Με τουρκικό «μενού» το γεύμα Μητσοτάκη – Ερντογάν

-Σέρβις στη δημόσια εικόνα του Σουλτάνου η συνάντηση με Μητσοτάκη…

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Για ένα ακόμη ραντεβού στα τυφλά, το οποίο όχι μόνο δεν έχει τις προϋποθέσεις για να προσφέρει μια διέξοδο και μια χαραμάδα φωτός στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά αντιθέτως μπορεί να αποτελέσει το βήμα για μια επίσημη και σε υψηλότατο επίπεδο επαναβεβαίωση των αναβαθμισμένων τουρκικών διεκδικήσεων, προετοιμάζονταν τις προηγούμενες ημέρες η Αθήνα, όσον αφορά την προγραμματισμένη για το πρωί της Κυριακής άφιξη του κ. Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη.

Μια συνάντηση η οποία βεβαίως θα μπορεί να προβληθεί από την Άγκυρα ως μία ακόμη κίνηση της μετριοπαθούς διπλωματίας της, καθώς μετά τη «μεσολάβηση» στο Ουκρανικό και την υποδοχή του ισραηλινού Προέδρου στην Τουρκία, δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα να κάνει «ανοίγματα» και στην Ελλάδα, η οποία συνεχώς «επιτίθεται και κακολογεί» την Τουρκία…

Η Αθήνα θεωρεί ότι ύστερα από μια τόσο μεγάλη περίοδο συσσωρευμένης έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, και παρά το γεγονός ότι ο τούρκος Πρόεδρος είχε αναφερθεί με όχι και τόσο τιμητικές εκφράσεις προς το πρόσωπο του έλληνα πρωθυπουργού, είναι αναγκαία μια νέα, πρόσωπο με πρόσωπο, συνάντηση των δύο ηγετών. Δεν ελπίζει κανείς ότι θα υπάρξει μεταστροφή ή αλλαγή θέσεων της Τουρκίας, αλλά αυτοί που εισηγήθηκαν τη συνάντηση πιστεύουν ότι πρέπει να δοθεί μια ευκαιρία ώστε να σπάσει ο βαρύς πάγος και το βαθύ κλίμα δυσπιστίας στις σχέσεις των δύο ανδρών και συγχρόνως από πρώτο χέρι να υπάρχει ενημέρωση για το πού το πάει και μέχρι πού θέλει να το φτάσει η Τουρκία στις διμερείς σχέσεις.

Η ευκαιρία για τη συνάντηση δόθηκε με τον εορτασμό της Κυριακής της Ορθοδοξίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, στον οποίο θα παραστεί ο πρωθυπουργός, θέλο­ντας έτσι να στείλει και μήνυμα στήριξης στον Οικουμενικό Πατριάρχη, ο οποίος βάλλεται πλέον ευθέως από τη Ρωσία και τους κύκλους που κινούνται πέριξ του Πατριαρχείου Μόσχας.

Με την παρουσία του πρωθυπουργού στην Κωνσταντινούπολη, ήταν αναμενόμενη, μετά και την α­νταλλαγή διπλωματικών μηνυμάτων, η πρόσκληση του τούρκου Προέδρου. Εξάλλου η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή έχει κρατήσει ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με τον Ιμπραήμ Καλίν, τον στενότερο συνεργάτη και σύμβουλο του τούρκου Προέδρου.

Οι δυσκολίες σε μια τέτοια συνάντηση πάντως είναι δεδομένες. Μπορεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι προκλήσεις που δημιουργεί –τόσο για τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, όσο και για τις χώρες της ευρύτερης περιοχής– να προσφέρουν θέματα συζήτησης στα οποία μπορεί να υπάρξει σύγκλιση, όμως κανένας πόλεμος, ούτε αυτός της Ουκρανίας, με την παγκόσμια κρίση που προκάλεσε, δεν μπορεί να κρύψει το βαθύ χάσμα που έχει ανοίξει μεταξύ των δύο χωρών από τον αναθεωρητισμό όχι του Βλαντιμίρ Πούτιν αλλά του ίδιου του Ταγίπ Ερντογάν.

