Ο ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣ – ΟΙ ΦΥΛΕΣ, ΟΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

February 18, 2022 στις κατηγορίες BIBΛIO,

Παρουσίαση βιβλίου

Η Ελληνοαμερικανική Ένωση και οι Εκδόσεις Άγρα παρουσιάζουν τον νέο τόμο (υπ’ αριθμ. 4Α’) της σειράς «Πιάνω γραφή να γράψω…: Δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι» του Παντελή Μπουκάλα.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2022 στις 19.30, στο Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Αθήνα).

Για το βιβλίο μιλούν οι:
♦ Θανάσης Τριαρίδης, συγγραφέας
♦ Και ο συγγραφέας του βιβλίου Παντελής Μπουκάλας

> Σύντομη παρέμβαση του ιστορικού Λεωνίδα Εμπειρίκου

Συμμετέχουν οι μουσικοί:
♦ Ναταλία Λαμπαδάκη
♦ Αλέξανδρος Καψοκαβάδης
♦ Γιώργος Κοντογιάννης

Ο τόμος πραγματεύεται τα πολλά και ποικίλα εμπόδια που συναντούσε ο έρωτας Ελλήνων και Ελληνίδων με άτομα διαφορετικού έθνους ή εθνοτικής ομάδας, διαφορετικής θρησκείας ή διαφορετικού χρώματος, και διερευνά πώς, με παρρησία και αδέκαστο πνεύμα, η λαϊκή ποίηση αναδεικνύει αφτιασίδωτες και αλογόκριτες όλες τις πτυχές ενός σοβαρότατου κοινωνικού ζητήματος.
Στον αμέσως επόμενο τόμο, που θα κυκλοφορήσει στο τέλος του 2022, διερευνώνται οι ερωτικές σχέσεις των Ελλήνων με Βούλγαρους, Τσιγγάνους, Εβραίους και Φράγκους.

Eίσοδος ελεύθερη

Η είσοδος στον χώρο της παρουσίασης επιτρέπεται κατόπιν επίδειξης του πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης (Covid-19).
Για όσους δεν δύνανται να παρευρεθούν διά ζώσης, η εκδήλωση θα μεταδίδεται και με live streaming από το κανάλι της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης στο YouTube.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Διεύθυνση Πολιτιστικών Ελληνοαμερικανικής Ένωσης: (2103680052) www.hau.gr

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

Ο ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣ
ΟΙ ΦΥΛΕΣ, ΟΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Α’
ΕΛΛΗΝΕΣ, ΒΛΑΧΟΙ, ΜΑΥΡΟΙ, ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ, ΤΟΥΡΚΟΙ

ΠΙΑΝΩ ΓΡΑΦΗ ΝΑ ΓΡΑΨΩ …
ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ — 4Α’

H αρχαία Eλληνική ποίηση και μυθολογία μας έχουν παραδώσει τον Έρωτα κάλλιστον εν αθανάτοισι θεοίσι και παντοδύναμο. Στον πραγματικό βίο ωστόσο, και παρότι η θρησκεία του έρωτα έχει το μεγαλύτερο και το πιο ενθουσιασμένο ποίμνιο, τα εμπόδια είναι πολλά. Οι πόλεμοι των εθνών, οι στερεοτυπικές αναπαραστάσεις που επεξεργάζεται κάθε λαός για τους άλλους, η κοσμική και η θρησκευτική εξουσία, οι εδραιωμένες προκαταλήψεις, μπορούν να πληγώσουν τα φτερά του Έρωτα. Να μην του επιτρέψουν να υπερβεί τα φράγματα και τα χάσματα.
Στον ανά χείρας τόμο διερευνώνται οι ερωτικές σχέσεις Ελλήνων και Ελληνίδων, έτσι όπως αναδεικνύονται από τα δημοτικά τραγούδια, με αλλοεθνείς, αλλόγλωσσους ή / και αλλόθρησκους, δηλαδή με μαύρους, Βλάχους, Αρβανίτες και Τούρκους. Οι διαφορές ανάμεσα στους Έλληνες και σε άλλους λαούς ή εθνοτικές ομάδες, αλλά και η πυκνή καταναγκαστική συνάφειά τους, δημιούργησαν σχέσεις που καλύπτουν όλη την γκάμα – από την ηδονοθηρία της εκμεταλλευτικής εξουσίας έως τον αυθεντικό πόθο. Η δημοτική ποίηση, απροκατάληπτη και αμερόληπτη, δεν αφήνει ατραγούδιστη καμία εκδοχή.
Η διερεύνηση επεκτείνεται και σε άλλες μορφές του λαϊκού λόγου : παροιμίες, παραδόσεις, παραμύθια, επωδές, κατάρες, λέξεις-ύβρεις. Επίσης λαμβάνονται υπόψη και τα δημοτικά τραγούδια των άλλων λαών. Συνεξετάζεται επιπλέον η στάση της κοσμικής και της θρησκευτικής εξουσίας απέναντι στην πιθανότητα μεικτών γάμων. Για την εθνική ιδεολογία, που επιχειρεί την ομογενοποίηση των αντιλήψεων και των στάσεων, η διαφορά χάνει τη φυσικότητά της, εννοείται σαν κίνδυνος και απειλή και συχνά καταντάει κρίμα, αμαρτία. Στο νεοελληνικό εθνικό κράτος, όπως και στα περισσότερα εθνικά ευρωπαϊκά κράτη που συγκροτήθηκαν τον 19ο αιώνα, το συλλογικό φαντασιακό αναπαρέστησε τον άλλο επιβαρυμένο από ποικίλα αρνητικά γνωρίσματα, ώστε να διευκολύνει την υποτίμησή του.
Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να περιορίσει ή να αποσιωπήσει την ποικιλία του πραγματικού βίου, όπου ο έρωτας είναι πιθανότατο να εκδηλωθεί αδιαφορώντας για τους άρρητους ή και ρητούς κανόνες της εθνικά και θρησκευτικά χρηστής συμπεριφοράς. Η παρρησία του δείχνει ότι έχει τη θέληση και την ικανότητα να αποπαγιδεύεται από τον πεζό δημώδη λόγο, που μοιάζει μονοκόμματος συγκρινόμενος με το πολυφωνικό τραγούδι.
Στον δίδυμο τόμο 4Β’ της σειράς «Πιάνω γραφή να γράψω…», που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2022, διερευνώνται οι ερωτικές σχέσεις των Ελληνίδων και των Ελλήνων με Τσιγγάνους, Βούλγαρους, Εβραίους και Φράγκους.
[ από το οπισθόφυλλο του βιβλίου ]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, Αθήνα, 1951
Από τον τόμο Φωτοφράκτης – Οι φωτογραφίες του Ανδρέα Εμπειρίκου, Εκδόσεις Άγρα, 2001.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΑ ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ
«Πιάνω γραφή να γράψω…: Δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι»

