Η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριότητας των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου

–Στα όρια του παραλόγου η τουρκική προκλητικότητα

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ

Aν και τα λεχθέντα, προ ημερών, από τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε τηλεοπτική συνέντευξή του, όπου αμφισβήτησε την κυριότητα των ελληνικών νήσων του Ανατολικού και Νότιου Αιγαίου, δεν λέγονται για πρώτη φορά από τούρκο επίσημο, δεν παύουν ωστόσο να αποτελούν νέα πρόκληση, ενώ τα επιχειρήματα που επικαλέστηκε αγγίζουν τα όρια του παραλογισμού.

Γιατί ο τούρκος ΥΠΕΞ δεν περιορίσθηκε να κατηγορήσει ή να καταγγείλει την Ελλάδα ότι προβαίνει σε παράνομη στρατιωτικοποίηση των νήσων, αλλά έφθασε στο σημείο να αμφισβητήσει και την ελληνική κυριότητά τους, με επιχειρηματολογία που ξεφεύγει των ορίων όχι μόνο της νομικής επιστήμης αλλά και της απλής λογικής.

Αφού η Ελλάδα –υποστήριξε– παραβιάζει την αποστρατιωτικοποίησή τους, τότε παύουν να έχουν ισχύ και οι σχετικές διεθνείς συνθήκες (Λωζάννης και Παρισίων) διά των οποίων τα νησιά παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα! Δεν είμαι σε θέση να βεβαιώσω αν αυτή η συλλογιστική μπορεί να ενταχθεί στη λογική τής εις άτοπον απαγωγής, ή reductio ad absurdum, όπως την αποκαλούσαν οι Ρωμαίοι. Το βέβαιο είναι ότι με τέτοιες θέσεις ο κ. Τσαβούσογλου αν έθετε υποψηφιότητα για κατάληψη έδρας Διεθνούς Δικαίου ή Δικαίου της Θάλασσας σε μεγάλο και διεθνούς φήμης πανεπιστήμιο, π.χ. της Σορβόννης, του Καίμπριτζ ή άλλων ισάξιων πανεπιστημίων, σίγουρα θα την κέρδιζε… παμψηφεί!

Κάπως απλοποιημένα, η συλλογιστική του κ. Τσαβούσογλου είναι σαν να υποστηρίζει κάποιος ότι, αν ανοίξεις ένα παράθυρο στον τοίχο ενός σπιτιού κατά παράβαση του σχεδίου οικοδομής, χάνεις το σπίτι σου… Τη δέουσα απάντηση την έλαβε από τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβη κ. Αλέξανδρο Παπαϊωάννου, ο οποίος τόνισε, καταλλήλως, ότι η κατηγορία δεν ευσταθεί γιατί το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας αποτελεί αρχή που προβλέπεται ρητά από τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και πρόσθεσε ότι οι θέσεις που εξέφρασε ο τούρκος ΥΠΕΞ αγγίζουν τα όρια του παραλόγου.

Οι συνεχείς απειλές και οι παραβιάσεις σε καθημερινή βάση του εναέριου και του θαλάσσιου χώρου πέριξ των νήσων δικαιολογούν απόλυτα τη λήψη από ελληνικής πλευράς μέτρων αυτοάμυνας. Γιατί αποτελούν απάντηση στις απειλές και επ’ ουδενί συνιστούν απειλή εναντίον της τουρκικής επικράτειας. Δεν νομίζω ότι ο συμπαθής κατά τα άλλα κ. Τσαβούσογλου είναι τόσο αφελής, που να πιστεύει στις θέσεις που εξέφρασε στη συνέντευξή του. Απλώς εντάσσονται σε αυτό που αποκαλείται «ανατολίτικο παζάρι». Δηλαδή, διαπραγματευτικά προσθέτουμε συνεχώς νέα θέματα, βάσιμα ή αβάσιμα, και ό,τι προκύψει.
Και αυτό εξηγεί, εν μέρει, γιατί σε ακραίες θέσεις της Άγκυρας ορισμένες δυτικές χώρες τείνουν να σιωπούν. Ασφαλώς είναι και άλλοι οι λόγοι που τις κάνουν να μη λαμβάνουν θέση, όπως τα επενδυμένα σοβαρά οικονομικά συμφέροντα πολλών δυτικών χωρών, που συντελούν στο να επιδεικνύουν αδικαιολόγητη ανοχή στην τουρκική παραβατικότητα σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Η ανοχή έχει και γεωπολιτικά αίτια. Θέλουν να κρατήσουν την Τουρκία στη σφαίρα της δυτικής επιρροής – αδιάφορο αν το επιθυμεί και η ίδια η Τουρκία, πώς το μεταφράζει και ποια τα ανταλλάγματα που ζητάει.

