Υπουργείο Ανάπτυξης: Δώδεκα ερωτήσεις-απαντήσεις για το υπαίθριο εμπόριο

Δώδεκα ερωτήσεις – απαντήσεις έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σχετικά με τις αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο για το υπαίθριο εμπόριο.

Σημειώνεται ότι το το νομοσχέδιο θα ισχύσει από 1ης Φεβρουαρίου 2022.

Όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων:

1. Διασφαλίζεται η διαφάνεια, η απλούστευση και η συντόμευση των σχετικών με το υπαίθριο εμπόριο διαδικασιών;  

Ναι, χάρη στη χρήση του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Ανοικτής Αγοράς (ΟΠΣΑΑ) – Open Market.

2. Επιτυγχάνεται αύξηση του εισοδήματος των πωλητών;

Ναι, διότι, δεν απαγορεύεται η άσκηση και άλλης επαγγελματικής δραστηριότητας. Ιδίως για τους επαγγελματίες πωλητές, για την ανανέωση της άδειας τους, δεν προβλέπεται η υποχρέωση τήρησης του εισοδηματικού κριτηρίου, (δηλαδή της υφιστάμενης υποχρέωσης τα εισοδήματα από άλλη πηγή, εξαιρουμένων των τεκμαρτών εισοδημάτων, των εισοδημάτων από μισθώματα και αντιμισθίες από θέσεις αιρετών, να μην υπερβαίνουν το ποσό του κατωφλίου της φτώχειας, μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, που αφορά μονοπρόσωπα νοικοκυριά, όπως αυτό δημοσιεύεται από την ΕΛΣΤΑΤ).

3. Ενισχύεται η επιχειρηματικότητα;

Ναι, μέσω των κανόνων της οργάνωσης και της λειτουργίας όλων των μορφών του υπαίθριου εμπορίου (υπαίθριες οργανωμένες αγορές, υπαίθριες αγορές, στάσιμο και πλανόδιο εμπόριο). Ιδίως, όσον αφορά τις υπαίθριες αγορές, με έμφαση τις λαϊκές αγορές, οι οποίες οργανώνονται κατά τρόπο σαφή, με σκοπό η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία τους να προσφέρει στους παραγωγούς και επαγγελματίες πωλητές τα εχέγγυα για ασφαλή και απρόσκοπτη επαγγελματική δραστηριοποίηση.

4. Παρέχεται ευελιξία δράσης και πολλαπλότητα επιλογών στη δραστηριοποίηση των πωλητών;

Ναι. Η δραστηριοποίηση σε κάθε μορφή υπαίθριου εμπορίου (υπαίθριες οργανωμένες αγορές, στάσιμο και πλανόδιο εμπόριο) συνδέεται με τη συμμετοχή των πωλητών σε προκήρυξη. Διακρίνονται δύο βασικές κατηγορίες προκηρύξεων: α) η προκήρυξη για τη χορήγηση νέων αδειών (μαζί με τις αντίστοιχες θέσεις δραστηριοποίησης σε υπαίθριες αγορές και το στάσιμο εμπόριο ή τις αντίστοιχες πλανόδιες δραστηριοποιήσεις ) και β) η προκήρυξη για τη χορήγηση θέσεων (σε υπαίθριες αγορές – στάσιμο εμπόριο) και πλανόδιων δραστηριοποιήσεων σε πωλητές που κατέχουν ήδη άδεια και επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν (σε θέση ή πλανοδίως) επιπλέον των θέσεων και των πλανόδιων δραστηριοποιήσεων που ήδη κατέχουν. Η δυνατότητα δραστηριοποίησης παρέχεται σε όλη την επικράτεια για όλους τους πωλητές σε κάθε μορφή υπαίθριου εμπορίου (με εξαίρεση το πλανόδιο εμπόριο που ασκείται κατ’ ανώτατο όριο σε τρεις Περιφέρειες).

Επίσης, στους πωλητές όλων των κατηγοριών, ταυτόχρονα με την έκδοση της άδειάς τους, προσφέρεται εργασία σε συγκεκριμένες θέσεις τις οποίες και διατηρούν, κάθε φορά που ανανεώνουν την άδειά τους.

Τέλος, όσοι πωλητές κατά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου κατέχουν ήδη άδεια παραγωγού ή επαγγελματία πωλητή, ανανεώνουν στο εξής την άδειά τους, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις για την ανανέωση των αδειών και διατηρούν τις θέσεις (στις λαϊκές αγορές ή στο στάσιμο εμπόριο) ή τις πλανόδιες δραστηριοποιήσεις που κατέχουν, για όσο χρόνο ανανεώνουν την άδεια.