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Παντελής Μπουκάλας γεννήθηκε το 1957 στο Λεσίνι του Μεσολογγίου. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Αθηνών. Την περίοδο 1987-1990 είχε την επιμέλεια βιβλιοκριτικής σελίδας στην εφημερίδα Η Πρώτη. Από τον Δεκέμβριο του 1990 και για τα επόμενα είκοσι χρόνια επιμελούνταν την ανά Τρίτη σελίδα βιβλίου στην Καθημερινή, στην οποία αρθρογραφεί καθημερινά.
Είναι διορθωτής και επιμελητής εκδόσεων. Υπήρξε μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού Ο Πολίτης (όπως και του Δεκαπενθήμερου Πολίτη ) από το 1978 έως την παύση της έκδοσής του. Άρθρα και μεταφράσεις του αρχαίων ελληνικών ποιημάτων έχουν δημοσιευτεί και στα περιοδικά Η λέξη, Το δέντρο, Νέο Επίπεδο, Τεχνοπαίγνιο, Γαλέρα, Ποιητική, The Book’s Journal, καθώς και στην εφημερίδα Η εποχή.
Από το 1980 έχει δημοσιεύσει στις Εκδόσεις Άγρα τα βιβλία ποίησης Αλγόρυθμος, Η εκδρομή της ευδοκίας, Ο μέσα πάνθηρας, Σήματα λυγρά, Ο μάντης, Οπόταν πλάτανος, Ρήματα (Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2010) και Μηλιά μου αμίλητη. Επίσης έναν τόμο βιβλιοκριτικών με τον τίτλο Ενδεχομένως – Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου, δύο τόμους υπό τον τίτλο Υποθέσεις, με επιφυλλίδες του στην Καθημερινή της Κυριακής, το θεατρικό Το μάγουλο της Παναγίας : Αυτοβιογραφική εικασία του Γεωργίου Καραϊσκάκη και τους τρεις πρώτους τόμους της σειράς «Πιάνω γραφή να γράψω… : Δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι »: Όταν το ρήμα γίνεται όνομα : Η «αγαπώ» και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών ( Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου 2017 ), Το αίμα της αγάπης : Ο πόθος και ο φόνος στη δημοτική ποίηση, και Κόκκιν’ αχείλι εφίλησα : Το ταξίδι του φιλιού και ο έρωτας σάν υπερβολή.
Έχει μεταφράσει τον Επιτάφιο Αδώνιδος του Βίωνος του Σμυρναίου, τα ποιήματα του τόμου Επιτάφιος λόγος – Αρχαία ελληνικά επιτύμβια επιγράμματα και τα Συμποτικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας, που έχουν εκδοθεί όλα από την Άγρα.
Έχει επίσης μεταφράσει τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου (ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, 2005), τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη (Εθνικό Θέατρο, 2005), τις Τρωάδες (Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2010), τον Κύκλωπα του Ευριπίδη και το ομότιτλο ειδύλλιο του Θεόκριτου (Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, 2017), τις Θεσμοφοριάζουσες (Φεστιβάλ Αθηνών -Επιδαύρου, 2018), την Ιφιγένεια την εν Αυλίδι του Ευριπίδη (ΚΘΒΕ, 2019) και την Ελένη επίσης του Ευριπίδη (ΚΘΒΕ, 2021).
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά (σε αφιέρωμα του περιοδικού Poesia του Μιλάνου, τον Νοέμβριο του 2014 ), τα πολωνικά (η μετάφραση των Ρημάτων εκδόθηκε στο Γκντανσκ το 2014 ), τα αγγλικά, τα αλβανικά, τα αραβικά, τα ισπανικά, τα καταλανικά (στον τόμο La busqueda del Sur, Βαρκελώνη, 2016 ), τα γαλλικά (στον τόμο Poètes grecs du 21e siècle, Παρίσι, 2017 ) και τα ρωσικά.
Το 2014, στο πλαίσιο της σειράς « Έλληνες ποιητές » της Καθημερινής, είχε την εκδοτική ευθύνη για τους τόμους με το έργο του Κ.Π. Καβάφη, του Γιώργου Σεφέρη, του Μανόλη Αναγνωστάκη, του Ανδρέα Εμπειρίκου και του Νίκου Εγγονόπουλου (εισαγωγή και ανθολόγηση ).
Το 2018 έγινε διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου.