Η Γεωλογία είναι μια επιστήμη που με γοητεύει. Ένας από τους πολλούς τομείς με τους οποίους μπορείς να ασχοληθεί κάποιος είναι αυτός της Ορυκτολογίας-Πετρολογίας-Κοιτασματολογίας. Σε καθημερινή βάση ο κοινός άνθρωπος χρησιμοποιεί τα ορυκτά, χωρίς να έχει σαφή επίγνωση της προέλευσης κάποιων αντικειμένων. Μάλιστα, πολλές φορές εκπλήσσεται από τις αμέτρητες χρήσεις των ορυκτών στην καθημερινή ζωή.
Η Δήμητρα Περπέρη μεταπτυχιακή φοιτήτρια μιλά με πολύ χαρά γιατί ο κόσμος που μαθαίνει για τα ορυκτά και τη χρησιμότητα τους δείχνει ενδιαφέρον για την επιστήμη της Ορυκτολογίας -Πετρολογίας στα πλαίσια του Flea Market που οργάνωσε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Τον Δεκέμβριο 2021 οι Πρυτανικές αρχές του ΑΠΘ διοργάνωσαν το τετραήμερο Flea Market εντός της πανεπιστημιούπολης, για τις επιστημονικές φοιτητικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στο ΑΠΘ. Οι φοιτητές μέλη των ομάδων αυτών είχαν την δυνατότητα να διαθέσουν διάφορα αντικείμενα ώστε να ενισχύσουν οικονομικά τις δράσεις τους. Στην δράση αυτή έλαβαν μέρος τα μέλη του AUTh SEG Student Chapter διαθέτοντας δείγματα από ορυκτά, πετρώματα και μεταλλεύματα που είχαν συλλέξει από τις ασκήσεις υπαίθρου είτε του Τμήματος Γεωλογίας είτε της φοιτητικής ομάδας.
Όπως ήταν φυσικό το ενδιαφέρον των επισκεπτών του Flea Market που ήταν κυρίως φοιτήτριες και φοιτητές του ΑΠΘ, επικεντρώθηκε στα ορυκτά και στα πετρώματα.
Στοιχειοθετώντας μερικές από αυτές τις απαντήσεις, αναδεικνύεται ο μαγικός και θαυμαστός κόσμος των ορυκτών, των πετρωμάτων και των μεταλλευμάτων, και πώς μπορούμε αυτήν την αγάπη μας να την μεταφέρουμε να την μεταλαμπαδεύσουμε και σε άλλους.
Μυτιγλάκη Χριστίνα, Υποψήφια διδάκτορας
Χαλκός, Χρυσός, Άργυρος, Μάρμαρα, Γρανίτες, Πετρέλαιο, Φυσικό αέριο, Βιομηχανικά ορυκτά, Λίθιο, Κοβάλτιο, Σπάνιες Γαίες. Είναι μια νοητή ευθεία, με αλληλοεπικαλύψεις και προσθήκες από άλλα βασικά και κρίσιμα ορυκτά και πετρώματα, τα οποία καθορίζουν διαχρονικά την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας. Συνήθως δεν τα παρατηρούμε ή δεν τα αναγνωρίζουμε στη καθημερινότητα μας, ωστόσο παίζουν καθοριστικό ρόλο στους διάφορους τομείς της ζωής μας, στη κοινωνία και τον πολιτισμό μας. Αυτός είναι ο λόγος που με συναρπάζουν και αποτελούν αντικείμενο της έρευνας και της καθημερινής ενασχόλησης μου.