5. Παρέχεται βελτίωση των συνθηκών εργασίας των πωλητών στο υπαίθριο εμπόριο και ενισχύεται η ασφάλεια στη δραστηριοποίησή τους;

Ναι, διότι οι θέσεις δραστηριοποίησης στις υπαίθριες αγορές απεικονίζονται στο τοπογραφικό διάγραμμα και αναφέρονται στον κανονισμό λειτουργίας των αγορών, ενώ στο στάσιμο εμπόριο, καθορίζονται, σύμφωνα με γενικούς όρους των διατάξεων του νόμου, από τους οικείους δήμους , κατόπιν χωροταξικής μελέτης και με βάση τα ιδιαίτερα χωροταξικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, καθώς και τις καταναλωτικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.

Παράλληλα, παρέχεται ευρεία δυνατότητα για την αναπλήρωση και την υποβοήθηση των πωλητών. Επίσης, διατηρείται και διευρύνεται η δυνατότητα μεταβίβασης των θέσεων ή των πλανόδιων δραστηριοποιήσεων, καθώς και των αδειών για τους παραγωγούς και τους επαγγελματίες πωλητές, αντίστοιχα.

Επίσης, οι πωλητές στο υπαίθριο εμπόριο διασφαλίζουν την επαγγελματική δραστηριότητά τους, με ρητή αναφορά στις διατάξεις του νόμου, ότι η άδεια ανακαλείται μόνο σε περίπτωση θανάτου του κατόχου της (εφόσον δεν την αποκτήσει άλλο πρόσωπο, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στις σχετικές διατάξεις) ή παραίτησής του από αυτήν.

6. Τι ισχύει για την ανανέωση των αδειών των πωλητών;

Οι παραγωγοί πωλητές ανανεώνουν την άδειά τους, κατ’ ανώτατο όριο, κάθε τρία χρόνια (διάρκεια ισχύος της άδειας από ένα έως τρία χρόνια). Οι επαγγελματίες πωλητές κάθε πέντε χρόνια και οι χειροτέχνες καλλιτέχνες κάθε δύο χρόνια.

Με την ανανέωση της άδειάς τους οι πωλητές διατηρούν τις θέσεις (σε λαϊκές αγορές, σε αγορές χειροτεχνών καλλιτεχνών και στο στάσιμο εμπόριο) και τις πλανόδιες δραστηριοποιήσεις που ήδη κατέχουν για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η ανανέωση της άδειας.

7. Ενισχύονται οι βραχυχρόνιες αγορές;

Ο θεσμός των βραχυχρόνιων αγορών (εμποροπανηγύρεις , θρησκευτικές αγορές, επετειακές, πολιτιστικές, εποχιακές , Κυριακάτικες), ενισχύεται και ρυθμίζεται από ευρύ πλέγμα διατάξεων, στις οποίες καταγράφονται με τρόπο σαφή και διεξοδικό, τόσο οι κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας των αγορών, όσο και οι όροι και οι προϋποθέσεις δραστηριοποίησης των πωλητών στις βραχυχρόνιες αγορές σε όλη την επικράτεια, με έμφαση στη διασφάλιση της απρόσκοπτης εργασίας σε αυτές, ιδίως των πωλητών-κατόχων της βεβαίωσης δραστηριοποίησης ετήσιας διάρκειας.

Επίσης, ρυθμίζεται για πρώτη φορά η οργάνωση και η λειτουργία των αγορών ρακοσυλλεκτών, καθώς και οι όροι συμμετοχής των ρακοσυλλεκτών σε αυτές.

8. Υφίσταται αντιστοίχιση των αναγκών των καταναλωτών και των χαρακτηριστικών των τοπικών οικονομιών προς τον αριθμό των δραστηριοποιούμενων στο υπαίθριο εμπόριο πωλητών; Διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση προς τους πωλητές; Παρέχεται δημοσιότητα σχετικά με την αδειοδότηση και την εν γένει δραστηριοποίηση των πωλητών στο υπαίθριο εμπόριο;

Όλες οι κατηγορίες αδειών σε κάθε μορφή υπαίθριου εμπορίου προκηρύσσονται από τους Δήμους ή/και τις Περιφέρειες και χορηγούνται με μοριοδότηση κριτηρίων, ανά κατηγορία πωλητών (παραγωγοί, επαγγελματίες , χειροτέχνες – καλλιτέχνες). Διασφαλίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο, αφενός η συσχέτιση του αριθμού των νέων αδειούχων, σε κάθε κατηγορία πωλητών, προς τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής , αφετέρου παρέχεται ίση μεταχείριση προς όλους τους πωλητές.

