Η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργούν «ευκαιρίες» για την Τουρκία και «παγίδες» για την Ελλάδα και την Κύπρο

-«Πάσες» των Αμερικανών και των Ευρωπαίων στις τουρκικές διεκδικήσεις σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Ευκαιρία για να δρομολογήσουν εξελίξεις στο Κυπριακό, στα ελληνοτουρκικά και στην Ανατολική Μεσόγειο αναζητούν στην κρίση της Ουκρανίας οι Αμερικανοί, καθώς εκτός των εναλλακτικών λύσεων για τον μετριασμό των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη επιζητούν και ανταλλάγματα τα οποία θα μπορέσουν να προσφέρουν στην Τουρκία προς ανταμοιβή των… μεσολαβητικών προσπαθειών του κ. Ερντογάν.

Οι Αμερικανοί, αντί να κοιτάξουν κατάματα το πρόβλημα του αναθεωρητισμού της Τουρκίας, που κινείται στα ίδια βήματα με εκείνον του φίλου του, Βλαντιμίρ Πούτιν, και αντί να αντιμετωπίσουν το σοβαρότατο πρόβλημα που προκύπτει με τη στάση ουδετερότητας που κρατά η Τουρκία, μένουν εγκλωβισμένοι στη λογική της ανταμοιβής της Τουρκίας προκειμένου να μην εγκαταλείψει το δυτικό στρατόπεδο. Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση Μπάιντεν συζητά και παροτρύνει τα νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ να δώσουν το πράσινο φως για την πώληση F-16 στην Τουρκία και την αναβάθμιση των παλαιότερων μαχητικών F-16 που διαθέτει η Άγκυρα, η Ουάσινγκτον δείχνει πρόθυμη να ξεχάσει σχεδόν ότι η Τουρκία όχι μόνο διατηρεί τους S-400, συνεχίζει να στηρίζεται ενεργειακά στη Ρωσία και συνεχίζει τις εμπορικές ανταλλαγές, κυρίως στα σιτηρά, αλλά συγχρόνως γίνεται το καταφύγιο των ρώσων ολιγαρχών και όσων φυσικά ξεπλένουν τα δισεκατομμύρια του «κύκλου Πούτιν».

Οι δηλώσεις αμερικανών αξιωματούχων αλλά και η περιοδεία της υφυπουργού εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ στην περιοχή είναι αποκαλυπτικές των προθέσεων της αμερικανικής πλευράς έναντι της Άγκυρας.

Η Ουάσινγκτον επιστρέφει και πάλι σε παλιές λογικές, καθώς θεωρεί ότι με μια υποχώρηση της Ελλάδας ή έναν επώδυνο συμβιβασμό των Ελληνοκυπριών θα μπορούσε να προσφερθεί το αντάλλαγμα που θα ήταν αρκετό να ικανοποιήσει τον κ. Ερντογάν, ώστε να μην προχωρήσει ακόμη πιο κοντά στον Πούτιν.

Είναι η απολύτως λανθασμένη λογική και πολιτική των Αμερικανών που τελικά εξέθρεψε το καθεστώς Ερντογάν, το οποίο κάθε άλλο παρά είναι προσανατολισμένο προς τη Δύση, αλλά και εκείνες οι επιλογές, που θέλουν να εξάρουν τις «πρωτοβουλίες» του κ. Ερντογάν αλλά και τον «σταθεροποιητικό ρόλο» της Τουρκίας, εκ μέρους της κυβέρνησης Μπάιντεν, του Βερολίνου, των Βρυξελλών και εσχάτως των Παρισίων (ας ελπίσουμε ότι αυτό έγινε για λόγους προεκλογικούς, με τον Εμανουέλ Μακρόν να προσδοκά στην ενίσχυση των μουσουλμάνων και των τούρκων μεταναστών).

Σε αυτό το παιχνίδι επιχειρείται η εμπλοκή των Ελληνοτουρκικών και του Κυπριακού, καθώς η αναζήτηση νέων πηγών ενέργειας για την Ευρώπη προϋποθέτει ότι οι όποιες πολιτικές εκκρεμότητες και τα όποια εμπόδια θα πρέπει αν όχι να επιλυθούν, πάντως να παρακαμφθούν, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο το ευρύτερο σχέδιο.

Οι ανατροπές που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα στον χώρο της Μέσης Ανατολής, με τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, τα ΗΑΕ και την Αίγυπτο (σύντομα ξεκινά αντίστοιχη διαδικασία με την Σαουδική Αραβία), δεν εξυπηρετούν τα ελληνικά και κυπριακά συμφέροντα, καθώς σταδιακά χάνονται τα αντίβαρα –ή περιορίζεται η σημασία τους– στα οποία είχε στηριχθεί η ελληνική εξωτερική πολιτική τα τελευταία χρόνια.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι τώρα είναι η ευκαιρία να κλείσουν τις επικίνδυνες τρύπες στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και συγχρόνως να εμπλέξουν την Τουρκία σε μια συνεργατική διαδικασία, που θα την κρατήσει με κάποιο τρόπο δεμένη με το δυτικό στρατόπεδο και θα περιορίσει την ανεξέλεγκτη και αυτόνομη πορεία της.

