Ελευθέριος Οικονόμου στο “Π”: Η Αστυνομία της σημερινής και της επόμενης ημέρας

Του
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη

Είναι κρίσιμο και πρέπει να γίνει σαφές ότι η Αστυνομία, τόσο σε επίπεδο διάρθρωσης όσο και στο πεδίο της λειτουργίας στην καθημερινότητα, είναι ένας βαθιά κοινωνικός οργανισμός. Τι είναι η Αστυνομία; Κατ’ αρχάς, αυτοί που την αποτελούν. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Εμείς. Οι γονείς, τα παιδιά, οι συγγενείς μας.

Μαθητές που αποφοιτούν από τη μέση εκπαίδευση και μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων επιλέγουν να ενταχθούν στα σώματα ασφαλείας της χώρας. Με υψηλή μάλιστα βαθμολογία. Στη συνέχεια γίνονται αποδέκτες ειδικής εκπαίδευσης. Εμπεδώνουν τη νομοθεσία, διδάσκονται αστυνομικές πρακτικές, στη βάση της συλλογικής εμπειρίας στην Ελλάδα και διεθνώς, και αναλαμβάνουν την ασφάλεια των οικογενειών, των συμπολιτών, των περιουσιών, των δρόμων και της επαγγελματικής δραστηριότητας των υπολοίπων.

Στην ουσία ασκούν μια απολύτως κοινωνική και σκληροτράχηλη υπηρεσία για το δημόσιο αλλά και το ιδιωτικό –του καθενός ξεχωριστά– συμφέρον. Απέναντί τους έχουν το έγκλημα. Την ατομική και συλλογική εκτροπή, δηλαδή, από το πλαίσιο του νόμου, που μας προστατεύει, ως αποδοχή δικαίου και πολιτισμός, από την απειλή, τον φόβο, την ανασφάλεια, την απώλεια της ζωής και της περιουσίας μας, τις εχθρικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές, την αποσταθεροποίηση της κοινωνικής ειρήνης και της δημόσιας τάξης. Η Αστυνομία, ως σώμα, ως δομή, από την άλλη, συνδέει με άμεσο, θεσμικό και έμπρακτο τρόπο τις εγγυήσεις του κράτους, του δημοκρατικού κράτους, με τα συμφέροντα και την προστασία της κοινωνίας. Αν, για παράδειγμα, δεχόμασταν μια άοπλη Αστυνομία, όπως πολλοί της ελευθεριακής Αριστεράς υποστηρίζουν, η λειτουργία του κράτους στην εφαρμογή των νόμων και της εγγύησης της δημόσιας δημοκρατικής τάξης θα είχε απλώς και μόνο διακηρυκτικό χαρακτήρα. Υπό την έννοια αυτή, το έγκλημα και η αντικοινωνική συμπεριφορά θα είχαν τα μέσα –τα όπλα– και τη δυνατότητα να επιβάλουν τη δική τους τάξη απέναντι στη δημοκρατία, την ελευθερία και τη δημόσια ασφάλεια. Και η απάντηση σε αυτό θα ήταν η αυτοάμυνα του καθενός σε ένας χάος βίας, πέρα και έξω από τους νόμους και τη λειτουργία της θεσμικής δικαιοσύνης.

Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σήμερα, σε μια ώριμη δημοκρατία, όπως είναι η ελληνική, στον πυρήνα της Ευρώπης, η Αστυνομία δεν λειτουργεί ως όργανο ενός αυταρχικού ή φεουδαρχικού καθεστώτος, αλλά αποκλειστικά προς όφελος και για λογαριασμό της δημοκρατίας και της κοινωνικής και εργασιακής ειρήνης, στο πλαίσιο που νομοθετικά εξελίσσεται αυτή. Η Αστυνομία λειτουργεί δεχόμενη εντολές και συντονισμό σε πολιτικό επίπεδο από τη νόμιμα εκλεγμένη, κυρίαρχη ελληνική κυβέρνηση. Αυτή είναι και η λογική της πολιτικής ηγεσίας στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, που στη χρονική αυτή περίοδο φέρει την ονομασία «Προστασίας του Πολίτη».