Παράλληλα, διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή δημοσιότητα, χάρη στη ρητή αναφορά στις διατάξεις του νόμου, για την υποχρέωση ανάρτησης όλων των προκηρύξεων στον διαδικτυακό τόπο των αρμόδιων αρχών, καθώς και στο Πληροφοριακό Σύστημα για το υπαίθριο εμπόριο.

9. Διευκολύνεται το έργο της Διοίκησης στη διαχείριση του υπαίθριου εμπορίου;

Το έργο των αρμόδιων υπηρεσιών των δήμων και των Περιφερειών της χώρας, που επιλαμβάνονται της διαχείρισης του υπαίθριου εμπορίου, εφαρμόζοντας τις σχετικές με την οργάνωση και τη λειτουργία του διατάξεις, θα υποστηρίζεται από νομοθετικό πλαίσιο, στο οποίο κατά τρόπο σαφή, ευσύνοπτο και περιεκτικό θα καταγράφονται οι όροι, οι κανόνες και οι προϋποθέσεις που διέπουν τις υπαίθριες εμπορικές δραστηριότητες.

10. Τακτοποιούνται και με ποιον τρόπο, οι πωλητές που δραστηριοποιούνται ήδη στις λαϊκές αγορές;

Για τους πωλητές (παραγωγούς και επαγγελματίες), οι οποίοι κατά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου δραστηριοποιούνται σε λαϊκές αγορές, εφαρμόζονται οι διαδικασίες «βελτίωσης θέσης» και «χορήγησης θέσης», ως ακολούθως:

Α) Όσοι πωλητές κατέχουν θέση που τους έχει αποδοθεί στο παρελθόν με διοικητική πράξη μπορούν, εφόσον το επιθυμούν , να βελτιώσουν τη θέση τους συμμετέχοντας στην αντίστοιχη διαδικασία.

Β) Μετά το πέρας της διαδικασίας της «βελτίωσης θέσης», σε όσους πωλητές δραστηριοποιούνται σε λαϊκές αγορές, χωρίς η θέση που κατέχουν να τους έχει χορηγηθεί, κατά το παρελθόν, με διοικητική πράξη (συμπεριλαμβανομένων και όσων πωλητών κατέχουν προσωρινή θέση, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4497/2017), χορηγείται θέση, μέσω της διαδικασίας «χορήγησης θέσης».

Μετά την ολοκλήρωση των ανωτέρω διαδικασιών (δηλ. της «βελτίωσης θέσης» και της «χορήγησης θέσης») όλοι οι πωλητές (παραγωγοί και επαγγελματίες) που δραστηριοποιούνται στις λαϊκές αγορές θα κατέχουν συγκεκριμένη και αριθμημένη θέση.

Οι φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών, έχοντας σαφή και οριστική γνώση των συμμετεχόντων στις λαϊκές αγορές ευθύνης τους πωλητών θα είναι σε θέση, να καθορίσουν τις ανάγκες των αγορών τους , ως προς τον αριθμό των νέων αδειούχων, ανά κατηγορία πωλητών (παραγωγών και επαγγελματιών), καθώς και τα αντίστοιχα πωλούμενα είδη, προκειμένου να εκδοθούν οι σχετικές προκηρύξεις.

11. Έχουν δικαίωμα εταιρείες να λαμβάνουν άδεια πωλητή σε υπαίθριες αγορές;

Στις λαϊκές αγορές, δικαίωμα συμμετοχής στην προκήρυξη έχουν φυσικά πρόσωπα, αγροτικοί συνεταιρισμοί και ενώσεις παραγώγων και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.ΕΠ.) παραγωγικού σκοπού.

Στις αγορές χειροτεχνών-καλλιτεχνών δικαίωμα συμμετοχής στην προκήρυξη έχουν εκτός από τα φυσικά πρόσωπα οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.ΕΠ.) του ν. 4430/2016 (Α΄ 205), οι οποίες δύνανται να καταλαμβάνουν έως δέκα τοις εκατό (10%) των θέσεων δραστηριοποίησης ανά αγορά και μέχρι μία (1) θέση έκαστο.

12. Ποιους πωλητές αφορά η υποχρέωση πώλησης του πενήντα τοις εκατό (50%) της ποσότητας των προϊόντων;

Οι κάτοχοι άδειας παραγωγού πωλητή σε λαϊκές αγορές , στο στάσιμο και το πλανόδιο εμπόριο οφείλουν να πωλούν τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) της δηλωθείσας ποσότητας στο ΟΣΔΕ, με υπεύθυνη δήλωσή του παραγωγού, για τα είδη που αναφέρονται στην άδειά τους. Αν ο παραγωγός είναι μέλος συνεταιρισμού που ασκεί εμπορική δραστηριότητα στα προϊόντα που παράγει, τα ανωτέρω ισχύουν για το 25% της δηλωθείσας ποσότητας.