Η αμερικανική πλευρά θέλει να εντάξει την Τουρκία σε πρώτη φάση στο EAST MED GAS FORUM, αλλά εκεί υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα, καθώς χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος δεν θα μπορούν να της ανοίξουν την «πόρτα» εάν δεν δεσμευθεί η Τουρκία όσον αφορά τον σεβασμό των οριοθετήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και κυρίως εάν δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία.

Το Κυπριακό επανέρχεται στο τραπέζι, καθώς, δεδομένης της εντελώς ανεδαφική προσδοκία για επίλυσή του, και μάλιστα σε ορίζοντα μηνών, πιθανότατα οι Αμερικανοί θα μπουν στον πειρασμό να εμφανίσουν έργα όπως ο προτεινόμενος αγωγός από το Ισραήλ προς την Τουρκία ως… Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο νησί, όπου ο αγωγός θα περάσει «προς όφελος Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων» (και κυρίως της Τουρκίας), χωρίς να έχει προηγηθεί επίλυση του Κυπριακού, ούτε αναγνώριση της Κύπρου από την Τουρκία. Η λογική αυτή ουσιαστικά καλεί τους Ελληνοκυπρίους να παραδώσουν ένα από τα εργαλεία που διαθέτουν ως ανεξάρτητο κράτος στην Τουρκία και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Η Τουρκία από την άλλη πλευρά έχει προαναγγείλει για τις προσεχείς ημέρες την ανακοίνωση σημαντικών εξελίξεων στα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία πιθανόν θεωρεί ότι στην παρούσα συγκυρία, όπου όλη η Δύση αναζητά εναγωνίως θετικές ειδήσεις σε ό,τι αφορά νέες πηγές ενέργειας, οι αντιδράσεις θα είναι περιορισμένες ακόμη κι αν ανακοινώσει εντοπισμό κοιτασμάτων από τις παράνομες έ­ρευνες που έκανε εντός της κυπριακής ΑΟΖ ή ακόμη και εντός της ελληνικής ΑΟΖ. Έτσι ελπίζει ότι θα επιβάλει de facto τις διεκδικήσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ στην περίπτωση της χώρας μας ίσως επιδιώκει να εξαναγκάσει την Αθήνα, υπό την πίεση του αμερικανικού αλλά και του ευρωπαϊκού παράγοντα, σε εσπευσμένες συνομιλίες για κάποια μορφή άτυπης συνεκμετάλλευσης κοιτασμάτων σε περιοχές βεβαίως που η Τουρκία διεκδικεί από τη χώρα μας.

Η κυβέρνηση, η οποία μάλλον έχει το μυαλό της στην επιδοματική πολιτική, ώστε να είναι έτοιμη, όταν χρειασθεί, και για εκλογικό αιφνιδιασμό, δεν δείχνει διάθεση έγκαιρης αντίδρασης ώστε να αποφύγει να τρέχει πίσω από τα γεγονότα.

Ακόμη και η αντίδραση σε ό,τι αφορά την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων γίνεται με φοβικό και αμυντικό τρόπο. Ο κ. Μητσοτάκης, με μεγάλη καθυστέρηση και αφού είχε αποκηρύξει τους υδρογονάνθρακες, στράφηκε τώρα υποχρεωτικά στην έναρξη μιας διαδικασίας για την Ήπειρο, το Ιόνιο, και νοτιοδυτικά της Κρήτης, που θα κρατήσει βεβαίως τουλάχιστον μια πενταετία (έχοντας χάσει πολύτιμα χρόνια, με ευθύνη και της προηγούμενης κυβέρνησης, καθώς και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν ήθελε να ενοχλήσει την Τουρκία). Σε ό,τι αφορά τα οικόπεδα της Κρήτης, τα οποία έχει αμφισβητήσει επισήμως και η Λιβύη, η κυβέρνηση αναμένει, εάν τελικά υπάρξει ενδιαφέρον από τις εταιρείες για έναρξη ερευνών, αυτές να γίνουν κοντά στην Κρήτη, σε περιοχές δηλαδή που δεν θα μπορούσαν να αμφισβητηθούν από τη Λιβύη. Αυτό βεβαίως δημιουργεί προηγούμενο, το οποίο πιθανότατα θα εκμεταλλευθούν σε μεταγενέστερη φάση οι Λίβυοι, όταν και εάν ποτέ έρθει η ώρα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών.

Όμως η κυβέρνηση διαπράττει ένα ακόμη σοβαρό λάθος. Εάν μέσα σε όλη αυτήν την παγκόσμια κινητοποίηση για την αναζήτηση ενεργειακών πόρων δεν επιδιώξει την καταγραφή της εκκίνησης της προσπάθειας για έρευνες σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά μάλιστα εκεί που καλύπτει η Ελληνοαιγυπτιακή Συμφωνία, αυτό θα σημάνει εμμέσως την αποδοχή των τουρκικών τετελεσμένων, που υπό την απειλή παράνομων ερευνών και εφαρμογής του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου θα επιβάλει στην Ελλάδα τη μονομερή παραίτηση από την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Θα μετατρέψει έτσι σε «γκρίζα ζώνη» την Ανατολική Μεσόγειο, περιμένοντας την εκμετάλλευση των πόρων της μόνο όταν το επιτρέψει η Τουρκία και όταν θα έχει κατορθώσει να επιβάλει τους όρους της στην Ελλάδα…

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