Λίνα Μενδώνη στο “Π”: Πολιτισμός και «ασημένια οικονομία»

Της
ΛΙΝΑΣ ΜΕΝΔΩΝΗ
Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού

Στη βιβλιογραφία της τελευταίας δεκαετίας εντοπίζονται αξιόπιστες μελέτες για τον τουρισμό της τρίτης ηλικίας, τη σχέση του με την εξέλιξη της τουριστικής βιομηχανίας στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες και τη συμβολή του στην οικονομία των χωρών υποδοχής των 65+, στη λεγόμενη, δηλαδή, «ασημένια οικονομία».

Τα προγράμματα των εμβολιασμών, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες ή στις ΗΠΑ, που κατά προτεραιότητα αφορούν διεθνώς την τρίτη ηλικία, φαίνεται να διευκολύνουν τα ταξίδια των 65+ στη μετά Covid εποχή. Η αύξηση του πληθυσμού παγκοσμίως, η καλύτερη υγεία και η επιμήκυνση του προσδόκιμου της ζωής, η ευκολία στις μετακινήσεις είναι οι βασικές αιτίες της ανάπτυξης του τουρισμού της τρίτης ηλικίας, κύρια χαρακτηριστικά του οποίου είναι ότι οι 65+ ξοδεύουν περισσότερα χρήματα, επιλέγουν μακρινούς προορισμούς, ταξιδεύουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και μάλιστα εκτός τουριστικής περιόδου.

Η Ελλάδα διαθέτει το κλίμα, το φυσικό περιβάλλον της, ανεκτίμητο πολιτιστικό απόθεμα, που της επιτρέπουν να επενδύσει στην προσέλκυση των 65+. Απαιτείται επένδυση στις παρεχόμενες υπηρεσίες εξυπηρέτησής τους, που δεν αφορά μόνο την προσφορά υψηλών υπηρεσιών υγείας ή ασφάλειας αλλά και τη μέγιστη δυνατή πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά, προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης και διά βίου μάθησης, καθώς η ηλικία αυτή ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τα πολιτιστικά πράγματα του τόπου που επισκέπτεται.

Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού υιοθετεί πολιτικές για την ανάπτυξη του τουρισμού για τους 65+. Μειώνουμε τα φυσικά εμπόδια στους μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία. Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε την κατασκευή ανελκυστήρων ή αναβατορίων εντός αρχαιολογικών χώρων. Η Ακρόπολη, με τον ανελκυστήρα πλαγιάς, είναι πλέον προσβάσιμη σε εμποδιζόμενα άτομα, στην τρίτη ηλικία, σε ΑμεΑ, ενώ η προσέγγισή του διευκολύνεται με γκολφ καρτ.

Σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση ωριμάζουμε μελέτες για την κατασκευή τελεφερίκ στο Δικταίο Άντρο, στο Λασίθι, ένα μνημείο με μεγάλη επισκεψιμότητα, όπου πολλοί δυσκολεύονται να φτάσουν λόγω της ιδιαίτερα ανηφορικής πρόσβασης. Αλλά και στη Μονεμβασιά, όπου σήμερα η Άνω Πόλη –με τα εντυπωσιακά μνημεία– έχει πολύ περιορισμένη επισκεψιμότητα, εξαιτίας της ανάβασης, που λειτουργεί αποτρεπτικά.

Στους επίπεδους αλλά αναπεπταμένους αρχαιολογικούς χώρους, όπως η αρχαία Μεσσήνη, εμποδιζόμενα άτομα και οι 65+ διευκολύνονται με ηλεκτροκίνητα γκολφ καρτ. Ανάλογη μέριμνα λαμβάνουμε για την Αρχαία Ολυμπία, την Πέλλα, τη Νικόπολη. Η επίσκεψη των 65+ σε εκτεταμένους αρχαιολογικούς χώρους και σε μεγάλα μουσεία προϋποθέτει τη δημιουργία άνετων θέσεων ανάπαυσης. Δημιουργούνται χώροι όπου ο επισκέπτης μπορεί να αναπαυθεί διαβάζοντας τον οδηγό του ή περιηγούμενος στην εφαρμογή στο κινητό του. Είναι κι αυτό μέρος της εμπειρίας.

Στο εξωτερικό, επαγγελματίες των μουσείων, της πολιτιστικής διαχείρισης, της δημιουργικής βιομηχανίας προσφέρουν διαδραστικά ή θεματικά προγράμματα «δημιουργικής γήρανσης» για τους επισκέπτες που διαθέτουν περισσότερο χρόνο στην περιήγησή τους ή επιθυμούν κάτι περισσότερο από μια απλή ξενάγηση. Δρομολογούμε προγράμματα ώστε τα άτομα της τρίτης ηλικίας να γνωρίζουν ότι επισκεπτόμενοι έναν αρχαιολογικό χώρο ή ένα μουσείο μπορούν να περάσουν δημιουργικά τον χρόνο τους.

Η Ελλάδα προσφέρεται για τη δημιουργία θεματικών πολιτιστικών διαδρομών. Οι 65+ έχουν ειδικό ενδιαφέρον για συγκεκριμένα θέματα, όπως η ιστορία της υγείας. Τα Ασκληπιεία μας μπορούν να αποτελέσουν τέτοιο προορισμό. Στη λογική του προσκυνηματικού τουρισμού, υπάρχει τεράστιο περιθώριο για τη δημιουργία διαδρομών για το Βυζάντιο, σε χώρους όπως ο Μυστράς, η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, η Νικόπολη, οι Φίλιπποι. Ο λαϊκός πολιτισμός σε συνδυασμό με τοπικά δρώμενα, όπως και η γαστρονομική εμπειρία βρίσκονται στο φάσμα των ενδιαφερόντων των 65+.

Η αναπτυξιακή δυναμική του πολιτισμού είναι άμεσα συνδεδεμένη με την οικονομία των εμπειριών. Η Ελλάδα συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις να επενδύσει στην «αργυρή οικονομία» των εμπειριών. Τα οικονομικά οφέλη από την ανάπτυξη του τουρισμού τρίτης ηλικίας αναμένονται ιδιαίτερα σημαντικά για τις χώρες της Μεσογείου και του Ευρωπαϊκού Νότου. Οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τα σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, ώστε να εξελιχθεί σε κύριο προορισμό για τους 65+.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