Δήμητρα Περπέρη, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια
Η Γεωλογία είναι μια επιστήμη που με γοητεύει. Ένας από τους πολλούς τομείς με τους οποίους μπορείς να ασχοληθεί κάποιος είναι αυτός της Ορυκτολογίας-Πετρολογίας-Κοιτασματολογίας. Σε καθημερινή βάση ο κοινός άνθρωπος χρησιμοποιεί τα ορυκτά, χωρίς να έχει σαφή επίγνωση της προέλευσης κάποιων αντικειμένων. Μάλιστα, πολλές φορές εκπλήσσεται από τις αμέτρητες χρήσεις των ορυκτών στην καθημερινή ζωή. Κατά τη διάρκεια του Flea Market οι διδακτορικοί, μεταπτυχιακοί και προπτυχιακοί φοιτητές του AUTh SEG Student Chapter είχαν την ευκαιρία να επικοινωνήσουν και να μοιραστούν τις γνώσεις τους με ανθρώπους που δεν έχουν επαφή με την επιστήμη της Γεωλογίας. Οι εντυπώσεις των προσελθόντων ήταν πολύ θετικές και πολλοί από αυτούς θέλησαν να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες για τα εκθέματα που μπορούσαν να αποκτήσουν, αλλά και για τη σημασία του επιστημονικού μα αντικειμένου. Χαρήκαμε πολύ με την ανταπόκριση του κόσμου και ελπίζουμε να προκαλέσουμε στο μέλλον το ενδιαφέρον και άλλων για την επιστήμη μας.
Ευτυχία Περιστερίδου, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια
Τι σημαντικό κρύβεται στα κοιτάσματα; Τα πετρώματα! Και τι σημαντικό κρύβεται στα πετρώματα; Τα ορυκτά! Άμεσα ή έμμεσα όλοι μας τα χρησιμοποιούμε καθημερινά. Από απλά αντικείμενα όπως το χαρτί, μέχρι και τα πιο εξελιγμένα προϊόντα τεχνολογίας. Μπορεί οι περισσότεροι να νομίζουν ότι κάθε κατηγορία ορυκτού, πετρώματος ή κοιτάσματος είναι ίδια, όμως το ανήσυχο πνεύμα του Γεωλόγου είναι αυτό που τον ωθεί στη λεπτομερή μελέτη και τον προσδιορισμό των διαφορών τους. Είναι αυτός που διακρίνει ότι τελικά όλα αυτά τα θαύματα της φύσης είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους. Αυτή είναι η μαγεία της Γεωλογίας! Το να διακρίνεις πίσω από το πιο απλά πράγματα στη φύση, πόσο σύνθετα είναι και πώς όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους.
Αικατερίνη Πανώρα, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια
Το ενδιαφέρον μου για την Γεωλογία, ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Γεωλογίας ΑΠΘ, είναι δεδομένο. Το να βλέπω, όμως, το ενδιαφέρον του κόσμου για τα ορυκτά και τα πετρώματα κατά τη διάρκεια του Flea Market, ήταν κάτι που με χαροποίησε απρόσμενα. Φοιτητές από άλλες σχολές, Καθηγητές και απλός κόσμος περνούσαν μία, δύο και τρείς φορές από τον χώρο που εκθέταμε τα ορυκτά προσπαθώντας να καταλάβουν τις διαφορές των πετρωμάτων, να θαυμάσουν την ομορφιά τους και να λύσουν τις απορίες τους. Οι συζητήσεις που άνοιξα με τον κόσμο για τα χαρακτηριστικά κάθε ορυκτού και η εκτίμηση που έδειξαν όταν έπαιρναν τις απαντήσεις που έψαχναν, με οδήγησαν στο να πιστέψω ακράδαντα πως η επιστήμη της Γεωλογίας δεν είναι μόνο κάτι που χρειάζεται ο άνθρωπος, αλλά και που τον συναρπάζει.
