Νικόλαος Φαραντούρης στο “Π”: Ακρίβεια και ενεργειακό κόστος: «Θεός τοις αργούσιν ου παρίσταται»
Η συζήτηση της περασμένης Τέταρτης 23/2/2022 στη Βουλή για την ακρίβεια και το ενεργειακό κόστος (με αφορμή το σχέδιο νόμου για τον ΕΝΦΙΑ) και όσα προέκυψαν απ’ την πολιτική αντιπαράθεση θυμίζουν τα λόγια του Σοφοκλή: «Θεός τοις αργούσιν ου παρίσταται». Ή σε ελεύθερη απόδοση: «Σε όσους δεν βοηθούν τον εαυτό τους δεν συμπαρίσταται ούτε ο Θεός».
Το ερώτημα που κυριάρχησε όλους αυτούς τους μήνες –απ’ τον Σεπτέμβρη μέχρι σήμερα– είναι γιατί δεν έχει προχωρήσει επιτέλους η κυβέρνηση σε γενναίες δημοσιονομικές, ρυθμιστικές και ελεγκτικές παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας, παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις για το τσουνάμι της ακρίβειας, που στραγγαλίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις πολύ πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Μάλιστα, τους τελευταίους μήνες έχουν πληθύνει οι καταγγελίες για υπερβολικά ή «ουρανοκατέβατα» κέρδη, αισχροκέρδεια, εναρμονισμένες πρακτικές και νόθευση του ελεύθερου ανταγωνισμού στην ενεργειακή αγορά:
α) Η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) ζητά επειγόντως μέτρα για μείωση του κόστους ενέργειας, αλλιώς έρχονται λουκέτα στη βιομηχανία.
β) Φαινόμενα κερδοσκοπίας και αδιαφανείς πρακτικές στην αγορά ενέργειας καταγγέλλει ο Συνήγορος του Καταναλωτή.
γ) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί σε φορολόγηση στα υπερκέρδη ενεργειακών εταιρειών, στην οποία έχουν άλλωστε έχουν προχωρήσει άλλες χώρες της ΕΕ.
Η κυβέρνηση όλους αυτούς τους μήνες είτε διαψεύδει τα φαινόμενα αισχροκέρδειας και υπέρμετρων κερδών είτε παραπέμπει για τη λύση του προβλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόλις πριν από λίγες μέρες, στις 18/3/2022, κυβερνητικές πηγές δήλωναν ότι «στην ελληνική αγορά δεν φαίνεται να υπάρχουν υπερκέρδη». Η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να επιβάλει έκτακτη φορολόγηση στα υπερκέρδη ενεργειακών εταιρειών, παρά τις παροτρύνσεις της Κομισιόν, ενώ ήδη απ’ το καλοκαίρι φέρεται να έχει απορρίψει πρόταση της ΡΑΕ για πλαφόν στις ρήτρες αναπροσαρμογής, που θα είχε αποδειχθεί σωτήρια για τους καταναλωτές.
Ωστόσο, την περασμένη Τετάρτη 23/3/2022, στη δευτερολογία του στη Βουλή, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι «το 90% των υπερκερδών των εταιρειών θα επιστραφεί στο Δημόσιο».
Είχε μεσολαβήσει η πρωτολογία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο οποίος παρουσίασε στοιχεία για υπερκέρδη 1,4 δισ. ευρώ καθώς και αναλυτικό πίνακα με ρυθμιστικά και φορολογικά μέτρα σε άλλες χώρες τις ΕΕ, βάσει των στοιχείων του Ινστιτούτου Bruegel:
1.Βέλγιο, Κύπρος, Τσεχία, Εσθονία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία έχουν προχωρήσει σε μειώσεις φόρων (ΦΠΑ ή/και φόρων στα καύσιμα).
2.Βέλγιο, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο έχουν προχωρήσει σε ρύθμιση των τιμών ενέργειας λιανικής.
3.Γαλλία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο έχουν προχωρήσει σε ρύθμιση των τιμών ενέργειας χονδρικής.
4.Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ρουμανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο έχουν προχωρήσει σε νομοθεσία γιο φόρο στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη.
Αντιθέτως, σύμφωνα με την επίσημη απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 24/2/2022, με αφορμή διάφορα ελληνικά δημοσιεύματα που έφεραν την Κομισιόν να εκφράζει επιφυλάξεις για δημοσιονομικά μέτρα, «η ελληνική κυβέρνηση από τον Σεπτέμβρη έως και σήμερα ουδέποτε απευθύνθηκε στις Βρυξέλλες με αίτημα τη μείωση φόρων και την έγκριση πρόσθετων κρατικών ενισχύσεων».
Γι’ αυτά λοιπόν που επίκεινται υπενθυμίζουμε στην κυβέρνηση το του Σοφοκλέους «Θεός τοις αργούσιν ου παρίσταται».
* O Νικόλαος Φαραντούρης είναι Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Δίκαιο Ενέργειας και Ανταγωνισμού και Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ενέργεια στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Διετέλεσε επί 10ετία Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών και Νομικός Σύμβουλος στη ΔΕΠΑ και Πρόεδρος της Νομικής Επιτροπής EUROGAS, της ευρωπαϊκής ένωσης ενεργειακών εταιρειών στις Βρυξέλλες. Είναι σύμβουλος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