Η επίσημη επίσκεψη Ερντογάν στην Αλβανία: Κραδασμοί και αντιδράσεις
Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Η πρόσφατη επίσημη επίσκεψη που πραγματοποίησε ο τούρκος Πρόεδρος κ. Ταγίπ Ερντογάν στα Τίρανα, παρά τα άκρως φιλικά αισθήματα που εξέφρασε προς τον αλβανικό λαό και την Αλβανία, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και έντονες κριτικές με στόχο κυρίως τον πρωθυπουργό Έντι Ράμα, κυρίως για την έμφαση που έδωσε στη σημασία της επίσκεψης και στις σχέσεις με την Τουρκία.
Η επίσημη επίσκεψη του τούρκου Προέδρου έγινε σε ανταπόδοση εκείνης που είχε πραγματοποιήσει τον περασμένο χρόνο ο αλβανός πρωθυπουργός στην Άγκυρα, κατά την οποία είχε τύχει θερμής υποδοχής. Ο άκρως φιλικός τόνος με τον οποίο εκφράσθηκε ο τούρκος Πρόεδρος –σε βαθμό πατρικής κηδεμονίας που θύμιζε εποχές Οθωμανικής Αυτοκρατορίας– φαίνεται ότι ενόχλησε πολλούς αλβανούς πολιτικούς και θρησκευτικο-κοινωνικούς παράγοντες, σε βαθμό να εκφρασθούν φόβοι ότι η στενή συνεργασία με την Τουρκία (όπως δήλωσε στην αλβανική εφημερίδα «Sot» («Καθημερινή») ο αμερικανός καθηγητής Αλόν Μπεν-Μέιρ) μπορεί να κλείσουν την πόρτα της χώρας προς την ΕΕ.
Αντιδράσεις προκλήθηκαν, επίσης, για το γεγονός ότι η επίσημη επίσκεψη του τούρκου Προέδρου συνέπεσε με την ημέρα κατά την οποία έπεσε μαχόμενος κατά των οθωμανικών κατακτητικών στρατευμάτων στην περιοχή Κρούα ο εθνικός ήρωας της Αλβανίας Γεώργιος Σκεντέρμπεης Καστριώτης. Η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί και την υποδούλωση του αλβανικού λαού στους Οθωμανούς Τούρκους, τον εξαναγκασμό σε εξισλαμισμό μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όπως συνέβη και σε άλλες περιοχές των Βαλκανίων, και την απομάκρυνση από τον χριστιανικό, δυτικοευρωπαϊκό κόσμο και πολιτισμό, στον οποίο ανήκαν.
Αντιδράσεις σημειώθηκαν και από τη μουσουλμανική κοινότητα, καθώς, κατά απαίτηση του Ερντογάν, δεν εκλήθη στα εγκαίνια αναστήλωσης ιστορικού τεμένους στα Τίρανα, επειδή πρόσκειται στους Γκιουλενιστές και αντιτίθεται στην έκδοση του ιμάμη Γκιουλέν από τις ΗΠΑ στην Τουρκία, όπως επίμονα επιδιώκει το καθεστώς Ερντογάν. Να σημειωθεί ότι η αναστήλωση του ιστορικού τεμένους στα Τίρανα έγινε με επιχορήγηση της Άγκυρας και η σχετική τελετή στην πλατεία Σκεντέρμπεη από τούρκο κληρικό και στην τουρκική γλώσσα! Οι αντιδράσεις από ένα ευρύ φάσμα παραγόντων –που ίσως είχαν και αντιπολιτευόμενα προς τον πρωθυπουργό Ράμα κίνητρα– δεν παύουν να είναι ουσιώδεις και δεν πέρασαν απαρατήρητες από τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης.
Ο αλβανός πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε της πρόσκλησης που είχε απευθύνει στον τούρκο Πρόεδρο, υπενθυμίζοντας στους επικριτές του ότι η Τουρκία στάθηκε αρωγός στον αλβανικό λαό σε δύσκολες στιγμές, ότι η Τουρκία δεν είναι η Οθωμανική Αυτοκρατορία του παρελθόντος και ότι η ειρήνη και η συνεργασία με την Αλβανία και το αλβανικό έθνος ξεπερνούν χρονικά τον έναν αιώνα. Τόνισε μάλιστα ότι η Τουρκία ήταν η δεύτερη, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, χώρα που αναγνώρισε το Κόσοβο και ότι έχει χρηματοδοτήσει και πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στην Αλβανία. Εθνικιστικοί κύκλοι προσκείμενοι στον πρωθυπουργό παρατηρούσαν ότι η Τουρκία δεν έχει εδαφικές διεκδικήσεις στην Αλβανία, ούτε κατέχει την Τσαμουριά, όπως η Ελλάδα (sic).
