Στέφανος Γκίκας στο “Π”: Η «ενηλικίωση» της ΕΕ και η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας
Του
ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΩΤ. ΓΚΙΚΑ
Βουλευτή Κέρκυρας ΝΔ, Αρχιπλοίαρχου ΠΝ ε.α.
Προσερχόμενος στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στις Βερσαλλίες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για μία «βίαιη ενηλικίωση» της Ευρώπης, απότοκο της παράνομης και απρόκλητης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Από τις αρχές Νοεμβρίου του 2021, όπου οι ΗΠΑ ενημέρωσαν τους Συμμάχους για τη μεγάλης κλίμακας συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων κοντά στα σύνορα Ρωσίας – Ουκρανίας, η Ευρώπη προσπάθησε να μεσολαβήσει μέσω της διπλωματίας. Αν και όλοι ήλπιζαν πως επρόκειτο για μια ακραία μορφή πίεσης του Βλαντιμίρ Πούτιν, που στόχευε σε αλλαγή του φιλοδυτικού και φιλονατοϊκού προσανατολισμού του Κιέβου –και η οποία θα σταματούσε με την αναγνώριση των αυτόνομων περιοχών του Ντονμπάς–, η έναρξη της ρωσικής εισβολής τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου απέδειξε το αντίθετο.
Η ρωσική πλευρά ενδεχομένως υπολόγιζε ότι η συνήθως αργή στις αντιδράσεις της ΕΕ δεν θα κατέληγε εύκολα σε μια ενιαία γραμμή. Ωστόσο διαψεύσθηκε, αφού από την πρώτη στιγμή όλα τα κράτη-μέλη καταδίκασαν απερίφραστα την κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου από τη Ρωσία, όπως και την αναθεωρητική της λογική και πρακτική. Παράλληλα προέβησαν στην επιβολή πολύ αυστηρών κυρώσεων, σε απόλυτη συνέργεια με το ΝΑΤΟ.
Έχοντας αντιληφθεί ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί ευθεία απειλή και για τη Δύση, η ΕΕ κατέρριψε ταμπού που διατηρούσε από την ίδρυσή της και αποφάσισε να χρηματοδοτήσει για πρώτη φορά στην ιστορία της την αγορά όπλων για μια τρίτη χώρα, την Ουκρανία εν προκειμένω. Παράλληλα, πολλά κράτη-μέλη, ανταποκρινόμενα στα αιτήματα της Ουκρανίας, απέστειλαν αμυντικό υλικό και ανθρωπιστική βοήθεια, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Οι μνήμες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η νέα απειλή ασφάλειας οδήγησαν πολλές χώρες να αυξήσουν γενναία τον αμυντικό τους προϋπολογισμό. Μάλιστα ο καγκελάριος Σολτς ανακοίνωσε αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού κατά 100 δισ. ευρώ, καταρρίπτοντας άλλο ένα ταμπού, που ήθελε τη Γερμανία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου να παραμένει σχετικά αδύναμη στο αμυντικό πεδίο.
Οι εξελίξεις σηματοδοτούν την ενεργοποίηση μιας κοινής Ευρωπαϊκής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Άμυνας, με καθυστέρηση 20 ετών. Προφανώς ο άξονας Γαλλίας – Γερμανίας θα παίξει καθοριστικό ρόλο στον τομέα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Το ζητούμενο είναι να ευθυγραμμιστεί η οικονομική δύναμη της ΕΕ με τη γεωπολιτική της ισχύ, η οποία σαφώς υπολειπόταν. Με αυτόν τον τρόπο η ασφάλεια της Ευρώπης θα πάψει να εξαρτάται από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, αν και θα δρουν συμπληρωματικά.
Άλλο ένα σημάδι της απότομης «ενηλικίωσης» της ΕΕ είναι η απόφασή της να προχωρήσει σταδιακά στην ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία. Είναι ενδεικτικό ότι παρόλο που η Ρωσία, με την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και τον πόλεμο με τη Γεωργία το 2008, είχε δώσει δείγματα γραφής, η Ευρώπη δεν πήρε τα μέτρα που όφειλε να πάρει. Αυτό οδήγησε σήμερα στο οξύμωρο, η ΕΕ να έχει επιβάλει αυστηρότατες μεν κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά παράλληλα να συνεχίζει να πληρώνει δισεκατομμύρια ευρώ κάθε εβδομάδα για να προμηθεύεται τα βασικά ενεργειακά προϊόντα από τη Ρωσία. Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί και δικαίως ότι τα χρήματα της ΕΕ συντηρούν τη ρωσική εισβολή…
Το βέβαιο είναι ότι ο πόλεμος που προκάλεσε ο Πούτιν στην Ουκρανία άλλαξε μέσα σε λίγες ημέρες την παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφάλειας και ιδιαίτερα τη γεωπολιτική αντίληψη της ΕΕ. Ήρθε η ώρα η Ευρώπη να μετεξελιχθεί σε μια ισχυρή Ένωση, στρατηγικά αυτόνομη και εγγυήτρια της σταθερότητας και της ειρήνης στην Ευρασία.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