Αναστάσιος Κυριάκος, Προπτυχιακός φοιτητής
Σαν Γεωλόγοι και μέλη του AUTh SEG Student Chapter τα πετρώματα και τα κοιτάσματα είναι πολύ σημαντικά για εμάς. Είναι απίστευτο πόσες πληροφορίες μπορούμε να αντλήσουμε από αυτά, τόσο για μια μεταλλοφορία οικονομικού ενδιαφέροντος όσο και για τις διάφορες διεργασίες που έγιναν στον πλανήτη μας στους γεωλογικούς αιώνες. Η μεταλλογένεση, οι τεκτονικές διεργασίες, η ηφαιστειότητα και η παλαιογεωγραφία είναι μερικά από τα μυστήρια που καλούμαστε να εξερευνήσουμε και να δώσουμε λύση με βάση τα ορυκτά, τα πετρώματα και τα κοιτάσματα που μελετάμε. Ένα από τα πράγματα που είναι άξιο αναφοράς στην Γεωλογία είναι ο χρόνος. Πιο συγκεκριμένα η ιδιότητα που έχουμε να ταξιδεύουμε πίσω στον χρόνο, όχι μόνο μερικές χιλιάδες χρόνια, όπως για παράδειγμα οι αρχαιολόγοι, αλλά πολλά εκατομμύρια χρόνια πίσω. Αυτό για όσους δεν είναι μυημένοι στην Γεωλογία φαντάζει δυσνόητο, αλλά για έναν Γεωλόγο είναι βασικό κριτήριο για να αντιληφθεί την γεωλογική ιστορία και εξέλιξη μιας περιοχής.
Ιωάννα Άλπη, Προπτυχιακή φοιτήτρια
Τα πετρώματα και τα ορυκτά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Τα περισσότερα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως η οδοντόκρεμα, τα γυαλιά όρασης, τα ρολόγια, τα μολύβια, τα κινητά τηλέφωνα, τα αυτοκίνητα και εκατοντάδες άλλα προϊόντα, δεν θα υπήρχαν χωρίς τα ορυκτά. Αυτό μας δείχνει πόσο σημαντικά είναι τα μέταλλα για όλους μας και πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας αν δεν τα είχαμε!
Νικόλαος Μανθόπουλος, Μεταπτυχιακός φοιτητής
Τι είναι ένα κοίτασμα; Η απάντηση μπορεί αναμφίβολα να βρεθεί μέσα στους διάφορους μεταλλευτικούς κώδικες παγκοσμίως. Αλλά, τι σημαίνει όμως πραγματικά ο όρος κοίτασμα; Κοίτασμα, είναι η εμπειρία της ανακάλυψης, η πρόκληση της ανάπτυξης, η σιγουριά της εξόρυξης και η ενδελέχεια της αποκατάστασης. Κοίτασμα, είναι η στιγμή που παρατηρείς το σημείο που κάποτε βρέθηκαν μερικές πέτρες με περίεργο χρώμα και σήμερα βρίσκεται ένα μεταλλείο. Ένα έργο που όχι μόνο αναπτύσσει τις τοπικές κοινωνίες, αλλά τροφοδοτεί τον ατέρμονο κύκλο της εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολογίας. Κοίτασμα, είναι να κοιτάς πίσω μετά την εξόφληση και το μόνο που έχει μείνει είναι η μνήμη και ένα ωραίο τοπίο. Και αφού όλα αυτά είναι ένα κοίτασμα…μήπως να το εκμεταλλευτούμε;
Ειρήνη Μαργιώλα, Προπτυχιακή φοιτήτρια
Οι περισσότεροι δεν αντιλαμβάνονται πόσο στενά συνδεδεμένη είναι η καθημερινότητα όλων μας με τον κόσμο της Γεωλογίας. Οι όροι ορυκτά, πετρώματα, κοιτάσματα φαντάζουν κάτι μακρινό στον μέσο άνθρωπο. Ωστόσο, και φέτος μέσα από το Flea Market, που διοργανώθηκε στο Α.Π.Θ., μας δόθηκε η ευκαιρία τόσο ως AUTh SEG Student Chapter όσο και ως Γεωλόγοι να αναδείξουμε αυτήν την επιστήμη, και ιδιαίτερα τη σημασία των ορυκτών-πετρωμάτων-κοιτασμάτων για τον άνθρωπο. Το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν μεγάλο τόσο για την επιστήμη μας όσο και για τα ορυκτά που υπήρχαν, αλλά και για τη χρήση και τη σημασία τους στην καθημερινή μας ζωή. Ακόμη, δεν έλειπαν οι ερωτήσεις και οι απορίες για τη δράση του Γεωλόγου στην ύπαιθρο και τη διαδικασία συλλογής δειγμάτων.
