Σε βαθύ τούνελ η οικονομία
Ανησυχία για τις επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία – Αβεβαιότητα για το μέλλον
-Στουρνάρας: Δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει
Σε αχαρτογράφητα νερά εισέρχεται αργά αλλά σταθερά η ελληνική οικονομία, ενώ προϊόντος του χρόνου εντείνεται η αβεβαιότητα και η απαισιοδοξία για το άμεσο μέλλον. Οι θετικοί δείκτες υποχωρούν και οι αρνητικοί… ανακάμπτουν.
Η κακή κατάσταση που είχε δημιουργηθεί λόγω της διετούς πανδημίας επιτείνεται κι άλλο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Τα πράγματα είναι πιθανό να γίνουν ακόμη χειρότερα όσο παρατείνονται οι πολεμικές συγκρούσεις, που τροφοδοτούν μια παγκόσμια κρίση.
Όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές, αλλά όχι μόνο, χώρες, η ελληνική οικονομία έχει περιέλθει σε τέλμα, τα μεγάλα επενδυτικά projects έχουν προσωρινά παγώσει. Η ανάπτυξη έχει μπει σε βραδείς ρυθμούς και βρίσκεται μακριά από τις αρχικές –προ μηνών– αισιόδοξες εκτιμήσεις. Το… όραμα του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη για ολική επαναφορά της οικονομίας στις αρχές του 2022 πήρε αναγκαστικά παράταση για το δεύτερο εξάμηνο του χρόνου. Και αυτό αν κι εφόσον τερματιστεί εγκαίρως ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Υπό αυτό το πρίσμα, δεν συνιστά έκπληξη το γεγονός ότι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας εμφανίζεται ανήσυχος και εμφανώς απαισιόδοξος. «Ζούμε σε απόλυτη αβεβαιότητα. Κανείς δεν γνωρίζει πότε θα τελειώσει αυτή η κρίση, για να εκτιμήσουμε τις επιπτώσεις», σημείωσε.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, το οποίο στην έκθεσή του κάνει λόγο για επιδείνωση των δεικτών και επισημαίνει την ανάγκη προσεκτικών χειρισμών εκ μέρους της κυβέρνησης το προσεχές διάστημα. Εκτιμά ότι ο πληθωρισμός στη χώρα θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά, με την προοπτική να φτάσει και ενδεχομένως να υπερβεί το 11%. Ενδεχόμενο που δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα, αφού τον Φεβρουάριο έφτασε στο 7,43% και η κρίση στην Ουκρανία καλά κρατεί.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού χαμηλώνει κι άλλο τον πήχη της ανάπτυξης, καθώς η αρχική του πρόβλεψη έκανε λόγο για 3,58% πριν από την έναρξη του πολέμου και τώρα την περιορίζει στο 2,21% – 2,75%. Σαφώς πιο χαμηλά από τις προβλέψεις της κυβέρνησης, που εκτιμά πως η ανάπτυξη το 2022 θα κινηθεί μεταξύ 3,5% και 4%. Ωστόσο και το οικονομικό επιτελείο έχει μπει σε φάση… διόρθωσης, καθώς τα νέα δεδομένα καθιστούν αναγκαστική την αναθεώρηση του προϋπολογισμού. Προς το… χειρότερο εννοείται.
Οι ανατροπές στο πεδίο της οικονομίας έχουν άμεση επίδραση και στο πολιτικό γίγνεσθαι. Για την ακρίβεια, ακυρώνουν ή έστω ματαιώνουν προσωρινά το πολιτικό αφήγημα του Κυρ. Μητσοτάκη, που στηριζόταν σε ένα success story στον χώρο της οικονομίας. Η ανάκαμψη θα καθυστερήσει, η ανάπτυξη θα είναι αργή και η μόνη ελπίδα για «πανηγυρισμούς» συνδέεται με τις επιδόσεις του τουρισμού τη φετινή σεζόν. Παρά τις αντιξοότητες, οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα ευοίωνες, αν φυσικά δεν προκύψουν νέες κρίσεις, οποιασδήποτε μορφής.
Καθοριστικό ρόλο στις επιλογές του πρωθυπουργού, σε οικονομικό, αλλά και πολιτικό επίπεδο, θα παίξουν οι αποφάσεις που θα ληφθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με το Σύμφωνο Σταθερότητας. Αν η απόφαση είναι οι ελαστικές πολιτικές –λόγω πολέμου– να συνεχιστούν και το 2023 τότε ο Κυρ. Μητσοτάκης θα αποφασίσει να ανοίξει τη βεντάλια των παροχών και να πάει στις εκλογές χωρίς την πίεση των δημοσιονομικών περιορισμών. Αν η απόφαση σε επίπεδο ΕΕ είναι να επανέλθει σε πλήρη ισχύ το Σύμφωνο Σταθερότητας τότε τα περιθώρια στενεύουν για τον πρωθυπουργό. Ορισμένοι εκτιμούν ότι μια τέτοια εξέλιξη είναι πολύ πιθανό να αλλάξει τα σχέδιά του σε σχέση με τον χρόνο των εκλογών. Για την ακρίβεια, να τις φέρει πολύ νωρίτερα, πριν μπει το 2023 και αρχίσει να εφαρμόζει τα αυστηρά μέτρα που συνδέονται με το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