Τι σημαίνει αυτό; Ότι η Αστυνομία λειτουργεί υπό εθνική και όχι ξένη εντολή. Στο θεσμικό επίπεδο είναι μια εθνικά κυρίαρχη Αστυνομία και όχι ένας στρατός κατοχής και καταπίεσης, που επιβάλλει τα «θέλω» ενός αποικιοκρατικού και εχθρικού εθνικά και κοινωνικά imperium. Το να προβάλλεται έτσι η Αστυνομία από θεσμικά κόμματα της Αριστεράς και της αντιπολίτευσης, ως κατασταλτικός και αυταρχικός μηχανισμός που διοικείται εκτός δημοκρατικής πολιτείας, αποτελεί αναχρονισμό και απαξία για το εθνικό, δημοκρατικό κράτος των Ελλήνων και καταστρατηγεί την οργανική σχέση Κοινωνίας και Αστυνομίας.

Μιλώντας για τις προκλήσεις που καλείται στην παρούσα φάση να αντιμετωπίσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη στο πλαίσιο των στρατηγικών που έχει διατυπώσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά και το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, είναι αντίστοιχες με την προ ολίγων δεκαετιών αξιοποίηση της εξέλιξης της επιστήμης με το ανθρώπινο DNA. Η δίωξη του εγκλήματος τότε άλλαξε υπέρ του νόμου και των διωκτικών αρχών. Η Αστυνομία, όχι μόνο φυσικά στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, απέκτησε επιστημονικά εργαστήρια και βάσεις δεδομένων DNA. Η εγκληματικότητα κάθε μορφής από το κοινό ποινικό, τα ναρκωτικά, μέχρι το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία, εγχώρια και διεθνή, βρέθηκε προ εκπλήξεων. Συμμορίες και δίκτυα αποσαρθρώθηκαν. Εγκληματίες κάθε τύπου εντοπίσθηκαν πολύ πιο εύκολα και με ακρίβεια σε σχέση με τα στοιχεία, στη βάση των οποίων παραπέμφθηκαν στην τακτική δικαιοσύνη. Ο κόσμος άλλαξε υπέρ του νόμου και της τάξης. Η εξέλιξη της επιστήμης, της γενετικής, και της τεχνολογίας έχουν άμεσες εφαρμογές στη δίωξη του εγκλήματος. Στην επικράτηση των δυνάμεων του νόμου, στις σκοτεινές διαδρομές του εγκλήματος.

Σήμερα βρισκόμαστε προ των πυλών, στην αφετηρία ουσιαστικά, μιας νέας εποχής. Της ψηφιακής. Οι ραγδαίες εξελίξεις και τα επιτεύγματα στην τεχνολογία αιχμής δίδουν εργαλεία στις δυνάμεις του νόμου και της τάξης. Η τεχνητή νοημοσύνη, για παράδειγμα, θα δώσει αναβαθμισμένες δυνατότητες στην πρόβλεψη του εγκλήματος, στην τυποποίηση των έκνομων συμπεριφορών, στον εντοπισμό δικτύων που λειτουργούν μέσω διαδικτύου και στην εξάρθρωσή τους. Επίσης θα αναβαθμισθούν οι δυνατότητες αρχειοθέτησης στοιχείων και προσώπων που εμπλέκονται διεθνώς και προσπαθούν κινούμενα από χώρα σε χώρα να διαφύγουν τον εντοπισμό και τη σύλληψη. Ενώ η διεθνής αστυνομική συνεργασία απλοποιείται και διευκολύνεται με συνδεδεμένες σε μόνιμη βάση databases. Όλα αυτά συντείνουν στην ανάγκη γρήγορου εκσυγχρονισμού των υποδομών και ψηφιοποίησης, εκπαίδευσης και αναβάθμισης του γνωστικού επιπέδου του μέσου αστυνομικού, νέων δεδομένων για την αστυνομική συνεργασία και εισαγωγή τεχνογνωσίας από την Ευρώπη, αλλά κυρίως από τις ΗΠΑ, που προηγούνται στις συγκεκριμένες τεχνολογίες.

Η Αστυνομία του 2030 προβλέπεται να είναι πολύ διαφορετική από τη σημερινή. Αλλά και το έγκλημα και οι απειλές της καθημερινότητας θα είναι πιο πολλαπλές, πιο σύνθετες και πιο ψηφιοποιημένες. Το σύστημα ασφαλείας της χώρας μας και στο επίπεδο της κυβερνοασφάλειας και όχι μόνο στα θέματα επάρκειας προσωπικού και κλασικών μέσων (περιπολικά, όπλα, ατομικός εξοπλισμός κ.λπ.) θα πρέπει να υπερβεί τις υστερήσεις που πρόεκυψαν την προηγούμενη δεκαετία, λόγω δημοσιονομικών περιορισμών, αλλά και να βρεθεί στην πρώτη ταχύτητα δυνατοτήτων και υποδομών για την επόμενη δεκαετία της νέας εποχής.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