Το Δροσερό Ξάνθης…
Το Δροσερό Ξάνθης είναι ένας οικισμός Ρομά, που έγινε γνωστός στο πανελλήνιο με την πανδημία και τον ρόλο των Ελλήνων Ρομά στην εξάπλωση της πανδημίας, στο πρώτο lockdown (Απρίλιος 2020)…
Χρειάστηκε η μεσολάβηση του δήμου για να πειστούν να κάνουν τους δειγματοληπτικούς ελέγχους – οι αντιδράσεις ήταν εντυπωσιακές, αντιστοίχως με τους πανηγυρισμούς τους, όταν όλα τα τεστ ήταν αρνητικά…
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, και παρά τα προβλήματα που θεωρητικά και πρακτικά παρουσιάζει ένας οικισμός Ρομά, γίνονται απίστευτα (εξαιτίας της γενικότερης προκατάληψης που υπάρχει) πράγματα, που μοιάζουν, λίγο ως πολύ, με θαύματα.
Στον οικισμό, λοιπόν, που τρέχουν προγράμματα κατά της σχολικής διαρροής, οι άνθρωποι είναι περήφανοι επειδή μια δική τους είναι φοιτήτρια Φιλολογίας… Η δε μικρότερη αδελφή της, που τελειώνει φέτος το λύκειο, έγραψε ένα παραμύθι στα ελληνικά, το οποίο αποδόθηκε και στα ρομανί από τον εκπαιδευτικό πατέρα της (ναι, προφανώς, πολλά επιτεύγματα για μία μόλις οικογένεια και μάλιστα Ρομά…) και αποτελεί το πρώτο τσιγγάνικο παραμύθι το οποίο είναι γραμμένο σε δύο γλώσσες…
Εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν για την Παγκόσμια Ημέρα Ρομά (8 Απριλίου) και στο δημοτικό και στο γυμνάσιο…
Οι μαθητές που δεν μιλούν καλά τα ελληνικά δεν είναι… η πλειοψηφία. Τουλάχιστον στο γυμνάσιο. Όπως φαίνεται, οι προσπάθειες αποδίδουν ή οι γονείς –ακόμα κι αν δεν είναι… εκπαιδευτικοί– αντιλαμβάνονται ότι οι καιροί αλλάζουν και δείχνουν ιδιαίτερα πρόθυμοι, σε πρώτη φάση, να ακούσουν και… να πειστούν για τα οφέλη της εκπαίδευσης.
Σημαντικό ρόλο έχει διαδραματίσει η τοπική αυτοδιοίκηση, που θέτει σε προτεραιότητα την ευπαθή ομάδα και συνεχίζει συστηματικά να διαμορφώνει ένα πιο φιλικό τοπίο, με προσβασιμότητα στην εκπαίδευση για όσους το επιθυμούν, και στήριξη (όπου υπάρχει η δυνατότητα) στην απασχόληση…
Μπορεί ο δρόμος να είναι ακόμη μακρύς κι εμείς οι άλλοι να μην έχουμε καταλάβει τίποτα για την πρόοδο που σημειώνεται, συνεχίζοντας να τους αντιμετωπίζουμε ως… παρίες, το λιγότερο, ωστόσο η διαφορά είναι φανερή… διά γυμνού οφθαλμού. Αρκεί βεβαίως να έχει κανείς τη διάθεση να δει…
Κυψέλη
Βέβαια, εκεί υπάρχει ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Ρομά Γυναικών Δροσερού Ξάνθης «Η ΕΛΠΙΔΑ», μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση που ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2006 από πρωτοβουλία 20 γυναικών Ρομά. Επιθυμία και ανάγκη αυτών των γυναικών ήταν να δημιουργήσουν ένα θεσμικό όργανο μέσα από το οποίο θα μπορούσαν να εκφραστούν συλλογικά ως γυναίκες Ρομά, με δικαιώματα και υποχρεώσεις μέσα στην ελληνική κοινωνία…
Είναι η Σαμπιχά Σουλεϊμάν που δίνει υπόσταση στον σύλλογο και αποτελεί την ενσάρκωση της σύγχρονης γυναίκας Ρομά, αν και μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ακούγονται (οι γραμμές) ως… ανέκδοτο.
