Βασίλης Ταλαμάγκας στο “Π”: Η πανδημία και η επόμενη μέρα

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ
Δημοσιογράφου

Αν ανατρέξει κανείς στην Ιστορία θα βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα μελετώντας τις πανδημίες. Μακροπρόθεσμα, η πανδημία πανώλης επιτάχυνε μια ριζική αλλαγή στη μεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία. Έτσι, οι γενιές μετά το 1348 δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν τα κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα του 13ου αιώνα.

Η μεγάλη απώλεια πληθυσμού προκάλεσε αναδιοργάνωση της κοινωνίας, η οποία αργότερα έμελλε να αποβεί θετική. Η ερήμωση πολλών περιοχών επέτρεψε σε ένα μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού την πρόσβαση σε αγροκτήματα και θέσεις εργασίας που άξιζαν. Οι μισθοί στις πόλεις ανέβηκαν, ενώ η αγορά για αγροτικές μισθώσεις κατέρρεε.

Η εμφανής άνοδος του κόστους εργασίας επέφερε τη σταδιακή μηχανοποίηση της εργασίας. Έτσι, ο Μεσαίωνας εξελίχθηκε σε μια εποχή εντυπωσιακών τεχνικών καινοτομιών. Ως παράδειγμα μπορούμε να θέσουμε την εφεύρεση της τυπογραφίας.

Το 1832 η μεγάλη πανδημία της χολέρας έπληξε το Παρίσι. Μέσα σε λίγους μόνο μήνες η ασθένεια σκότωσε 20.000 άτομα από τον συνολικό πληθυσμό των 650.000 ατόμων της πόλης. Η εξάπλωση της νόσου αύξησε τις εντάσεις μεταξύ των κοινωνικών τάξεων, με τους πλούσιους να αποδίδουν ευθύνες στους φτωχούς για τη διάδοση της νόσου και τους φτωχούς να θεωρούν από την πλευρά τους πως έχουν δηλητηριαστεί.

Η ισπανική γρίπη ήταν πανδημία γρίπης η οποία εκδηλώθηκε το 1918 και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 17 – 50 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ο ιός μεταπήδησε από τα πτηνά στον άνθρωπο και στη συνέχεια άρχισε να μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είχαν επιβάλει λογοκρισία λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με αποτέλεσμα να κρύβουν την έξαρση της πανδημίας.

Από την πανούκλα (πανώλη του Ιουστινιανού) και τον μαύρο θάνατο μέχρι την ισπανική γρίπη του 1918, η Ιστορία είναι γεμάτη με ξεσπάσματα νόσων που οδηγούν σε σημαντικές κοινωνικές συνέπειες, όπως η διαμόρφωση της πολιτικής ζωής ή η ανατροπή της κοινωνικής τάξης, και ορισμένες που προκαλούν κοινωνικές αναταραχές.

Ιστορικά, τα κρούσματα μεταδοτικών ασθενειών οδήγησαν επίσης σε εθνοτικές ή θρησκευτικές οπισθοδρομήσεις ή στην επιδείνωση των εντάσεων μεταξύ των οικονομικών τάξεων.

Η επόμενη μέρα της πανδημίας μπορεί να είναι πολύ δύσκολη για τον κόσμο.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