Ο πολιτιστικός τουρισμός στην Ευρώπη την εποχή της πανδημίας
Συνάντηση της Τοπικής Ομάδας Υποστήριξης των πρόσθετων δράσεων του έργου CHRISTA για τον βιώσιμο πολιτιστικό τουρισμό, διοργάνωσε διαδικτυακά η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης με τη συμμετοχή φορέων και επιχειρήσεων από τον χώρο του τουρισμού και του πολιτισμού της Κεντρικής Μακεδονίας.
Την έναρξη των εργασιών της συνάντησης κήρυξε ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Κεντρικής Μακεδονίας Αλέξανδρος Θάνος.
Ο κ. Θάνος στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε αρχικά στις δράσεις του έργου CHRISTA που υλοποιήθηκαν με επιτυχία τα προηγούμενα χρόνια, και στο Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων Γαστρονομίας της UNESCOπου προωθεί την πολιτιστική πολυμορφία και την αειφόρο αστική ανάπτυξη, και στο οποίο συμμετέχει η Θεσσαλονίκη.
Τα οφέλη από τη συμμετοχή είναι σημαντικά για την πόλη που επιλέγεται από την UNESCO και η συγκεκριμένη διάκριση έχει προστεθεί στη δυναμική της Θεσσαλονίκης, η οποία έχει όλα τα εχέγγυα για να αναπτυχθεί και να αναδειχθεί ως τουριστικός και πολιτιστικός προορισμός, σε συνδυασμό με τα 15 μνημεία UNESCO που διαθέτει.
«Στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε δίκτυα, να υποβάλλουμε προτάσεις που ευνοούν τον πολιτιστικό τουρισμό», υπογράμμισε ο κ. Θάνος, ενώ αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Interreg Europe και τα προγράμματα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Interreg, τα οποία όπως ανέφερε χαρακτηριστικά έρχονται να συμβάλλουν προσθετικά στις πρωτοβουλίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Στη συνέχεια, ο Αντιπεριφερειάρχης αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία “Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου”, ένα σημαντικό ιστορικό, θρησκευτικό, πολιτιστικό και αναπτυξιακό έργο της Περιφέρειας, το οποίο συμβάλλει στην παγκόσμια αναγνώριση, την αύξηση επισκεπτών, ευνοεί την επιχειρηματικότητα, την εισροή επενδυτικών κεφαλαίων και τη δημιουργία επενδυτικών ευκαιριών και θέσεων εργασίας, βελτιώνει το περιβάλλον και συμβάλλει στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τέλος, ο κ. Θάνος τόνισε: “Χρειαζόμαστε την αγορά μαζί μας, χρειαζόμαστε ανθρώπους που διαμορφώνουν το πολιτιστικό προϊόν, έτσι ώστε να προσαρμόσουμε τα δεδομένα για το νέο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, να αναπροσαρμόσουμε την λογική και να συνδιαμορφώσουμε τα εργαλεία”.
Η υπεύθυνη του έργου CHRISTA Λαμπρινή Τσώλη, στέλεχος του Τμήματος Επιστημονικοτεχνικής Υποστήριξης και Υλοποίησης Προγραμμάτων του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας, σημείωσε ότι αναλόγως των συνθηκών της πανδημίας COVID-19 στόχος είναι η επόμενη συνάντηση της Τοπικής Ομάδας Υποστήριξης να πραγματοποιηθεί δια ζώσης. Η κ. Τσώλη έκανε μία σύντομη αναφορά στη στόχευση του έργου, και υπογράμμισε το σημαντικό πολιτιστικό έργο της Περιφέρειας και ειδικά τη δημιουργία της πολιτιστικής πεζοπορικής διαδρομής που αναβιώνει τη διαδρομή που περπάτησε ο Απόστολος Παύλος.
Το συντονισμό της συνάντησης ανέλαβε η υπεύθυνη γραφείου τουρισμού της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών Όλγα Δανιηλίδου.
Η εκπρόσωπος του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Σοφία Μιζαμτσή, MSc Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη, αναφέρθηκε στο Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας Interreg Europe, το έργο CHRISTA και τις πρόσθετες δράσεις του και παρουσίασε τις καλές πρακτικές του πολιτιστικού τουρισμού την περίοδο της πανδημίας COVID-19, όπως αυτές καταγράφηκαν και αναδείχθηκαν στις περιοχές των εταίρων του έργου. Οι καλές πρακτικές που παρουσιάστηκαν εστίαζαν στον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού και στην παροχή ψηφιακών εγκαταστάσεων για εικονικούς επισκέπτες σε χώρους και εκδηλώσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην Κύπρο, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και τη Λετονία. Η κ. Μιζαμτσή αναφέρθηκε επίσης στον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της Κεντρικής Μακεδονίας και στις δράσεις που πραγματοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού και του τουρισμού, οι οποίες έχουν αναδείξει την Περιφέρεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια σειρά από καλές πρακτικές που έχουν καταγραφεί, έχουν αξιολογηθεί από τους ειδικούς και έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα εκμάθησης πολιτικής Interreg Europe.
Η κ. Μιζαμτσή υπογράμμισε ότι ο τουρισμός και ο πολιτισμός παίζουν καθοριστικό ρόλο στη συμβολή σε πιο υγιείς κοινωνίες, έχουν επιδείξει ισχυρή ικανότητα να περιορίσουν την εξάπλωση του κορωνοϊού και μπορούν να αποτελέσουν τα οχήματα για να διασφαλιστεί ότι οι κοινότητες ανακάμπτουν πιο γρήγορα από συνθήκες δύσκολες, όπως αυτή της πανδημίας COVID-19. Τέλος, ανέφερε ότι ο εικονικός πολιτιστικός τουρισμός (virtual cultural tourism) είναι μια αυξανόμενη τάση σε όλο τον κόσμο και δεν είναι απλώς μια απάντηση στην πανδημία COVID-19. Έχει αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που προέκυψαν από την πανδημία και άλλαξε τον τρόπο που μοιραζόμαστε την υλική και άυλη κληρονομιά, ενώ ευνοεί τον τουρισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου (all year round tourism), συμπεριλαμβανομένου του έξυπνου τουρισμού (smart tourism), και του προσβάσιμου τουρισμού για όλους (accessible tourism for all), του τουρισμού χωρίς εμπόδια και αποκλεισμούς.
Ακολούθησε αναλυτική παρουσίαση σχετικά με την τουριστική συνείδηση ως καταλύτη για την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη, δίνοντας έμφαση στην περίπτωση του σήματος ποιότητας-τοπικής υπευθυνότητας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, από την κ. Μυρτώ Σαϊτάκη, Γεωγράφος MSc Σχεδιασμός, Διοίκηση και Πολιτική του Τουρισμού. Η κ. Σαϊτάκη, σκιαγράφησε το τουριστικό προφίλ της Περιφέρειας και τα κύρια τουριστικά προϊόντα της, παρέχοντας παράλληλα στοιχεία προσφοράς-ζήτησης και κάνοντας ανάλυση swot (πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα) για τον τουρισμό, ενώ αναφέρθηκε στην έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, την προσέγγιση της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ακολούθως, εστίασε στη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και στην έννοια της τουριστικής συνείδησης από την πλευρά των επαγγελματιών και των τουριστών, επικεντρώθηκε στον τουρισμό και την πανδημία αλλά και στις διεθνείς τάσεις για τα ταξίδια. Τέλος, η κ. Σαϊτάκη περιέγραψε το σήμα υπευθυνότητας τοπικής ποιότητας της Περιφέρειας, παρέχοντας χρήσιμες πληροφορίες για το έργο, το σήμα, τον σκοπό, τους φορείς που μπορούν να λάβουν το σήμα, τις γενικές απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις, την κατηγοριοποίηση των κριτηρίων και τις αρχές στις οποίες βασίζονται τα κριτήρια, τα οφέλη απόκτησης του σήματος, τις βαθμίδες κατάταξης των επιχειρήσεων, τη διαδικασία απόκτησης σήματος, τη δέσμευση των επιχειρήσεων στο σήμα και τη λειτουργία του θεσμού της αριστείας.
Το λόγο πήραν οι συμμετέχοντες και ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση για τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στον τουρισμό και στον πολιτισμό, και για τις ευκαιρίες και προοπτικές εξέλιξης του βιώσιμου πολιτιστικού τουρισμού στην Κεντρική Μακεδονία.
Οι φορείς και οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων υπογράμμισαν τη σπουδαιότητα της βιωσιμότητας του τουρισμού, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, αναδεικνύοντας την ευαισθησία και τη δέσμευσή τους για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
Το έργο “CHRISTA Culture and Heritage for Responsible, Innovative and Sustainable Tourism Actions / Πολιτισμός και κληρονομιά για υπεύθυνες, καινοτόμες και βιώσιμες τουριστικές δράσεις” χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας INTERREG EUROPE 2014-2020 και έχει ως στόχο την τόνωση του πολιτιστικού τουρισμού. Με οκτώ εταίρους από οκτώ διαφορετικές χώρες, το έργο επιδιώκει να επηρεάσει και να βελτιώσει τις πολιτικές αναφορικά με τον πολιτιστικό τουρισμό στις περιοχές προορισμού. Το έργο CHRISTA προωθεί την τεχνογνωσία σχετικά με την προστασία και διατήρηση των στοιχείων φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και την αξιοποίησή τους για την ανάπτυξη και την προώθηση καινοτόμων, βιώσιμων και υπεύθυνων στρατηγικών τουρισμού, συμπεριλαμβανομένων της άυλης και βιομηχανικής κληρονομιάς. Σημειώνεται ότι στις πρόσθετες δράσεις του έργου CHRISTA συμμετέχουν φορείς από οκτώ χώρες: European Cultural Tourism Network (ECTN, Advisory Partner, Βέλγιο), Pafos Regional Board of Tourism (Κύπρος, Επικεφαλής Εταίρος), Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΤΑ ΚΜ) για λογαριασμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (Ελλάδα), Granada County Council (Ισπανία), Vidzeme Tourism Association (Λετονία), Sibiu County Tourism Association (Ρουμανία), Burgas Municipality (Βουλγαρία), Ave Intermunicipal Community (Πορτογαλία). Για περισσότερες πληροφορίες για τις πρόσθετες δράσεις του έργου CHRISTA μπορείτε να επισκεφτείτε τον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.interregeurope.eu/christa/news/news-article/13419/christa-extended-to-sep-2022-for-pandemic-impacts/.