Όμως έχει δημιουργηθεί ένας πυρήνας, και αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί…
Σήμερα
Ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γυναικών Ρομά Δροσερού Ξάνθης «Η Ελπίδα» ανέλαβε την πρωτοβουλία να επισημάνει τα πιο σημαντικά ζητήματα για τους Έλληνες Ρομά σε μια ανοιχτή επιστολή προς την ελληνική κυβέρνηση.
Αποτελεί απάντηση στην πρόσφατα δημοσιευμένη Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ρομά 2021 – 2030…
Η συγκεκριμένη επιστολή εγκρίθηκε και υπογράφτηκε από εκπροσώπους Ρομά πέντε περιφερειών της χώρας και χαρακτηρίζεται ως «μία κίνηση ενότητας και αποφασιστικότητας που έχει στόχο να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής των Ελλήνων Ρομά».
Στην επιστολή χαιρετίζεται η προσοχή που δίνεται από την ελληνική κυβέρνηση σε αυτά τα ζητήματα, ενώ οι υπογράφοντες δεσμεύονται να προχωρήσουν σε έναν παραγωγικό διάλογο με αρμόδια κυβερνητικά στελέχη με σκοπό να προτείνουν πρακτικές λύσεις, να διατυπώσουν τις απόψεις τους και να ανταλλάξουν εμπειρίες (το μήνυμα ελήφθη, άραγε;).
Τα κυριότερα ζητήματα που αναφέρονται στην επιστολή είναι: Πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην εργασία, πρόσβαση στο σύστημα υγείας και στις κοινωνικές υπηρεσίες και επαρκής στέγαση. Για καθένα από αυτά τα ζητήματα έχουν συμπεριληφθεί στην επιστολή και πρακτικές προτάσεις.
Ακόμα ακούγεται ως… ανέκδοτο;
Οι καιροί… έτοιμοι
Οι εκπρόσωποι των Ελλήνων Ρομά θέτουν, λοιπόν, συγκεκριμένα ζητήματα και προτείνουν… λύσεις.
Σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση, χαρακτηρίζουν προτεραιότητά τους τη μεικτή εκπαίδευση, χωρίς αποκλεισμούς, για όλους τους μαθητές, ιδιαίτερα τη διασπορά των παιδιών Ρομά σε δημόσια σχολεία εκτός των οικισμών τους και την υποστήριξη των μαθητών αυτών ώστε να παραμείνουν στο σχολείο και να επιτύχουν.
Στην απασχόληση και το πλανόδιο εμπόριο, το οποίο είναι παράνομο –αν και είναι μια από τις κύριες πηγές εισοδήματος για τους Ρομά–, προτείνεται μια κάρτα πλανόδιου γυρολόγου, η οποία θα επιτρέπει στους Ρομά να εγγραφούν ως μικροπωλητές και να ασκήσουν το εμπόριό τους ελεύθερα και νόμιμα.
Στον τομέα Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών, «η δωρεάν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και για τους ανασφάλιστους» έχει συμβάλει σημαντικά, όπως σημειώνεται, στη βελτίωση πρόσβασης των Ρομά και αποτέλεσε σημαντικό κίνητρο ώστε να μεριμνήσουν για την έκδοση των εγγράφων τους, κάτι που είναι απαραίτητο βήμα για την ένταξη.
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, η εν λόγω διάταξη δεν επιτρέπει την έκδοση Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης. «Πολλοί Ρομά μεταναστεύουν προσωρινά σε άλλες χώρες της ΕΕ για εργασία και βρίσκονται εκεί ανασφάλιστοι».
Όσον αφορά τη στέγαση, επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην επίλυση του μείζονος ζητήματος της απομόνωσης, η οποία, σύμφωνα με τους εκπροσώπους, βρίσκεται στη νομιμοποίηση παραγκουπόλεων και απομονωμένων οικισμών (καθώς πολλοί Ρομά ζουν σε τέτοιες περιοχές) και η ένταξή τους στα σχέδια πόλης.
«Αυτό θα έδινε στους οικισμούς πρόσβαση σε κατάλληλες υπηρεσίες, όπως αποχέτευση και ηλεκτρισμός, αλλά και δημόσια μέσα μεταφοράς και κοινωνικές υπηρεσίες. Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες κατοικιών σε αυτές τις κοινότητες θα έχουν το κίνητρο και τη δυνατότητα να εγγράψουν τα σπίτια τους, να υποβάλουν αίτηση για δάνεια και να βελτιώσουν τις συνθήκες στέγασης», υπογραμμίζεται στην επιστολή.
Έλλη Μητακίδου