Μαργαρίτα Μέλφου, Υποψήφια διδάκτορας
Είναι ένα μαγικό ταξίδι κάποιος να σπουδάζει την επιστήμη της Γεωλογίας και να προσπαθεί να ερμηνεύσει τη φύση και το φυσικό περιβάλλον γύρω μας. Κατά τη διάρκεια του Flea Market του ΑΠΘ, η ομάδα μας, το AUTh SEG Student Chapter, εξέθεσε και διέθεσε ορυκτά, πετρώματα και μεταλλεύματα ιδιαίτερης ομορφιάς στο ευρύ κοινό. Εκτός από την οικονομική ενίσχυση της ομάδας μας, πολλοί επισκέπτες ενδιαφέρθηκαν, εντυπωσιάστηκαν και αναρωτήθηκαν για τον τρόπο δημιουργίας των ορυκτών. Όσοι δεν ασχολούνται με τη Γεωλογία εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν, ότι για παράδειγμα ένας κυβικός σιδηροπυρίτης με πολύ λείες έδρες ή ένας καλά κρυσταλλωμένος χαλαζίας δεν έχουνε υποστεί επεξεργασία από τον άνθρωπο, αλλά έτσι τους διαμόρφωσε η φύση. Ελπίζουμε η μικρή συμβολή της ομάδας μας με την έκθεση και διάθεση δειγμάτων ορυκτών και των πετρωμάτων και το μεράκι των μελών μας να αποτελέσει κίνητρο για κάποιους να ασχοληθούν ή να ενδιαφερθούν για να μάθουν παραπάνω πράγματα για την μαγική επιστήμη της Γεωλογίας.
Σπυρίδων Στρογγύλης, Μεταπτυχιακός φοιτητής
Η πλειονότητα των ανθρώπων, μέσα στους οποίους πολλές φορές συμπεριλαμβανόμαστε και εμείς οι Γεωλόγοι, δεν έχουν κατανοήσει την έννοια και την αξία των ορυκτών, των ορυκτών πόρων, των πετρωμάτων, καθώς και των κοιτασμάτων στην καθημερινότητά μας. Ενδεικτικά, ένα αυτοκίνητο χρειάζεται ορυκτά σιδήρου ή χαλκού. Προϊόντα καθημερινής χρήσης όπως η οδοντόβουρτσα, τα γυαλιά, τα μολύβια, τα καλλυντικά κ.ά. συνδέονται με την κατανάλωση ορυκτών. Τα παραπάνω θα αποκτήσουν την αξία που τους αναλογεί όταν ως ανθρωπότητα αντιληφθούμε ότι η κατασκευή αεροπλάνων, ηλεκτρικών συσκευών μέχρι και η τσίχλα που μασάμε οφείλεται στους πόρους αυτούς. Ακόμα μεγαλύτερη αξία θα αποκτήσουν όμως, όταν ο καθένας από εμάς αντιληφθεί πως τα αγαθά αυτά δεν βρίσκονται σε μεγάλη αφθονία στη Γη, και είτε βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα θα εξαντληθούν.
