Ευρ. Στυλιανίδης στο “Π”: Η Θράκη είναι έτοιμη να δεχθεί ομογενείς από την Ουκρανία
Του
Δρος ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΣΤ. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ
Βουλευτή Ροδόπης Νέας Δημοκρατίας – πρώην Υπουργού,
Επίκ. Καθηγητή Νομικής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
Ο Ελληνισμός της Ταυρίδας έχει βαθιές ρίζες 27 αιώνων (Ηροδότου Ιστορία 2.43.1 – 2.45.3), που φτάνουν μέχρι τους μυθικούς χρόνους. Δεν είναι καθόλου τυχαία η άρνηση των Ελλήνων της Ουκρανίας, στη Μαριούπολη, δηλαδή στην πόλη της Παναγίας, στην Οδησσό, δηλαδή στην πόλη του Οδυσσέα, στην Κριμαία ή στο Κιέβο, να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες, όταν τους προσφέρθηκαν αρχικά διάδρομοι διαφυγής, παρότι έβλεπαν την απειλή να πλησιάζει.
Οι τελευταίοι Έλληνες του Ευξείνου Πόντου αρνούνται να εγκαταλείψουν την κοιτίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 (Οδησσός), όπου το 1814 ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία, που προετοίμασε τον Αγώνα της Ελευθερίας της Ελλάδας. Άντεξαν τις σφαγές και τους διωγμούς των Τούρκων από τον Πόντο και αργότερα του Ιωσήφ Στάλιν (1917), ο οποίος στοχοποίησε την ελληνική μειονότητα, εκτέλεσε επιφανείς και διανοούμενους, έκλεισε 39 σχολεία και 6 γυμνάσια, κυνήγησε 139 εκπαιδευτικούς και αργότερα, το 1937, το καθεστώς του εκτόπισε πάνω από 30.000 Έλληνες στη Σιβηρία. Αρνούνται να λησμονήσουν την ιστορική περιοχή της Γιάλτας, το όνομα της οποίας συνδέθηκε με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική του κόσμου, την οποία το 1900 ίδρυσαν οι Έλληνες, δίνοντάς της το όνομα «Αιγιαλός-Γιάλτα».
Ο Ελληνισμός αυτός αναθαρρύνεται με την άνοδο του Νικήτα Χρουστσόφ στη σοβιετική εξουσία, οπότε και οι Έλληνες της Ουκρανίας αποκτούν πολιτικά δικαιώματα. Το κλίμα αλλάζει ριζικά όταν στην εξουσία της Σοβιετικής Ένωσης βρίσκεται ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Στις 25 Ιανουαρίου του 1989, στη Μαριούπολη, ιδρύεται ο πρώτος ελληνικός σύλλογος, με πρωταρχικό σκοπό την αναγέννηση της ελληνικής διαλέκτου της Μαριούπολης και την εκμάθηση της νέας ελληνικής γλώσσας. Την 25η Μαρτίου του ίδιου έτους εορτάζεται για πρώτη φορά η εθνική εορτή μας και ακούγεται ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Από το 1992 έως το 2000 στον τοπικό δημοτικό ραδιοφωνικό σταθμό, δύο φορές τον μήνα, μεταδιδόταν η εκπομπή «Καλησπέρα». Από το 1992 έως το 1995 στο Ντονέτσκ εκδιδόταν η εφημερίδα «Λόγος», ενώ από το 1994 άρχισε να κυκλοφορεί η εφημερίδα «Χρόνος» του ελληνικού συλλόγου της Μαριούπολης και το 1996 ιδρύθηκε στην ίδια πόλη ελληνικό προξενείο. Η ελληνική γλώσσα διδάσκεται σε εκατοντάδες παιδιά, ενώ την περίοδο μετά το 2007, ως υπουργός Παιδείας, ενίσχυσα τις έδρες Νεοελληνικών Σπουδών της Μαριούπολης, του Κιέβου, της Συμφερούπολης και του Λβοφ, όπου εκπαιδεύονταν εκατοντάδες δάσκαλοι της ελληνικής γλώσσας.
Η ελληνική κοινότητα σήμερα ξαναβιώνει τη μεγαλύτερη ίσως δοκιμασία της, πληρώνοντας με αίμα τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας. Πάνω από 150.000 Έλληνες αγωνίζονται να προστατέψουν τις ρίζες τους και, κόντρα στις απειλές, να παραμείνουν εκεί. Ωστόσο η απάνθρωπη κατάσταση που διαμορφώνεται από την άσκηση ανεξέλεγκτης βίας και η στέρηση βασικών αγαθών επιβίωσης (τρόφιμα, νερό, φάρμακα, θέρμανση) ίσως αναγκάσουν ένα μεγάλο μέρος των συμπατριωτών μας αλλά και πολλών συμπολιτών τους Ουκρανών να αξιοποιήσουν τους ανθρωπιστικούς διαδρόμους, όποτε αυτό καταστεί δυνατό, και να φύγουν εκτός Ουκρανίας, όπως έφυγαν μέχρι τώρα αρκετά εκατομμύρια συμπολίτες τους.
Στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα πρέπει να είναι έτοιμη να δεχθεί και να φιλοξενήσει, προσωρινά ή και μόνιμα, ένα μεγάλο κομμάτι προσφύγων συμπατριωτών μας και άλλων Ουκρανών. Μια τέτοια πολιτική χρειάζεται συντονισμό και οργάνωση από την κεντρική κυβέρνηση, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Ιδανικός τόπος φιλοξενίας ή εγκατάστασης ενός τέτοιου κύματος είναι η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η οποία έχει την εμπειρία και τη γνώση από το παρελθόν με τους παλιννοστούντες Πόντιους. Μπορεί να διορθώσει λάθη που έγιναν τότε, να καταγράψει σε πόλεις και χωριά αναξιοποίητα σπίτια, την ενοικίαση ή την αγορά των οποίων θα επιδοτήσει το κράτος μέσα από ευρωπαϊκά κονδύλια. Αυτή η πολιτική θα περιθάλψει τους πρόσφυγες, αλλά θα στηρίξει οικονομικά και την τοπική κοινωνία.
Παράλληλα θα ενισχύσει δημογραφικά τη Θράκη, που το έχει ανάγκη, και θα προσφέρει και ευκαιρίες στην αγορά εργασίας, τόσο στον πρωτογενή τομέα, όπου οι Ουκρανοί έχουν την τεχνογνωσία και οι τοπικοί αγρότες ανάγκη από εργατικά χέρια, όσο και στη μεταποίηση. Σε κάθε περίπτωση, σε αυτήν τη συγκυρία, η εγκατάσταση στη Θράκη πολλών οικογενειών από την Ουκρανία μπορεί να αποτελέσει σημαντική ένεση δημογραφικής ενίσχυσης, οικονομικής ανάπτυξης, ανθρωπιστικής ανάδειξης της Ελλάδας αλλά και εθνικής ασφάλειας, πολύ περισσότερο αν πολλοί από αυτούς είναι και ελληνικής καταγωγής. Ακόμα κι αν αυτή η διευκόλυνση είναι προσωρινή, θα αναδείξει τον θετικό ρόλο της πατρίδας μας, θα ενισχύσει τους δεσμούς με την ομογένεια και τον ουκρανικό λαό και θα θωρακίσει τη Θράκη.