«Καπετάν Μιχάλης»: Ξεκινούν τα γυρίσματα της νέας ελληνικής κινηματογραφικής ταινίας – Ποιός είναι ο ήρωας του Νίκου Καζαντζάκη
Σε περίπου τρεις εβδομάδες αρχίζουν στην Κρήτη τα γυρίσματα της νέας ελληνικής κινηματογραφικής παραγωγής της Odeon «Καπετάν Μιχάλης», του Νίκου Καζαντζάκη. Η εταιρεία Eyesin IKE εξασφάλισε την επιδότηση του ΕΚΟΜΕ με προϋπολογισμό επιλέξιμων δαπανών ύψους 2.863.200 και ποσό επιδότησης 1.145.280 ευρώ.
Η σκηνοθεσία της ταινίας είναι του Κώστα Χαραλάμπους και τον ρόλο του «Καπετάν Μιχάλη» θα ερμηνεύσει ο ηθοποιός Βασίλης Μπισμπίκης.
Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, που είναι από τα τελευταία βιβλία του συγγραφέα και θεωρείται ένα από τα κορυφαία της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Ποιός είναι ο Καπετάν Μιχάλης κι ο πρόλογος του Νίκου Καζαντζάκη
Ο καπετάν Μιχάλης του Νίκου Καζαντζάκη κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1953 από τις Εκδόσεις Μαυρίδη, ενώ στην δεύτερη έκδοσή του, το 1955, στις εκδόσεις Δίφρος, προστέθηκε ο υπότιτλος «Ελευθερία ή Θάνατος», καθώς και ο πρόλογος του συγγραφέα για το έργο του.
Υπόθεση
Η υπόθεση τοποθετείται στην κρητική επανάσταση του 1889. Ο κεντρικός ήρωας, ο καπετάν Μιχάλης, ένας άγριος και ανυπότακτος πολεμιστής, έχει ορκιστεί να είναι μαυροντυμένος, αξύριστος και αγέλαστος μέχρι να ελευθερωθεί η Κρήτη. Όταν όμως συναντά την Εμινέ, τη γυναίκα του αδελφοποιτού του, του Νουρήμπεη, τον κυριεύει «ένας δαίμονας»· παρά τις προσπάθειές του δεν καταφέρνει να τη βγάλει από το μυαλό του.
Ενώ ο καπετάν Μιχάλης παλεύει με το δαίμονά του, ο Νουρήμπεης μονομαχεί με τον Μανούσακα, για να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα του, και τον σκοτώνει· ο ίδιος, όμως, τραυματίζεται στα γεννητικά όργανα. Η πληγή του επουλώνεται, αλλά εκείνος αυτοκτονεί, αδυνατώντας ν’ αντέξει την περιφρόνηση και τον οίκτο της Εμινές (που εν τω μεταξύ έχει γίνει ερωμένη του καπετάν Πολυξίγκη) για τον ακρωτηριασμό του. Η είδηση του θανάτου του επιβαρύνει το ήδη τεταμένο κλίμα στο Μεγάλο Κάστρο, όπου καθημερινά φτάνουν μαντάτα για αψιμαχίες και ταραχές σ’ όλο το νησί.
Με την παρακίνηση των αγάδων, Τούρκοι στρατιώτες ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης σφάζοντας και πυρπολώντας. Λίγες μέρες αργότερα, ξεσπά η επανάσταση. Ο πόλεμος μαίνεται και οι Τούρκοι πολιορκούν το μοναστήρι του Αφέντη Χριστού. Την ίδια εποχή, η Εμινέ ετοιμάζεται να βαφτιστεί χριστιανή και να παντρευτεί τον Πολυξίγκη. Όμως το σόι του Νουρήμπεη την απαγάγει και ο καπετάν Μιχάλης την πιο κρίσιμη νύχτα της πολιορκίας φεύγει από το μοναστήρι για να τη γλιτώσει. Τα καταφέρνει και τη στέλνει στο σπίτι μιας θείας του. Με την απουσία του όμως οι Τούρκοι καταφέρνουν να πυρπολήσουν το μοναστήρι και ο καπετάν Μιχάλης σκοτώνει την Εμινέ για να ησυχάσει και να λυτρωθεί από τις τύψεις για το μοναστήρι.
Λίγο αργότερα, φτάνει στην Κρήτη ο Κοσμάς, γιος του Κωσταρού και ανιψιός του καπετάν Μιχάλη, φέρνοντας στους επαναστατημένους το μήνυμα της συνθηκολόγησης. Ένας μετά τον άλλον, οι καπεταναίοι καταθέτουν τα όπλα, αλλά ο καπετάν Μιχάλης αρνείται να υποκύψει. Ο Κοσμάς πηγαίνει στο λημέρι του για να τον πείσει, αλλά τελικά μένει και ο ίδιος, νιώθοντας τον ίσκιο του πατέρα του να ορθώνεται μέσα του. Μέσα στον πυρετό της μάχης, καταλαβαίνει ότι ο καπετάν Μιχάλης έχει πια λυτρωθεί από κάθε φόβο κι ελπίδα. Σύντομα, θείος και ανιψιός πέφτουν νεκροί στην τελευταία έφοδο του Τούρκων.
Πληροφορίες για τη συγγραφή
Η ιδέα για το μυθιστόρημα φαίνεται πως υπάρχει από το 1929, όταν ο Καζαντζάκης, στο Γκόττεσγκαμπ, γράφει στα γαλλικά το Kapétan Élia. Το 1936, στην Αίγινα, κατάπιάνεται με τη συγγραφή του Mon père, επίσης στα γαλλικά· το ξαναδουλεύει το 1940.
Μερικά χρόνια αργότερα, το 1946, στο Κέιμπριτζ, ξεκινά το μυθιστόρημα Ο ανήφορος, που αναφερόταν στη αντίσταση στους Γερμανούς· ένα απόσπασμα με τίτλο «Ο θάνατος του παπού», δημοσιεύεται στη Νέα Εστία το 1947. Ο καπετάν Μιχάλης γράφεται το 1949-1950 στην Αντίμπ.
Στην τελική του μορφή ενσωματώνει κάποιες σελίδες από τα προηγούμενα σχε-διάσματα, καθώς και μερικές περιγραφές, εκ νέου επεξεργασμένες, των κατεστραμμένων χωριών και του βυθισμένου σε πένθος πληθυσμού, που είχαν περιληφθεί στην Έκθεση της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη (1945). Μέρος των εντυπώσεων του Καζαντζάκη από το οδοιπορικό στη μετακατοχική Κρήτη, δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «Η Κρήτη» στο περ. Νέα Εστία, τ. 66 (Χριστούγεννα 1959) 39-40.
paron.gr με πληροφορίες typologies.gr, kazantzaki.gr