Η υπόθεση στο Συνταγματικό Δικαστήριο που κρίνει τη σχέση ΕΕ – Πολωνίας
Το ανώτατο δικαστήριο της Πολωνίας συζήτησε την Τετάρτη εάν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει την εξουσία και την αρμοδιότητα να αμφισβητήσει τη νομιμότητα των αποφάσεων τοπικών δικαστών και η απόφασή τους θα κρίνει το μέλλον της σχέσης Βρυξελλών – Βαρσοβίας.
Στην εξουσία από το 2015, το συντηρητικό κόμμα της Πολωνίας, Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) συγκρούεται με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για ζητήματα που αφορούν από τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Δικαιοσύνης έως το προσφυγικό, τα θέματα κλιματικής αλλαγής και τα δικαιώματα των LGBT.
Οι επικριτές κατηγορούν το PiS ότι καταπατά τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες και πολιτικοποιεί τα δικαστήρια μέσω στωχευμένων διορισμών και πειθαρχικών διαδικασιών, για να εδραιώσει την εξουσία του. Αλλά η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι όλα γίνονται στο όνομα των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα στον τομέα της Δικαιοσύνης και να επιτευχθεί η κάθαρση στο δικαστικό σώμα από τα υπολείμματα της κομμουνιστικής περιόδου 1945-89.
Στο ΕΔΔΑ εκκρεμούν αρκετές δεκάδες υποθέσεις για διορισμούς πολωνών δικαστών ενώ στο παρελθόν είχε εκδώσει καταδικαστικές αποφάσεις με κυριότερη αυτή για τη σύσταση «πειθαρχικού τμήματος» για δικαστές. Όπως εκτιμά οι απολύσεις αυτών χωρίς το δικαίωμα έφεσης αποτελούν παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Φυσικά στο «βάθος» υπάρχει πάντα το θέμα του ελέγχου της Δικαιοσύνης από την Κυβέρνηση με την απομάκρυνση ανεπιθύμητων δικαστών και την τοποθέτηση … πρόθυμων και συνεργάσιμων με αυτή.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε πέρυσι ότι ορισμένοι νόμοι της ΕΕ ήταν ασυμβίβαστοι με τον καταστατικό χάρτη της Πολωνίας ενώ η θέση πως το εθνικό δικαίο υπερισχύει του κοινοτικού προκάλεσε μείζονα κρίση με ηγέτες χωρών της ΕΕ να θέτουν ακόμη και θέμα «μη δυνατής συμβίωσης» με την Πολωνία εντός του μπλοκ των 27.
Η Πολωνία αγνόησε πολλές προηγούμενες αποφάσεις ευρωπαϊκών οργάνων σχετικά με το δικαστικό της σώμα αλλά και επί άλλων ζητημάτων, υποστηρίζοντας ότι ήταν παράνομες και πολιτικά υποκινούμενες παρεμβάσεις.
Ο Marcin Szwed, από την ομάδα δικαιωμάτων του Ιδρύματος Ελσίνκι στη Βαρσοβία, τονίζει ότι η υπόθεση που εξετάζεται σήμερα και έφτασε ενώπιον του Συνταγματικό Δικαστηρίου με αίτημα του διορισμένου από το κυβερνών PiS, γενικού εισαγγελέα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να απειλήσει δικαστές.
«Ο στόχος θα μπορούσε να είναι να αποθαρρύνουμε τα πολωνικά δικαστήρια να χρησιμοποιήσουν την ευρωπαϊκή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα για να αμφισβητήσουν τη νομιμότητα των δικαστών», είπε, αναφερόμενος στις συγκρούσεις μεταξύ νεοδιορισθέντων δικαστών και συναδέλφων τους με μακροχρόνια θητεία.
Παράνομα διορισμένος θεωρείται από το ΕΔΑΔ ένας από τους πέντε δικαστές που εκδικάζουν την σημερινή υπόθεση.
Τον επόμενο μήνα, το Συνταγματικό Δικαστήριο πρόκειται επίσης να συζητήσει εάν το Δικαστήριο της ΕΕ μπορεί να επιβάλει προσωρινά μέτρα ή οικονομικές κυρώσεις στην Πολωνία όπως έχει αποφασιστεί.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο κοινοτικός επίτροπος για θέματα Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς δήλωσε πως πρόθεση της Κομισιόν ήταν να παρακρατήσει πάνω από 100 εκατ. ευρώ σε κοινοτικά κονδύλια που αναλογούν στην Πολωνία προκειμένου να εισπραχθούν τα πρόστιμα που της έχουν επιβληθεί. Μάλιστα είχε πει πως ήταν θέμα ημερών να σταλεί η σχετική επιστολή στην πολωνική κυβέρνηση απαιτώντας την πληρωμή 69 εκατομμυρίων ευρώ σε ημερήσια πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στη χώρα από τις αρχές Νοεμβρίου.
Πηγή: Κανάλι Ένα 90,4 fm