Η ανοχή πολλών δυτικών χωρών έναντι της Τουρκίας καταφάνηκε και με την τοποθέτηση και την αντίδρασή τους στην ουκρανική κρίση, που παρουσιάζει κάποιες ομοιότητες με το Κυπριακό. Η Τουρκία εισέβαλε το 1974 στην Κύπρο με το πρόσχημα ότι ήθελε να προστατεύσει τα δικαιώματα της τουρκοκυπριακής μειονότητας, που δήθεν απειλούνταν από τους Ελληνοκύπριους. Και έκτοτε παραμένει, ενώ η Άγκυρα δεν αποκρύπτει πλέον τις επιδιώξεις της για λύση που να στηρίζεται στη δημιουργία δύο χωριστών κρατών. Η Ρωσία κατηγορείται από τις ΗΠΑ και τους Δυτικούς ότι σκοπεύει να εισβάλει στην Ανατολική Ουκρανία, όπου η μεγίστη πλειοψηφία του πληθυσμού είναι Ρώσοι στην καταγωγή και ρωσόφωνοι, και να την προσαρτήσει, κατά το προηγούμενο της Κριμαίας. Πρόσχημα, το ότι η ουκρανική κυβέρνηση επιδιώκει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, το οποίο αποβλέπει στην περικύκλωση της Ρωσίας και στην απομόνωσή της από τον δυτικό κόσμο.

Πώς αντιδρά η Δύση, διά του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), στις δύο περιπτώσεις, Κυπριακό και Ουκρανικό, και κατ’ επέκταση στην τουρκική προκλητικότητα έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου; Οι συγκρίσεις είναι συζητήσιμες αλλά οι συνέπειες απροσμέτρητες. Ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος για τις Εξωτερικές Υποθέσεις Ζοζέπ Μπορέλ ακόμη μελετάει τα κυρωτικά μέτρα που θα έπρεπε να επιβληθούν στην Τουρκία, τα οποία αποφασίσθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2021, ενώ σε ό,τι αφορά τη Ρωσία συντάσσεται πλήρως με τις ΗΠΑ για την επιβολή αυστηρών κυρωτικών μέτρων, οικονομικού και πολιτικού περιεχομένου.

Σωστή, βέβαια, η στήριξη των δυτικών χωρών σε ό,τι αφορά το δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέξει τον Οργανισμό στον οποίο επιθυμεί να ενταχθεί. Είναι λάθος, όμως, να αναβιώνει ένα κλίμα αντιπαράθεσης κατά το προηγούμενο της περιόδου του «Ψυχρού Πολέμου», που πρέπει να τεθεί στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά που τείνουν να εφαρμοστούν από τους δυτικούς εταίρους έναντι της Τουρκίας και της Ρωσίας είναι γνωστά στους Έλληνες από την εποχή του Πελοποννησιακού Πολέμου, τα πραγματικά αίτια του οποίου περιγράφει θαυμάσια ο μεγάλος ιστορικός Θουκυδίδης αιώνες πριν από τον Μακιαβέλι στον «Πρίγκιπά» του.

Ο υπουργός Εξωτερικών κ. Ν. Δένδιας έχει άφθονα και ισχυρά επιχειρήματα προκειμένου να πείσει τους δυτικούς συνομιλητές του σε Νατοϊκό ή Κοινοτικό επίπεδο για το παράλογο των θέσεων του κ. Τσαβούσογλου περί στρατιωτικοποίησης των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου, όπως και για την εν γένει τουρκική παραβατικότητα σε Κύπρο και Αιγαίο, με καθημερινές παραβιάσεις του εναέριου και του θαλάσσιου χώρου. Η νόμιμη άμυνα είναι θεμιτό και ιερό μέσο για κάθε λαό και κάθε πολιτισμό.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