Κώστας Τσουκαλάς στο “Π”: Οι δανειολήπτες μόνοι απέναντι στο φάσμα της απώλειας περιουσίας

Του
ΚΩΣΤΑ Δ. ΤΣΟΥΚΑΛΑ
Δικηγόρου, Ειδικού στα θέματα δανείων

Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται έξαρση της επιθετικότητας των funds, τα οποία μετά τη διά νόμου απελευθέρωση της πώλησης των δανείων έχουν πάρει την ιδιοκτησία της μεγάλης πλειοψηφίας των «κόκκινων» δανείων αλλά και πολλών ενήμερων τραπεζικών προιόντων. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν παραδώσει σε πολύ χαμηλό τίμημα τις απαιτήσεις από τα δάνεια στα funds, χωρίς να προτείνουν ανάλογη ρύθμιση στους δανειολήπτες.

Βάσει των στοιχείων που προκύπτουν από την πλατφόρμα e-auction, τα funds είναι πλέον οι κύριοι επισπεύδοντες των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, αφού έχουν αναγγείλει το 70% των υπό διενέργεια πλειστηριασμών, με τις τράπεζες να περιορίζονται στο 22,2% και τους λοιπούς ιδιώτες στο 8%.

Σήμερα. δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο απώλειας της περιουσίας τους και σε πολλές περιπτώσεις της πρώτης κατοικίας.

Η επιθετικότητα των funds και ο υπερβάλλων ζήλος που επιδεικνύουν έχουν συγκεκριμένη αιτία.

Τα επιχειρησιακά σχέδια που έχουν υποβάλει τα funds για να λάβουν την κρατική εγγύηση στα πλαίσια του Προγράμματος «Ηρακλής» προβλέπουν ότι το 50% των εσόδων τους θα προκύψει από ρευστοποιήσεις ακινήτων. Δηλαδή, για να εισπράξουν θα πρέπει να προχωρήσουν σε ρευστοποιήσεις ακινήτων μέσω πλειστηριασμών.

Οι πρόσφατες αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που προβλέπουν την επιτάχυνση της διαδικασίας πλειστηριασμού με την αυτόματη μείωση της τιμής εκκίνησης πλειστηριασμού, αν αυτός αποβεί άγονος την πρώτη φορά, σε συνδυασμό με την απουσία πλέον οποιασδήποτε προστασίας της πρώτης κατοικίας διαμορφώνουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο για τους δανειολήπτες, οι οποίοι καλούνται είτε να συμφωνήσουν στους καταπλεονεκτικούς όρους που θέτουν οι πιστωτές είτε να απολέσουν οικειοθελώς την περιουσία τους μέσω της διαδικασίας πτώχευσης φυσικών προσώπων που ισχύει από τον Ιούνιο. Παράλληλα, ο ρυθμός όσον αφορά τις ρυθμίσεις των δανείων έχει μειωθεί λόγω της οικονομικής αδυναμίας των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, λόγω των συνεπειών της πανδημίας αλλά και λόγω της προτεραιότητας των funds για ταχεία εκκαθάριση των οφειλών όσων έχουν ακίνητη περιουσία.

Δυστυχώς, από την εξέλιξη αυτή χαμένοι είναι όσοι δανειολήπτες έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία, αλλά έχουν περιουσία που καλύπτει σε σημαντικό βαθμό το χρέος ή την αξία της εμπράγματης εξασφάλισης (υποθήκης), αφού με τη ρευστοποίηση της περιουσίας τους ικανοποιείται η ανάγκη των funds για γρήγορα έσοδα, προκειμένου να λάβουν την κρατική εγγύηση. Αντιθέτως, κερδισμένοι είναι οι κακοπληρωτές, ειδικά εκείνοι που οφείλουν ποσά σημαντικά μεγαλύτερα από το χρέος τους και έχουν οικονομικό απόθεμα, αφού με την καταβολή ενός ποσού διαγράφουν σημαντικό μέρος των οφειλών τους και διασώζουν και την περιουσία τους.

Ακόμα ένας λόγος που δεν ρυθμίζονται οι οφειλές είναι η παταγώδης αποτυχία της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού.

Ενώ διαφημίστηκε από την κυβέρνηση ως βασικός μοχλός ρύθμισης των οφειλών, αποδεικνύεται στην πράξη μια μεγάλη «φούσκα» και λόγω των τεχνικών αδυναμιών της πλατφόρμας και λόγω της συστηματικής υπονόμευσης των προσπαθειών ρύθμισης οφειλών από τράπεζες και funds, καθώς προτιμούν την κατά μόνας διαπραγμάτευση προκειμένου να επιβάλουν λεόντειους όρους στους δανειολήπτες, παρά τη διαδικασία συλλογικής διευθέτησης που προκρίνει η πλατφόρμα.

Δυστυχώς, το πλαίσιο της ρύθμισης που προτείνει η πλατφόρμα μέσω υπολογιστικού εργαλείου δεν δεσμεύει τους πιστωτές όχι μόνο να συναινέσουν, αλλά ούτε καν να απαντήσουν στο αίτημα του δανειολήπτη. Δυστυχώς, η πραγματικότητα αποδεικνύεται χειρότερη και από τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις.

Ακόμα και η διαδικασία της πτώχευσης φυσικών προσώπων δεν έχει λειτουργήσει στην πράξη, καθώς ενώ υπάρχει ενδιαφέρον από δανειολήπτες που επιθυμούν μια νέα αρχή, ακόμα και με απώλεια της κυριότητας επί της περιουσίας τους, η πλατφόρμα των πτωχεύσεων μικρού αντικειμένου καθυστέρησε να λειτουργήσει και ακόμα δεν έχει δημιουργηθεί ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, που θα παίρνει τα ακίνητα των ευάλωτων νοικοκυριών προκειμένου να τους τα επαναμισθώνει για μπορούν να διατηρήσουν δικαίωμα οίκησης για μια 12ετία.

Μάλιστα διαρρέεται πως λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από τα funds για συμμετοχή στο σχήμα που θα συνδημιουργήσει τον φορέα η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ψηφίσει την απαλλαγή του φορέα από την καταβολή ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα των νοικοκυριών που θα λάβει.

Δηλαδή τα funds θα έχουν πολλαπλά κέρδη. Θα αγοράσουν σε τιμή ευκαιρίας, μαζικά, τα ακίνητα των ευάλωτων νοικοκυριών, θα λαμβάνουν επί 12 έτη ενοίκιο και μέρος επιδότησής του από το κράτος (φορολογούμενοι), θα έχουν σημαντικά κέρδη στο μέλλον από τη δραστηριότητα real estate που θα έχουν ως κάτοχοι ακινήτων, τα οποία θα μεταπωλήσουν σε τιμή υπέρτερη από αυτή που τα αγόρασαν και θα απαλλάσσονται από την καταβολή ΕΝΦΙΑ για όσο διάστημα έχουν στην κατοχή τους τα ακίνητα, ενώ φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις επιβαρύνονται φορολογικά με επαχθείς όρους.

Απαιτείται άμεσα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προστασίας της πρώτης κατοικίας των νοικοκυριών, διαφορετικά η κοινωνική ειρήνη θα θρυμματιστεί, συμπαρασύροντας και τις προοπτικές ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: ieidiseis.gr