρία και τους όρους μιας ενδεχόμενης, ντε φάκτο «λύσεως». Η απουσία, όμως, μιας θεαματικής προελάσεως συντηρεί, προς το παρόν, πλήρη αβεβαιότητα για το ενδεχόμενο αυτό.
Η κλιμάκωση εν τω μεταξύ της συγκρούσεως, που προκαλείται από την έντονη αντίδραση του ΝΑΤΟ, την οποία, προφανώς, η Ρωσική πλευρά υποτίμησε, θέτει επί τάπητος για τη Ρωσία και την πυρηνική επιλογή, που είναι ενσωματωμένη στο Ρωσικό δόγμα της μετασοβιετικής εποχής. Εάν δηλαδή προκύψει αμυντική ανάγκη, από ασυμμετρία συμβατικών δυνάμεων, λόγω εμπλοκής ΝΑΤΟ, η Ρωσία επιφυλάσσεται να προσφύγει σε πυρηνικά όπλα για τη διασφάλιση της άμυνάς της.
Διαπιστώνουμε δηλαδή την εξέλιξη ενός φαινομενικά περιφερειακού προβλήματος σε αντιπαράθεση υπερδυνάμεων και σε κίνδυνο πυρηνικού ολέθρου.
Στην κατάσταση αυτή προστίθεται, επιπλέον, η ετοιμότητα του ΝΑΤΟ να δεχθεί εσπευσμένα στους κόλπους του τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Προβάλλεται ως επιχείρημα η Ρωσική επιθετικότητα, που εκδηλώθηκε στην Ουκρανία και η οποία αποτελεί τώρα άμεση απειλή και για τις δύο αυτές χώρες. Οι τελευταίες νομιμοποιούνται επομένως να εγκαταλείψουν την ουδετερότητά τους και να κατοχυρώσουν την ασφάλειά τους στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Η ένταξη των δύο νέων χωρών θα επιτείνει τη γεωπολιτική πίεση στη Ρωσία, στη Βαλτική και στον Αρκτικό Κύκλο. Η παρουσία του ΝΑΤΟ στη Φινλανδία αντιμετωπίζεται και μέσα από ένα άλλο πρίσμα από τη Ρωσία. Το ΝΑΤΟ θα πλησίαζε, μέσω αυτής, πολύ κοντά στο κέντρο εκτοξεύσεως πυραύλων του Πλισιέτσκ, που είναι το σημαντικότερο της Ρωσίας, όπως επίσης στο κοσμοδρόμιο στην ίδια περιοχή, που έχει κομβική σημασία για τις Ρωσικές δραστηριότητες στο διάστημα. Σημειώνεται σχετικά ότι η ανάπτυξη νέων πολυηχητικών πυραύλων, τεχνολογίας MIRV (πυραύλων δηλαδή που έχουν ταχύτητα πολλές φορές την ταχύτητα του ήχου και οι οποίοι μεταφέρουν πολλούς κώνους, που κατευθύνονται αυτομάτως σε διαφορετικούς στόχους), δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην αναχαίτισή τους. Επιδιώκεται για τον λόγο αυτό η αναχαίτισή τους να γίνεται στην πρώτη φάση της τροχιάς του πυραύλου, κατά τη φάση δηλαδή της εκτοξεύσεώς του. Αυτό απαιτεί, βεβαίως, γεωγραφική γειτνίαση.
Η εσπευσμένη ένταξη στο ΝΑΤΟ των δύο ουδετέρων αυτών χωρών θα καταστήσει ακόμη πιο εκρηκτική την κατάσταση και μπορεί να εκθρέψει και στις δύο αντιπαρατιθέμενες πλευρές τη μοιραία εκτίμηση ότι η μετωπική σύγκρουση είναι δήθεν αναπόφευκτη. Στο σημείο αυτό θα έπρεπε η Ευρωπαϊκή Ένωση να ασκήσει την επιρροή της για την οριοθέτηση της συγκρούσεως και την αναζήτηση μιας συμβιβαστικής διευθετήσεως.
Η πολιτική αλλαγή στη Γερμανία και οι Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία εμπόδισαν, υποτίθεται, την κοινή δράση των δύο μεγαλύτερων χωρών. Ο Γερμανός Καγκελάριος, παρά τις ενστάσεις του, σύρεται στην εμπλοκή της Γερμανίας στην Ουκρανία, με την αποστολή αρμάτων μάχης Λέοπαρντ Ι και τεθωρακισμένων αντιαεροπορικών τύπου Τζέπαρντ. Η κίνηση αυτή ενέχει τεράστια συμβολική σημασία για τις προνομιακές μέχρι τώρα Γερμανο-Ρωσικές σχέσεις, που ακολούθησαν την επανένωση της Γερμανίας, με Ρωσική συγκατάθεση.