Πασσαλή Νικολέτα, Προπτυχιακή φοιτήτρια
Τα ορυκτά, τα πετρώματα και τα κοιτάσματα βρίσκονται παντού γύρω μας. Ήδη από την αρχαιότητα οι άνθρωποι είχαν ξεκινήσει να τα εκμεταλλεύονται προς όφελός τους. Τα ορυκτά, τα πετρώματα και τα κοιτάσματα εκτός της οικονομικής τους σημασίας, έχουν πολλές εφαρμογές και στην καθημερινότητα. Χρησιμοποιούνται στην κοσμετολογία, στην κατασκευή οχημάτων, δρόμων, κτηρίων, στις ηλεκτρικές συσκευές και φυσικά στην παραγωγή ενέργειας. Στα μάτια όμως ενός Γεωλόγου, με την μελέτη των ορυκτών και των πετρωμάτων ξεδιπλώνεται η ιστορία όλης της Γης! Μέσω αυτών γίνονται ορατά όλα τα γεωλογικά γεγονότα που έλαβαν μέρος και διαμόρφωσαν την Γη όπως την γνωρίζουμε σήμερα. Έτσι μας δίνουν πληροφορίες για το κλίμα, τις συνθήκες, την σύσταση και την τεκτονική δραστηριότητα της Γης! Μελετώντας το δείγμα ενός πετρώματος, μπορούμε να ξετυλίξουμε μια ιστορία εκατομμυρίων ετών. Για τον Γεωλόγο είναι το κλειδί για το ταξίδι πίσω στον χρόνο, στο παρελθόν, όταν ακόμη δεν υπήρχε ο Άνθρωπος στην Γη. Σε πολλούς αυτά φαίνονται αδιάφορα και κοινότυπα, αλλά χωρίς τις επιστήμες της Ορυκτολογίας, της Πετρολογίας και της Κοιτασµατολογίας, ο κόσμος σήμερα θα ήταν πολύ διαφορετικός.
Η φοιτητική ομάδα AUTh SEG Student Chapter της Παγκόσμιας Ένωσης Κοιτασματολόγων (Society of Economic Geologists – SEG) ιδρύθηκε στο πλαίσιο του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2014. Η ομάδα αριθμεί 35 ενεργά μέλη, φοιτητές προπτυχιακού και μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών, καθώς και υποψήφιους διδάκτορες, των οποίων το γνωστικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις διαδικασίες γένεσης, έρευνας και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων ορυκτών πρώτων υλών. Το παράρτημα λειτουργεί εθελοντικά και με τους όρους που θέτει η SEG, ενώ οι δράσεις του συνεχώς αξιολογούνται. Ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας Βασίλειος Μέλφος είναι ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος, και ο Dr. Thomas Sant είναι ο σύμβουλος από την βιομηχανία.
Οι δράσεις του AUTh SEG Student Chapter στοχεύουν στην ανάπτυξη των ειδικών γνώσεων των μελών του, αλλά και στη διάδοση της επιστήμης της Κοιτασματολογίας στο ευρύ κοινό. Σημαντικός σκοπός για την ομάδα είναι η διοργάνωση επιστημονικών διαλέξεων με διακεκριμένους προσκεκλημένους από τον χώρο της επιστημονικής κοινότητας και της βιομηχανίας, καθώς και η πραγματοποίηση ασκήσεων υπαίθρου σε σημαντικές κοιτασματολογικές περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Τα μέλη της ομάδας έχουν επισκεφθεί τα τελευταία χρόνια κοιτάσματα και μεταλλεία στην Μαρώνεια, στην Κίρκη, στο Πέραμα, στην Ξυλαγανή, στο Βούρινο, στο Λαύριο, στην Μήλο, στη Δράμα, στο Παγγαίο, στη Βάθη και στα Ριζανά, καθώς και στο Ada Tepe της Βουλγαρίας, στην περιοχή Bor-Timok της Σερβίας και στην περιοχή Buchim-Plavica της North Macedonia. Για τις δράσεις αυτές, αλλά και για την προώθηση της Γεωλογικής Επιστήμης, το Student Chapter έλαβε από τις Πρυτανικές Αρχές του ΑΠΘ Βραβείο Αριστείας στις 31 Αυγούστου 2021.