Διότι εάν οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν συζητήσουν για την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας, πώς θα μπορέσει ο έλληνας πρωθυπουργός να μην επισημάνει την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής κυριαρχίας της Κύπρου; Και πώς να μην κάνει συγκρίσεις, τονίζοντας ότι όπως δεν αναγνωρίζεται η ρωσική κατοχή στην Κριμαία, έτσι δεν αναγνωρίζεται και το ψευδοκράτος;

Και, επίσης, πώς να μην απαντηθεί από τον έλληνα πρωθυπουργό, στη συζήτηση για την Ουκρανία, ότι ο αναθεωρητισμός του κ. Πούτιν με πρόσχημα «ιστορικά σύνορα» και «καταπίεση μειονοτήτων» είναι πανομοιότυπος με τον αναθεωρητισμό του κ. Ερντογάν περί «Γαλάζιας Πατρίδας» αλλά και την αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών του Αιγαίου;

Ακόμη όμως και στον πυρήνα της ουκρανικής κρίσης θα είναι δύσκολες οι συγκλίσεις, καθώς η Τουρκία θεωρεί ότι προκειμένου να κάνει τον μεσάζοντα, μεταφέρο­ντας τα τελεσίγραφα Πούτιν, μπορεί να απαιτήσει και να διεκδικήσει από νατοϊκούς συμμάχους και ευρωπαίους εταίρους να εξαιρεθεί η Τουρκία από την υποχρέωση επιβολής των επίπονων και επώδυνων για όλους κυρώσεων. Και έτσι η τουρκική οικονομία να συνεχίζει τον μαυραγοριτισμό με τη Ρωσία, να καλοπιάνει το ρωσικό καθεστώς, ώστε να μην κόψει τους ρώσους τουρίστες ή την ομαλή τροφοδοσία με σιτηρά και φυσικό αέριο, και συγχρόνως οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι να εκθειάζουν τον μεσολαβητικό της ρόλο!

Αφήνοντας την Ουκρανία όμως, η συζήτηση Μητσοτάκη – Ερντογάν θα έρθει και στα δύσκολα και κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει ότι η τουρκική πλευρά θα αποφύγει τα δύσκολα για να μην ταράξει το κλίμα.

Αλλά ακόμη και αν ο κ. Ερντογάν επέλεγε να αποφύγει να μπει στα βαθιά, ο έλληνας πρωθυπουργός δεν μπορεί να μη θίξει τα συ­γκεκριμένα ζητήματα που έχουν φορτώσει με ένταση τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και, φυσικά, εκείνα που δημιουργούν σοβαρότατο κίνδυνο για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα.

Αν τον περασμένο Ιούνιο, που συναντήθηκαν και πάλι στις Βρυξέλλες οι κ. Μητσοτάκης και Ερ­ντογάν, το Μέγαρο Μαξίμου θέλησε να βάλει το κεφάλι στην άμμο για να αποφύγει τη σκληρή πραγματικότητα και να προβάλει τους «επιτυχείς» χειρισμούς του πρωθυπουργού, εννιά μήνες μετά δεν έχει κανένα περιθώριο να πράξει το ίδιο, ούτε να αρκεστεί στις γνωστές, ανούσιες και παραπλανητικές δηλώσεις του στυλ «θετικό κλίμα», «είπαμε τις γνωστές θέσεις μας» κ.λπ.

Από τον περασμένο Ιούνιο η Τουρκία έχει βάλει στο τραπέζι ένα πολύ βαρύ χαρτί, με το οποίο επιχειρεί να βάλει στα δικά της καλούπια τον όποιο ελληνοτουρκικό διάλογο. Έτσι, μετά το casus belli, τις «γκρίζες ζώνες» σε νησίδες και βραχονησίδες και τη «Γαλάζια Πατρίδα», τώρα πλέον απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση και των μεγάλων νησιών του Αιγαίου, διαφορετικά απειλεί ότι θα τα θεωρήσει και αυτά «γκρίζες ζώ­νες». Αυτά είναι ζητήματα που δεν μπορούν να κρυφτούν κάτω από το χαλί και με μια δήλωση περί «θετικής βούλησης για τον νέο γύρο των διερευνητικών επαφών» ή για «γύρο συνομιλιών για ΜΟΕ στο Αιγαίο» να θεωρήσει η ελληνική πλευρά ότι τα έχει ξεπεράσει και ότι όλα πλέον βαίνουν καλώς…

Καλές οι επαφές και τα γεύματα, εφόσον δεν θολώνουν τη γενική εικόνα και εφόσον δεν οδηγούν σε βολικές, κατευναστικές πολιτικές απέναντι σε μια αναθεωρητική και επιθετική δύναμη, όπως είναι η Τουρκία του κ. Ερντογάν. Μέχρι τώρα ο κ. Μητσοτάκης –εκπλήσσοντας πολλούς– έδειξε ότι έχει αντίληψη της απειλής και για τον λόγο αυτό επιχειρήθηκαν και οι στρατηγικές σχέσεις με άλλες χώρες και τα προγράμματα εξοπλισμών. Ας ελπίσουμε ότι το περιβάλλον που δημιουργεί η κρίση στην Ουκρανία και οι εκκλήσεις-πιέσεις της Ουάσινγκτον για αρραγές μέτωπο της Δύσης δεν θα αλλάξουν αυτήν την εικόνα, ούτε θα γίνουν σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: imerisia.gr