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τι πρωτοβουλίες θα αναλάβει, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, μετά την επανεκλογή του; Με πλήρως συμπλέουσα τη Γερμανία με την Αμερικανική πολιτική, η Γαλλία έχει μικρά περιθώρια να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ. Εάν, όμως, η πορεία αυτή οδηγεί στην καταστροφή, δεν είναι λογικό η Ευρώπη να τολμήσει να αρθρώσει έναν πιο συνετό και μετριοπαθή λόγο, εφόσον θα υποστεί πρώτη η ίδια την ενδεχόμενη καταστροφή;
Η ακραία πόλωση και η μετάλλαξη του πολέμου στην Ουκρανία σε σύγκρουση Ρωσίας – ΝΑΤΟ επηρεάζει άμεσα και τη δική μας χώρα. Είναι κανόνας ότι η όξυνση της γεωπολιτικής αντιπαραθέσεως μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ αναβαθμίζει τον γεωπολιτικό ρόλο της Άγκυρας. Οι ΗΠΑ, παρά τον εκνευρισμό που τους προκαλεί το διπλό παιχνίδι της Άγκυρας, θεωρούν ότι έχουν ζωτικό συμφέρον να διατηρήσουν όσο το δυνατόν καλύτερες σχέσεις εργασίας με την Τουρκία. Η τελευταία το εκμεταλλεύεται για να προωθήσει τους δικούς της στόχους, μέσα στον θόρυβο και τους καπνούς της μάχης που προκαλεί η σύγκρουση στην Ουκρανία. Άρπαξε ήδη την ευκαιρία να επιτεθεί κατά των Κούρδων και διερευνά τις δυνατότητες να προελάσει στη Συρία και να προωθήσει τους στόχους της εκεί που οριοθετούνταν από τη Ρωσική αντίδραση.
Το κυριότερο, βεβαίως, μέτωπο για την Άγκυρα είναι η Ελλάδα και η Κύπρος. Ενθαρρυμένη από τα μηνύματα που μετέφερε η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Βικτώρια Νούλαντ, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Ελλάδα και στην Κύπρο, σχετικά με τη λεγόμενη «συμμετοχή» της Άγκυρας «στους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου», η Άγκυρα κλιμακώνει πάλι την ένταση στο Αιγαίο, εν όψει της προγραμματισμένης επισκέψεως του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον, στα μέσα Μαΐου.
Η Άγκυρα επιδιώκει να προκαλέσει Αμερικανική παρέμβαση, σε βάρος της Ελλάδος, πάνω σε δύο καίρια θέματα που την ενδιαφέρουν. Το πρώτο είναι η περιβόητη Τουρκική «συμμετοχή» όχι στους δήθεν «κοινούς» πόρους της Ανατολικής Μεσογείου αλλά στους πόρους της Ελληνικής ΑΟΖ. Στο πνεύμα αυτό, κλιμακώνει τις πιέσεις και τις αντιδράσεις της για να μην προχωρήσει καμία εξόρυξη Ελληνικών υδρογονανθράκων, ούτε Δυτικά και ΝΑ της Κρήτης, και για να επιβάλει ως τετελεσμένο γεγονός την περιβόητη «Γαλάζια Πατρίδα».
Το δεύτερο θέμα στο οποίο επικεντρώνει τις πιέσεις της είναι η λεγόμενη αποστρατιωτικοποίηση των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων. Η Άγκυρα πιστεύει πως η σημερινή συγκυρία με την Ουκρανία προσφέρεται για την Αμερικανική άσκηση πιέσεων στην Ελλάδα, προκειμένου να απομακρύνει πολλά από τα βαρέα όπλα στα νησιά, με το πρόσχημα της δωρεάς τους στην Ουκρανία, όπως ζητά το ΝΑΤΟ.
Η Ελληνική πλευρά πρέπει να αντιμετωπίσει με αποφασιστικότητα τις Τουρκικές προκλήσεις και πιέσεις, ώστε αυτό να είναι και ένα μήνυμα προς την Ουάσινγκτον ότι η Ελλάδα δεν είναι διατεθειμένη ούτε να καταστήσει συνέταιρο την Άγκυρα στην ΑΟΖ της Ελλάδος και της Κύπρου ούτε να αφοπλίσει τα νησιά για να γίνουν όμηροι και εύκολος στόχος της Άγκυρας.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: militaire.gr