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης υπεγράφησαν επτά σημαντικές διμερείς συμφωνίες. Αυτές αφορούν: Συνεργασία και Εκπαίδευση σε θέματα Ασφάλειας και επιβολής του Νόμου, Συνεργασία μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών, Συμφωνία πολιτικής προστασίας, Συμφωνία στον χώρο της Δημοσιογραφίας και της Ενημέρωσης, Πολιτιστική Συμφωνία, Συμφωνία στο τομέα των Ιστορικών Αρχείων, όπως και στον τομέα Νεολαίας και του Αθλητισμού. Ένα ευρύτατο φάσμα διμερούς συνεργασίας, που εξηγεί γιατί οι δύο ηγέτες χαρακτήρισαν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών στρατηγικής σημασίας και εμβέλειας. Στη διπλωματική γλώσσα και πρακτική ο όρος δηλώνει ότι οι σχέσεις των χωρών και η συνεργασία μεταξύ τους έχουν στρατηγικό βάθος, εκφράζουν κοινές θέσεις και συμφέροντα και διάρκεια στον χρόνο. Οι εθνικιστικοί κύκλοι δεν παρέλειψαν να προσθέσουν ότι η Τουρκία προστατεύει την Αλβανία από τις εδαφικές διεκδικήσεις της Ελλάδας (sic), η οποία διατηρεί την εμπόλεμη κατάσταση με την Αλβανία. Η αναφορά είναι ανακριβής και δηλώνει άγνοια της πραγματικότητας ή εσκεμμένη παραποίηση, καθότι η εμπόλεμη κατάσταση έχει αρθεί προ πολλών ετών, επί υπουργίας Κάρολου Παπούλια, ο οποίος απεβίωσε πρόσφατα και ετάφη στην προσφιλή ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ήπειρο, στο νησί της Παμβώτιδας στα Ιωάννινα.
Οι συμμαχίες μεταξύ δύο ή περισσοτέρων χωρών είναι, ασφαλώς, θεμιτές και δεν πρέπει να ξενίζουν. Αρκεί να μη στρέφονται –αμέσως ή εμμέσως– εναντίον άλλης χώρας ή χωρών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει φανερούς ή μη στόχους. Τον μεν αλβανό πρωθυπουργό να αποβλέπει σε πολιτικά και οικονομικά οφέλη, τον δε τούρκο Πρόεδρο, και κατ’ επέκταση την Τουρκία ως χώρα, στην απόκτηση ερεισμάτων για διείσδυση στα Βαλκάνια, χρησιμοποιώντας ως εφαλτήριο την Αλβανία. Η πολιτική αυτή της Άγκυρας χρονολογείται από πολλών ετών και συγκεκριμένα από την επομένη της κατάρρευσης του καθεστώτος Χότζα, που είχε επιλέξει την πολιτική απομόνωση, αφού πρώτα απομακρύνθηκε από τη Μόσχα, φλέρταρε για μερικά χρόνια με το μαοϊκό καθεστώς της Κίνας, για να απομακρυνθεί στη συνέχεια και από αυτό. Στη μετά Χότζα εποχή η Τουρκία βρήκε, με τα διάδοχα πολιτικά σχήματα, πρόσφορο έδαφος και ανέλαβε την εκτέλεση σημαντικών έργων, όπως ανακαίνιση λιμενικών εγκαταστάσεων και κατασκευή στρατιωτικών αεροδρομίων νοτίως των Τιράνων, με απόκτηση δικαιώματος προσγειώσεως μαχητικών της αεροσκαφών, γεγονός που είχε προκαλέσει έντονες ανησυχίες στην Ελλάδα, που έβλεπε την τουρκική απειλή και από τον Βορρά μέσω του αλβανικού εδάφους.
Πολλοί πιστεύουν ότι η υπαναχώρηση της κυβέρνησης Φάτος Νάνο από τη συμφωνία Κωνσταντίνου Μητσοτάκη – Σαλί Μπερίσια για οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ των δύο χωρών με προσφυγή στο Αλβανικό ΣτΕ, που την ακύρωσε, οφειλόταν σε τουρκικό δάκτυλο. Ο Ράμα, προφανώς, ακολουθεί την ίδια πολιτική, προωθώντας στενή συνεργασία με την Άγκυρα. Φαίνεται όμως να μην αντιλαμβάνεται τη σημερινή πολιτική πραγματικότητα και τι συνέπειες μπορεί να έχει μια στενή συνεργασία με την Τουρκία του καθεστώτος Ερντογάν. Και αυτό διότι οι φιλοδοξίες και η μεγαλομανία του να καταστήσει την Τουρκία μεγάλη περιφερειακή δύναμη, ποντάροντας στον ισλαμισμό και στον νεο-οθωμανισμό, προκαλούν μεγάλες ανησυχίες στον Δυτικό Κόσμο.
Σε ό,τι, δε, αφορά τον πολιτιστικό – θρησκευτικό τομέα, όπου ο Ράμα τείνει να ταυτίζεται με την Τουρκία του Ερντογάν, καλό θα ήταν ο αλβανός πρωθυπουργός να διάβαζε ή να ξαναδιάβαζε το βιβλίο του συμπατριώτη του, πρώην υφυπουργού Εξωτερικών Μπεν Μπλούσι «Να ζεις σε νησί», στο οποίο περιγράφει –με πολλή μελαγχολία– πώς οι Αλβανοί εξαναγκάσθηκαν να εξισλαμισθούν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεγονός που οδήγησε στον αποχωρισμό της χώρας από τον Δυτικό Κόσμο, στην απομόνωση και στην καθυστέρηση γενικότερα.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: slpress.gr